Του Λεωνίδα Χρυσανθόπουλου*
Έφυγε ο Γερμανός πρόεδρος από τη χώρα μας, αφού επανέλαβε την πάγια ανθελληνική θέση του Βερολίνου ότι το θέμα των επανορθώσεων έχει κλείσει. Ο ξένος Τύπος, ο γερμανικός κυρίως, έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στο ότι η Ελλάδα έθεσε το θέμα των επανορθώσεων σε ανώτατο επίπεδο, δημιουργώντας την εντύπωση ότι ήταν σαν να το έθετε για πρώτη φορά, ενώ είναι γνωστό ότι οι πολεμικές αποζημιώσεις, επανορθώσεις και τα κατοχικά δάνεια, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, δεν παραγράφονται ποτέ και καταβάλλονται έντοκα από τον κατακτητή.
Ας δούμε τώρα, που έχει πάρει έκταση το θέμα, τι πρέπει να κάνει άμεσα η ελληνική κυβέρνηση για τη διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων:
1. Να κληθεί ο Γερμανός πρέσβης στο υπουργείο Εξωτερικών (και όχι ο Έλληνας πρέσβης στο γερμανικό ΥΠΕΞ) και να του εκφραστεί η δυσαρέσκεια της Αθήνας για τη δήλωση του Γερμανού προέδρου Frank-Walter Steinmeier ότι «το θέμα των επανορθώσεων έχει κλείσει για τη Γερμανία». Στη συνέχεια θα πρέπει να του τονιστεί ότι δεν είναι δυνατόν το Βερολίνο να αναγνωρίζει πολεμικές επανορθώσει στην Πολωνία (κάτι που έγινε πριν από τρεις μήνες) και να μην τις αναγνωρίζει για την Ελλάδα, η οποία ουδέποτε παραιτήθηκε από τις απαιτήσεις προς τη Γερμανία, όπως αναλυτικά τεκμηρίωσε η Επιστημονική Επιτροπή της Γερμανικής Βουλής σε έκθεσή της, που δημοσιεύτηκε το 2019. Επίσης, να προταθεί η έναρξη διαλόγου για το φλέγον θέμα μεταξύ Αθηνών και Βερολίνου, με την προειδοποίηση ότι σε περίπτωση άρνησης η Ελλάδα θα εφαρμόσει την απόφαση 11/2000 του Αρείου Πάγου, που προβλέπει τη δυνατότητα κατάσχεσης περιουσιακών στοιχείων του γερμανικού δημοσίου στην Ελλάδα. Η απόφαση αυτή αναφέρεται στην υπόθεση του Διστόμου, όπου είχε απορριφθεί η ασκηθείσα από τη Γερμανία αναίρεση κατά της απόφασης 137/1197 του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς, που είχε επιδικάσει 9,5 δισ. δραχμές (57 εκατ. γερμανικά μάρκα), καθιστώντας την έτσι τελεσίδικη.
2. Διεθνοποίηση του θέματος. Η Πολωνία έστειλε τον Δεκέμβριο του 2022 επιστολές για τις πολωνικές επανορθώσεις στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, στον πρόεδρο της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ κι όλα τα όργανα του ΟΗΕ, στο Συμβούλιο της Ευρώπης κ.λπ. Η διεθνοποίηση του θέματος από τη Βαρσοβία είχε σαν αποτέλεσμα την αναγνώριση του χρέους από τη Γερμανία πριν από τρεις μήνες. Ανάλογη πρωτοβουλία πρέπει να αναλάβει και η Αθήνα. Επίσης, θα πρέπει να τεθεί το θέμα στο ευρωπαϊκό συμβούλιο, με την απειλή ότι η Ελλάδα θα σταματήσει να πληρώνει προς τη Γερμανία τις οφειλές της, στο πλαίσιο των μνημονιακών μας υποχρεώσεων, κι ας υπάρχει απαγόρευση ενός τέτοιου συμψηφισμού αναφορικά με τα Μνημόνια. Σχετικές κινήσεις μπορεί να γίνουν και στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, με την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν Έλληνες ευρωβουλευτές που θα καταψηφίσουν το ψήφισμα για τις γερμανικές επανορθώσεις, όπως συνέβη στο παρελθόν.
3. Παράλληλα και ταυτόχρονα με τα παραπάνω, η Ελλάδα θα πρέπει να προσφύγει μονομερώς στο δικαστήριο συμβιβασμού και διαιτησίας του ΟΑΣΕ, σύμφωνα με τα άρθρα 20 και 26 της σύμβασης περί Συμβιβασμού και Διαιτησίας.
Επίσης, το ελληνικό Κοινοβούλιο πρέπει να επικαιροποιήσει τα παλαιότερα ψηφίσματά του για τις γερμανικές επανορθώσεις.
Τέλος, είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις της κοινωνίας των πολιτών και των μαρτυρικών πόλεων. Οι κινητοποιήσεις μπορεί να λάβουν και τη μορφή συνεδρίων στην Ελλάδα και τη Γερμανία, καθώς είναι αναγκαίο να ενημερωθεί η γερμανική κοινή γνώμη για το χρέος της χώρας της.
Η Γερμανία οφείλει στη χώρα μας από την περίοδο της Κατοχής, μετά τον ανατοκισμό, 2 τρισ. ευρώ (αποζημιώσεις για τα θύματα εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας 1 τρισ. ευρώ, αποζημιώσεις για την καταστροφή των υποδομών 595 δισ. ευρώ και αποπληρωμή των κατοχικών δανείων 506 δισ. ευρώ), ενώ πρέπει να μας επιστρέψει 8.500 αρχαιολογικούς θησαυρούς και 460 πίνακες, των οποίων η αξία είναι ανεκτίμητη.
Μόνο αν πραγματοποιηθούν τα παραπάνω προτεινόμενα είναι δυνατόν να ασκηθεί πίεση στη Γερμανία να αναγνωρίσει την ύπαρξη του χρέους της, γεγονός που θα επιτρέψει στη συνέχεια την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο κρατών.
*Πρέσβης επί τιμή
