Μετά τον Λίβανο, πού;

Του Σάββα Καλεντερίδη

Η κατάσταση στον Λίβανο, μετά τις εκρήξεις στις συσκευές επικοινωνίας της Χεζμπολάχ και το σοβαρό πλήγμα που δέχτηκε η οργάνωση, είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Ενώ η Χεζμπολάχ κρατούσε το νήμα της έντασης με το Ισραήλ, τώρα η κατάσταση τίθεται εκτός ελέγχου και βρισκόμαστε πλέον στα πρόθυρα ενός πολέμου Ισραήλ – Χεζμπολάχ, που εκ των πραγμάτων, όπως δήλωσε ο πρέσβης του Λιβάνου στο Λονδίνο, θα εμπλέξει και τον τακτικό στρατό της χώρας αυτής.

Επίσης, εκτός από τον τακτικό στρατό του Λιβάνου, είναι πολύ πιθανό να έχουμε εμπλοκή των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν, κάτι που εκ των πραγμάτων θα προκαλέσει την ενεργή εμπλοκή των ΗΠΑ για να προστατευτεί το Ισραήλ. Θα πρέπει δε να συμπεριλάβουμε στις δυνάμεις που θα εμπλακούν στον πόλεμο και το Κίνημα Ανσαρουλάχ (Χούθι) της Υεμένης, που, όπως αποδείχτηκε πριν από λίγες ημέρες, διαθέτει στο οπλοστάσιό του υπερηχητικούς πυραύλους που μπορούν να πλήξουν το Ισραήλ και είναι δύσκολη η αναχαίτισή τους.

Και αν έχουμε εμπλοκή των παραγόντων που αναφέραμε παραπάνω, είναι πολύ πιθανό να εμπλακούν δυνάμεις από τη Συρία και το Ιράκ στον πόλεμο εναντίον του Ισραήλ, εξελίξεις που θα οδηγήσουν σε γενικευμένο πόλεμο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτόν τον πόλεμο δεν τον θέλουν ούτε η Χεζμπολάχ ούτε οι λαοί του Λιβάνου και σίγουρα δεν τον θέλει ούτε το Ιράν, το οποίο αντιμετωπίζει μια σειρά από σοβαρά προβλήματα, ενώ ο νέος πρόεδρος Πεζισκιάν προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ του θρησκευτικού ηγέτη Χαμενεΐ και των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης, που φέρεται ότι τον πιέζουν να «απαντήσει» στο Ισραήλ για τη δολοφονία του Χανίγια στην Τεχεράνη, ενώ ο ίδιος ζητεί χρόνο για να «ζεστάνουν» τις καρέκλες τους στα υπουργεία οι υπουργοί της κυβέρνησής του.

Όσον αφορά τον Λίβανο, η χώρα αυτή έχει μια κατακερματισμένη δομή, που περιλαμβάνει 18 διαφορετικές εθνότητες, θρησκείες και αιρέσεις. Ο Λίβανος είναι επίσης μια χώρα 6 εκατομμυρίων κατοίκων, που φιλοξενεί 12 ξεχωριστά παλαιστινιακά στρατόπεδα, τα οποία είναι η κύρια αιτία του εμφύλιου πολέμου και όπου η δημογραφική δομή αλλάζει γρήγορα εις βάρος των χριστιανών και προς όφελος των σουνιτών, και ιδιαίτερα των σιιτών μουσουλμάνων.

Όσον αφορά τη διοίκηση του λιβανικού στρατού, μέχρι στιγμής απέφευγε να εμπλακεί και διατηρούσε τη σιωπή του έναντι των επιθέσεων με ρουκέτες του Ισραήλ στον εναέριο χώρο του Λιβάνου και στον νότιο Λίβανο, κατά τη διάρκεια της 11μηνης σύγκρουσης στη Γάζα. Ο διοικητής του λιβανικού στρατού είναι χριστιανός μαρωνίτης και ένας από τους βοηθούς του είναι σιίτης. Οι σιίτες, που καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του στρατιωτικού προσωπικού του τακτικού στρατού, αναμφίβολα θα πάρουν τη θέση τους στις τάξεις της Χεζμπολάχ σε πιθανό μέτωπο Χεζμπολάχ – Ισραήλ. Άρα, η εμπλοκή είναι μάλλον αναπόφευκτη.

