Σε ένα κατεβατό ερωτήσεων και απαντήσεων για δημοσιογραφική χρήση επιχειρήθηκε να διαμορφωθεί ένα κομματικό πανηγυρικό κλίμα, φτάνοντας σε σημείο να παραπληροφορεί επικίνδυνα τους Έλληνες πολίτες
Της Κύρας Αδάμ
Στο παρά πέντε της δεύτερης ευρωπαϊκής καταδίκης της Ελλάδας και του διεθνούς διασυρμού της, η κυβέρνηση Μητσοτάκη αναγκάστηκε να εκδώσει τον χωροταξικό σχεδιασμό της χώρας, με βάση την κοινοτική οδηγία 89/2014.
Η οδηγία αυτή εξηγεί ότι η υψηλή και ταχέως αυξανόμενη ζήτηση για θαλάσσιο χώρο για διάφορους σκοπούς, όπως εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αναζήτηση και εκμετάλλευση πετρελαίου και φυσικού αερίου, δραστηριότητες θαλάσσιων μεταφορών και αλιείας, διατήρηση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας, εξόρυξη πρώτων υλών, τουρισμός, εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας και υποθαλάσσια πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και οι πολλαπλές πιέσεις επί των παράκτιων πόρων απαιτούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση προγραμματισμού και διαχείρισης.
Η ίδια οδηγία τονίζει μεταξύ άλλων: Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται σε δραστηριότητες με αποκλειστικό σκοπό την άμυνα ή την εθνική ασφάλεια. Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τα κυριαρχικά δικαιώματα και τη δικαιοδοσία των κρατών-μελών επί των θαλάσσιων υδάτων, τα οποία απορρέουν από τις σχετικές διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου, ιδίως δε από την UNCLOS.
Ειδικότερα, η εφαρμογή της παρούσας οδηγίας δεν θίγει τη χάραξη και την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών από τα κράτη-μέλη, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της UNCLOS. Τα θαλάσσια χωροταξικά σχέδια αναθεωρούνται από τα κράτη-μέλη κατόπιν απόφασής τους αλλά τουλάχιστον κάθε 10 χρόνια.
Η κυβέρνηση στην αρχική ανακοίνωσή της, καθώς και στην ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών, ξεκαθαρίζει ότι ο χάρτης που αποτυπώνει τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό δεν συνιστά οριοθέτηση ΑΟΖ. Μέχρις εδώ ουδέν το επιλήψιμο και τούτο διότι η ελληνική κυβέρνηση γνωρίζει πως είναι υποχρεωμένη να αποστείλει στον ΟΗΕ τις διεκδικήσεις της (claims) με συντεταγμένες για την ΑΟΖ, οι οποίες θα καταγραφούν επισήμως, αλλά δεν αποτελούν ούτε οριοθέτηση, ούτε αναγνώριση, ούτε κήρυξη, ούτε κατοχύρωση ΑΟΖ και τούτο διότι με βάση το Δίκαιο της Θάλασσας η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας /ΑΟΖ γίνεται πάντα -και χωρίς εξαιρέσεις- με το παράκτιο κράτος μέσω διαπραγματεύσεων και αν δεν επέλθει συμφωνία, παραπομπή του θέματος σε Διαιτητικό Δικαστήριο.
Η Ελλάδα ΟΥΔΕΠΟΤΕ μέχρι τώρα έχει στείλει στον ΟΗΕ τις διεκδικήσεις της (claims) επί της ΑΟΖ με συντεταγμένες και ως εκ τούτου όπου αλλού κι αν στείλει «τα εξωτερικά όρια της ελληνικής ΑΟΖ» αυτά ούτε αναγνωρίζονται, ούτε λαμβάνονται υπόψη, ούτε συνιστούν «ελληνική ΑΟΖ».
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όχι στην επίσημη ανακοίνωσή της αλλά σε ένα κατεβατό ερωτήσεων και απαντήσεων για δημοσιογραφική χρήση, επιχείρησε να διαμορφώσει ένα κυβερνητικό και κομματικό πανηγυρικό κλίμα, φτάνοντας σε σημείο να παραπληροφορεί επικίνδυνα τους Έλληνες πολίτες μέσω ενός παραπλανητικού χάρτη ότι για πρώτη φορά αποτυπώνονται σε χάρτη τα εξωτερικά όρια της ελληνικής ΑΟΖ, λες και έχει οροθετηθεί η ανύπαρκτη για την ώρα ΑΟΖ.
