Της Κύρας Αδάμ
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από προηγούμενη ομιλία του Τούρκου προέδρου από το βήμα του ΟΗΕ, όταν κατηγόρησε δημοσίως την Ελλάδα ότι «πνίγει στο Αιγαίο τα παιδιά των μεταναστών». Οι φαιδρότητες αυτές δεν επαναλήφθηκαν στη φετινή ομιλία Ερντογάν. Αντιθέτως, Μητσοτάκης και Ερντογάν στην προχθεσινή συνάντησή τους στον ΟΗΕ συμφώνησαν να ενισχύσουν τη στάση τους απέναντι στους διακινητές. Η ήπια αυτή κατάσταση μπορεί να αλλάξει άρδην στην περίπτωση που αυξηθούν οι πρόσφυγες πολέμου από τη Μέση Ανατολή, πρώτα στην Τουρκία, που θα τους εκδώσει πάραυτα στην Ελλάδα.
Όμως, αυτή τη στιγμή, ο κίνδυνος για την Ελλάδα στο Μεταναστευτικό βρίσκεται «εντός των τειχών», δηλαδή μέσα στην ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς οι ευρωπαϊκές χώρες, η μία μετά την άλλη, σαν ντόμινο, σκληραίνουν τη στάση τους απέναντι σε νόμιμους μετανάστες, κλείνουν τα σύνορά τους, καταπατούν τη Συνθήκη Σένγκεν για ελεύθερη διακίνηση μέσα στην Ένωση και σταθερά, αν όχι γρήγορα, στρέφονται σε ακροδεξιές θέσεις και πολιτικές, που δυναμιτίζουν τα θεμέλια της Ευρώπης.
Μέσα στην εβδομάδα, η νέα κυβέρνηση της Γαλλίας, που αλληθωρίζει ήδη προς την Ακροδεξιά, διά του αρμόδιου υπουργού, δήλωσε ότι ήρθε η ώρα να αλλάξουν οι ευρωπαϊκοί κανόνες και να ενισχυθεί η «τάση επιστροφής» για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος στην Ευρώπη. Ο Γάλλος υπουργός Εσωτερικών Υποθέσεων υποστήριξε ακόμα την ενεργοποίηση συνοριακών ελέγχων μέσα στη ζώνη Σένγκεν, επικαλούμενος το παράδειγμα της Δανίας και της Γερμανίας.
Είναι ενδεικτικό της κατάστασης ότι ήδη δύο χώρες, η Ουγγαρία και η Ολλανδία, ζητούν τροποποίηση των συνθηκών προκειμένου να μπορούν να αυτοεξαιρούναι από τις ευρωπαϊκές πολιτικές.
Το μεταναστευτικό πρόβλημα, είτε πρόκειται για παράνομους μετανάστες -πολύ περισσότερο για πρόσφυγες πολέμου- είτε πρόκειται για την «εσωτερική διανομή» των εχόντων άσυλο, θα μεγεθυνθεί το επόμενο διάστημα στην Ε.Ε., καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις -είτε πρόκειται για ακροδεξιών στροφών είτε όχι- δείχνουν να αγγίζουν τα όρια του πανικού, έτοιμες να χαραμίσουν και να τσαλαπατήσουν πυλώνες ευρωπαϊκής πολιτικής, όπως η Συνθήκη Σένγκεν για την ελεύθερη μετακίνηση πολιτών και αγαθών. Και είναι γνωστό ότι, έτσι και αρχίσει να ξηλώνεται το πουλόβερ, η αχρήστευσή του είναι βέβαιη..
Οι Ευρωπαίοι εταίροι στην πλειονότητά τους, από την έναρξη του μεταναστευτικού προβλήματος στην Ευρώπη εδώ και μια δεκαετία, κάνουν ό,τι μπορούν για να απομακρυνθούν από το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές χώρες εισόδου, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, και δευτερευόντως η Ισπανία, υποσχόμενες μεγαλύτερη βοήθεια και αλληλεγγύη στη φύλαξη των συνόρων και χρηματικά κονδύλια, που φυσικά ποτέ δεν επαρκούν.
Στην πραγματικότητα, οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου ουδέποτε ανακουφίστηκαν από τον κίνδυνο μεγάλων και ανεξέλεγκτων προσφυγικών ροών από χώρες εκτός Ε.Ε., και τώρα κινδυνεύουν να βρεθούν στη μέγγενη της «επαναπροώθησης» νόμιμων μεταναστών, που τους ορθώνουν τείχη οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η Ιταλία είχε την ευφυή πολιτική να συνάψει αποκλειστική διμερή συμφωνία με την Αλβανία να δέχονται τα Τίρανα κατ’ αποκλειστικότητα παράνομους μετανάστες που μαζεύει το ιταλικό λιμενικό, να τους συγκεντρώνει στο αλβανικό έδαφος, και εκεί -και όχι στην Ιταλία- να ξεκινούν οι διαδικασίες ασύλου. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξάλλου προσπάθησε να πληρώνει τρίτες αφρικανικές χώρες, όπως η Τυνησία, η Αλγερία κ.λπ., για να συγκρατούν στα εδάφη τους τούς προσφυγές και μετανάστες από την Αφρική, με μέτρια αποτελέσματα.
Φυσικά, παρόμοια συμφωνία Ιταλίας – Αλβανίας ούτε στα πιο τρελά όνειρα δεν μπορεί κανείς να φανταστεί ότι θα εφαρμοστεί μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Το επιπρόσθετο πρόβλημα είναι ότι ευρωπαϊκές χώρες -η Πολωνία το εφαρμόζει ήδη σε Ουκρανούς πρόσφυγες- επιλέγουν μόνο εξειδικευμένη εργατική δύναμη για την κάλυψη των δικών της αναγκών, αφήνοντας τους άλλους στο έλεος της τύχης.
Είναι κοινό μυστικό ότι η Ελλάδα μόνη της δεν μπορεί να αντέξει το διπλό βάρος της εξωτερικής και εσωτερικής μετανάστευσης. Το πρόβλημα είναι, όμως, ότι δεν βρίσκει πρόσφορο έδαφος για συμμαχίες με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, οι διαμαρτυρίες της ελληνικής πλευράς σταματούν έξω από την πόρτα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της παρέδρου Φον ντερ Λάιεν για διευθέτηση. Και, ως γνωστόν από την προηγούμενη συμπεριφορά της Μέρκελ προς την Ελλάδα, δεν υπάρχει διευθέτηση του προβλήματος, αλλά αναγκαστικές έωλες συμφωνίες με την Τουρκία…