Όσον αφορά τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, έχουν μετατοπίσει το κέντρο βάρους των προσπαθειών τους από τη Γάζα στο βόρειο μέτωπο, δηλαδή στα σύνορα με τον Λίβανο. Στις 8 Σεπτεμβρίου, ο Νετανιάχου έδωσε εντολή η επίλεκτη 98η Μεραρχία να μετακινηθεί από τη Γάζα στον Βορρά, στα σύνορα του Λιβάνου, αρκετές ημέρες πριν ληφθεί η απόφαση για τις εκρήξεις, που επέφεραν ένα σοβαρό πλήγμα στη Χεζμπολάχ, το πραγματικό μέγεθος του οποίου δεν είναι γνωστό.

Ενώ βρισκόμαστε στα πρόθυρα του πολέμου, η Χεζμπολάχ, εκτός από τις απώλειες προσωπικού, στις οποίες συγκαταλέγονται και χιλιάδες τραυματίες, έχει να επιλύσει και ένα άλλο σοβαρό πρόβλημα, αυτό των επικοινωνιών μεταξύ των μονάδων και των στελεχών της. Η διοίκηση της Χεζμπολάχ πρέπει να ανακτήσει και να αποκαταστήσει ένα ασφαλές σύστημα επικοινωνίας.

Αναφορικά με το ανθρώπινο δυναμικό της Χεζμπολάχ, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι σχεδόν ανεξάντλητο. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που επηρεάζονται από την επί δεκαετίες στάση του Ισραήλ κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Παλαιστινίων και θέλουν να ενταχθούν στη Χεζμπολάχ για να γίνουν «μάρτυρες». Έπειτα από αυτό που συνέβη στη Γάζα, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι υποψήφιοι της Χεζμπολάχ/Χαμάς/Ισλαμικής Τζιχάντ, ακόμη και παιδιά και έφηβοι.

Στον Λίβανο, η Χεζμπολάχ, παρά τις σιιτικές υποδομές και την προτεραιότητά της, έγινε πρότυπο για παράγοντες του άξονα αντίστασης κατά του Ισραήλ, όπως η σουνιτική Χαμάς και η Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ. Στον Λίβανο, πολλές διαφορετικές παλαιστινιακές φατρίες μπόρεσαν να συγκεντρωθούν στην αίθουσα επιχειρήσεων της Χεζμπολάχ στη Βηρυτό.

Όσον αφορά τη Χαμάς, αν και έχασε μέρος της επιχειρησιακής ισχύος της στη Γάζα τους τελευταίους 11 μήνες, παραμένει όρθια και δεν φαίνεται ότι θα καταρρεύσει. Η Χεζμπολάχ μπορεί επίσης να έχει τραυματιστεί, αλλά θα συνεχίσει να υπάρχει πολύ πιο δυνατή από τη Χαμάς. Το Ισραήλ μπορεί να είναι ισχυρό σε πολλούς τομείς και να έχει ανακτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων, όμως δεν πρέπει να ξεχνά ότι οφείλει να ζει στην ίδια γεωγραφική περιοχή με τη Χεζμπολάχ, όπως και με τη Χαμάς.

Όπως αναφέραμε και στην αρχή του άρθρου μας, υπό το φως αυτών των εξελίξεων, ένας άλλος κίνδυνος στην τρέχουσα συγκυρία είναι οι πιθανές και ανεξέλεγκτες αντιδράσεις άλλων Ιρανών πληρεξουσίων στην Υεμένη και στο Ιράκ, καθώς το μέτωπο Ισραήλ – Λιβάνου επεκτείνεται για να συμπεριλάβει τη Συρία.

Η φωτιά που τείνει να ανάψει στην περιοχή θα συμπεριλάβει την ανατολική Μεσόγειο, και η Τουρκία κάνει σχέδια για να επωφεληθεί από αυτήν. Και στα σχέδια αυτά συμπεριλαμβάνει κινήσεις κατά της Κύπρου και νησιών της Ελλάδας, με το σκεπτικό ότι, αν δημιουργηθεί ένα σκηνικό ρευστότητας, όπου οι ΗΠΑ θα τρέχουν να σώσουν το Ισραήλ, δεν θα έχουν τη δυνατότητα να νοιαστούν για την Κύπρο και τα νησιά της Ελλάδας. Και, ως γνωστόν, μετά την καταιγίδα ο κατέχων δεδικαίωται…