Η υφαλοκρηπίδα
«Σε ό,τι αφορά μη οριοθετημένες περιοχές, αποτυπώνεται η μέση γραμμή που καθορίζει το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, μέχρι τη σύναψη συμφωνιών οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές» αναφέρει το κυβερνητικό ενημερωτικό κατεβατό.
Η κυβέρνηση δηλαδή με περισσή προχειρότητα και άγχος έβγαλε από τη ναφθαλίνη τον «νόμο Μανιάτη» 4001/2001, ο οποίος υποστηρίζει ότι «ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ αφ’ ης κηρυχθεί είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία γραμμών βάσης τόσο των ηπειρωτικών όσο και των νησιωτικών».
Ο νόμος Μανιάτη, που είναι νόμος του κράτους, αντίκειται στο Δίκαιο της Θάλασσας, που και αυτό αποτελεί νόμο του κράτους και δεν επιτρέπει «κήρυξη ΑΟΖ» μονομερώς, επειδή δεν συμφωνούν τα παράκτια κράτη. Το εξωφρενικό με τον νόμο 4001/2011, τον οποίο προσπαθεί κατ’ ανάγκη να παρουσιάσει «μεγάλη επιτυχία», να καταπιεί αμάσητο η απρόσεκτη κυβέρνηση Μητσοτάκη, είναι το γεγονός ότι καθορίζεται -οριοθετείται ως ΑΟΖ- υφαλοκρηπίδα η μέση γραμμή των γραμμών βάσης.
Ο νόμος Μανιάτη με τη «μέση γραμμή μεταξύ των ακτών» ΚΑΤΑΡΓΕΙ τα 6 ν.μ. των ελληνικών χωρικών υδάτων, δηλαδή την ελληνική κυριαρχία, και τα μετατρέπει σε ΑΟΖ, στην οποία η Ελλάδα δεν ασκεί αποκλειστική κυριαρχία.
Ειδικά στην περίπτωση των ακτών των ελληνικών νήσων και των αντίστοιχων τουρκικών ακτών, δηλαδή από Ρόδο, Κω, Καστελόριζο, Σάμο, Χίο, Λέσβο κ.λπ., σύμφωνα με τον ελληνικό χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, με βάση τον νόμο Μανιάτη, η εθνική κυριαρχία των χωρικών υδάτων μετατρέπεται σε ΑΟΖ, που αποτελεί διεθνή θάλασσα και στην οποία το παράκτιο κράτος δεν ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα. Αυτό κι αν είναι παγκόσμια πρωτοτυπία της κυβέρνησης Μητσοτάκη…
Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»
“Η Ελλάδα ΟΥΔΕΠΟΤΕ μέχρι τώρα έχει στείλει στον ΟΗΕ τις διεκδικήσεις της (claims) επί της ΑΟΖ με συντεταγμένες και ως εκ τούτου όπου αλλού κι αν στείλει «τα εξωτερικά όρια της ελληνικής ΑΟΖ» αυτά ούτε αναγνωρίζονται, ούτε λαμβάνονται υπόψη, ούτε συνιστούν «ελληνική ΑΟΖ»”
Ακριβώς. Το ίδιο έκαμε και το 2019, όταν υπεγράφη το “τουρκολιβυκό” μνημόνιο και οριοθέτησαν Τουρκία και Λιβύη ΑΟΖ. Ναι μεν έστειλε claim (και( στον ΟΗΕ, αλλά χωρίς να συνοδεύεται από συντεταγμένες, παρά το ότι ο τότε ΥπΕξ Δένδιας γνώριζε(*) ότι, χωρίς συντεταγμένες, το claim δεν θα ληφθεί υπ’ όψιν. Έχομε, δηλαδή, μία περίπτωση εσκεμμένης υποβοήθησης να αναγνωρισθεί από τον ΟΗΕ το εν λόγω μνημόνιο! Αν αυτό δεν λέγεται εθνική προδοσία, τότε πώς;
(*) Σχετική ερώτηση τού απηύθηνε ο Βελόπουλος στην Βουλή, στην οποία δεν απάντησε.
Από τον μεγάλο αριθμό δημοσιολογούντων περί του ζητήματος, η κυρία Αδάμ είναι από τις εξαιρέσεις, που γνωρίζουν τα θέματα του Αιγαίου.
Συμφωνώ ότι η δημοσίευση του Χάρτη ήταν μια τυπική διαδικασία, χωρίς καμμία ουσιαστική αξία. Η κυβέρνηση ήθελε να την εκμεταλλευτεί επικοινωνιακά. Δεν είναι παράξενο ούτε αθέμιτο.
