Του δρος Απόστολου Κρητικόπουλου*
Πριν από 16 χρόνια η οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν σχεδόν ισότιμη. Σήμερα οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: η οικονομία των ΗΠΑ φτάνει τα 29,3 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ αυτή της Ε.Ε. περιορίζεται στα 17,8 τρισεκατομμύρια. Το χάσμα αυτό, που έχει διευρυνθεί κατά 50%, αντικατοπτρίζει μια βαθύτερη πραγματικότητα: H Ευρώπη απέτυχε να προσαρμοστεί στον παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Οι αιτίες αυτής της οπισθοδρόμησης είναι πολλαπλές. Ενώ στην Αμερική επένδυσαν στην καινοτομία, στην επιχειρηματικότητα και την ευελιξία, η Ε.Ε. έδωσε προτεραιότητα στη σταθερότητα, στις ρυθμίσεις και στη διατήρηση παλαιών μοντέλων. Σήμερα οι ΗΠΑ φιλοξενούν εννέα από τις δέκα μεγαλύτερες εταιρίες στον κόσμο, ενώ η Ευρώπη δεν έχει να επιδείξει καμία!
Η απώλεια ταλέντων είναι άλλη μία πτυχή της κρίσης. Σύμφωνα με μελέτες, το 90% των Ευρωπαίων ειδικών στον τεχνολογικό τομέα δηλώνει ότι θα μετακόμιζε στις ΗΠΑ, αν παρουσιαζόταν η κατάλληλη ευκαιρία. Οι μισθοί στον κλάδο είναι κατά μέσο όρο 50% υψηλότεροι στην Αμερική, ενώ η χρηματοδότηση για νεοφυείς επιχειρήσεις είναι πέντε φορές μεγαλύτερη. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ξεκάθαρα γιατί οι καλύτεροι επιχειρηματίες και προγραμματιστές εγκαταλείπουν την ήπειρό μας, αναζητώντας καλύτερες προοπτικές.
Η γραφειοκρατία αποτελεί άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα. Στην Ευρώπη η ίδρυση μιας εταιρίας είναι μια χρονοβόρα και περίπλοκη διαδικασία, ενώ σε χώρες όπως η Γαλλία μπορεί να χρειαστούν έως και 84 ημέρες! Στις ΗΠΑ η ίδια διαδικασία ολοκληρώνεται σε τέσσερις ημέρες. Επιπλέον, οι αυστηρές εργασιακές ρυθμίσεις και η υπερβολική φορολόγηση καταπνίγουν τη δημιουργικότητα και αποτρέπουν τους επενδυτές.
Ακόμη και οι λίγες επιτυχίες της Ευρώπης καταλήγουν στις ΗΠΑ. Εταιρίες όπως η Spotify και η Klarna έχουν μεταφέρει το μεγαλύτερο μέρος των δραστηριοτήτων τους στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αναγνωρίζοντας ότι το ευρωπαϊκό περιβάλλον δεν είναι φιλικό για την ανάπτυξή τους.
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε για την κατάσταση, δηλώνοντας πως «η Ευρώπη κινδυνεύει να μείνει εκτός παγκόσμιας αγοράς, αν συνεχίσει να υπερρυθμίζει και να υποεπενδύει». Παράλληλα, παραδείγματα όπως το εργοστάσιο της Tesla στη Γερμανία, όπου η τοπική αντίδραση και η γραφειοκρατία σχεδόν ματαίωσαν το έργο, δείχνουν πώς η αντιεπιχειρηματική κουλτούρα επηρεάζει την ανάπτυξη.
Για να ανατραπεί αυτή η πορεία η Ευρώπη πρέπει να μειώσει τους κανονισμούς, να ενισχύσει την επιχειρηματικότητα και να προσφέρει κίνητρα για επενδύσεις. Η καινοτομία και το ρίσκο πρέπει να επιβραβεύονται, όχι να καταπνίγονται. Μένει να δούμε αν οι ευρωπαϊκές ηγεσίες θα ανταποκριθούν πριν να είναι αργά.
*∆ιδάκτωρ Πληροφορικής (twitter: @kritikopoulos)