Δύο μόνο παρατηρήσεις. Πρώτον, η προσφυγή δεν είναι απαραίτητο να αφορά διαιτησία. Και το δικαστήριο δεν είναι διαιτησία. Δεύτερον, δεν τεκμαίρεται από κάπου, ότι ο νόμος Μανιάτη θέτει ως γραμμή βάσης τα 6 ν.μ. Προφανώς, είναι δικαίωμα σας να ερμηνεύεται έτσι τη διατύπωση. Όμως, πολύ δύσκολα αυτή η ερμηνεία μπορεί να γίνει και επίσημη ερμηνεία. Ο νόμος Μανιάτη καλύπτει τους διπλωμάτες μας ως προς την τις αρχικές τους απαιτήσεις σε κάθε μελλοντική διαδικασία διαπραγμάτευσης.
@ Πάρις
Οι γραμμές βάσης ( κλείσιμο κόλπων κλπ) είναι ανεξάρτητες από τα χωρικά ύδατα, είτε αυτά είναι 6, είτε είναι 12 ναυτικά μίλια.
Η ένταση της αρθρογράφου είναι άλλη.
“σύμφωνα με τον ελληνικό χάρτη του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού, με βάση τον νόμο Μανιάτη, η εθνική κυριαρχία των χωρικών υδάτων μετατρέπεται σε ΑΟΖ, που αποτελεί διεθνή θάλασσα και στην οποία το παράκτιο κράτος δεν ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα.”
*η ένσταση και όχι η ένταση, προφανώς.
@ Λυμπέρης
Ότι αιγιαλίτιδα, συνορεύουσα, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ προσδιορίζονται από την γραμμή βάσης, νομίζω ότι είναι κάτι στο οποίο δεν διαφωνούμε. Ενδεχομένως, η διατύπωση με την γραμμή βάση προκάλεσε σύγχυση, καθότι είναι τεχνικός όρος στο δίκαιο της θαλασσής κι εγώ εδώ δεν τον χρησιμοποίησα κατά αυτό τον τρόπο παραπάνω.
Όμως, ο προσδιορισμός των ορίων του ενός δεν συνεπάγεται κάτι για τον προσδιορισμό των ορίων των άλλων. Αν, για παράδειγμα, υπάρξει συμφωνία οριοθέτησης υφαλοκρηπίδος στα 200ν.μ., αυτό δεν σημαίνει ότι ίδια θα είναι τα όρια της ΑΟΖ, πολύ περισσότερο αυτό δεν συνεπάγεται αιγιαλίτις στα 6ν.μ. ή στα 12 ν.μ.. Γιατί η μεν ΑΟΖ απαιτεί ξεχωριστή συμφωνία οριοθέτησης, ενώ για το εύρος της αιγιαλίτιδος αρκεί, αν δεν κάνω λάθος, Προεδρικό Διάταγμα. Δηλαδή πράξη της Ελληνικής Πολιτείας, χωρίς περαιτέρω συμφωνία με κανένα (εναρμονισμένη φυσικά προς το διεθνές δίκαιο, συμβάσεις, κτλ). Τόσο ο νόμος του 2011, όσο και ο προχθεσινός Χάρτης αναφέρονται σε προθέσεις και δυνητικά όρια. Είναι, νομίζω σαφές σε όλους μας, ότι δεν υπάρχει συμφωνία οριοθέτησης, ούτε απάρνηση του δικαιώματος επέκτασης της αιγιαλίτιδος στα 12ν.μ. Κοινώς η δημοσίευση του Χάρτη δεν σημαίνει τίποτε – βρισκόμαστε στην ίδια ακριβώς κατάσταση με παραπροχθές.
Αν υπάρχει, ίσως μια διαφορά, είναι, ότι η κυβέρνηση μπορεί να βρεθεί ενώπιον της δύσκολης θέσης να φανεί είτε ασυνεπής ως προς τις διακηρύξεις της είτε να κάνει το επόμενο βήμα. Εκτός εάν αυτή είναι η πρόθεση της. Όπως το έγραψα και σε άλλο σχόλιο, οψόμεθα.
Καλή Ανάσταση εύχομαι σε σας και σε όλους.
@ Πάρις
Σχολίασα το παρακάτω: ” Δεύτερον, δεν τεκμαίρεται από κάπου, ότι ο νόμος Μανιάτη θέτει ως γραμμή βάσης τα 6 ν.μ. Προφανώς, είναι δικαίωμα σας να ερμηνεύεται έτσι τη διατύπωση. ”
Δεν μπόρεσα να βρω τέτοια προσέγγιση στο άρθρο.
Κατά τα λοιπά νομίζω πως συμφωνούμε.
Χρόνια πολλά και καλή Ανάσταση σε όλους με υγεία.