Γιατί συνεχίζεται η κατοχή 50 χρόνια;

Δέκα λάθη στο Κυπριακό, που δεν εξηγούνται με την κοινή λογική, παρά μόνο με αυτήν της παράδοσης

Του Σάββα Καλεντερίδη

Μπορεί η εισβολή στην Κύπρο να έγινε πριν από πενήντα χρόνια, όμως το σχέδιο για διαμελισμό του νησιού άρχισε το 1955, όταν οι Βρετανοί, μετά την έναρξη του αντιαποικιακού – απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ έθεσαν σε εφαρμογή το σχέδιο της «Τριμερούς», βάζοντας στο «παιχνίδι» την Τουρκία, η οποία μέχρι τότε δεν είχε εκδηλώσει καμία διεκδίκηση για την Κύπρο.

Η Τριμερής του Λονδίνου έλαβε χώρα στο Lancaster House στις 29 Αυγούστου 1955, με τη συμμετοχή των υπουργών Εξωτερικών των τριών χωρών, Χάρολντ Μακμίλαν, Στέφανου Στεφανόπουλου και Φατίν Ρουστού Ζορλού. Όταν οι Βρετανοί διαπίστωσαν ότι οι συνομιλίες οδηγούνται σε αδιέξοδο, λόγω των θέσεων της ελληνικής αντιπροσωπίας, σε συνεργασία με το τουρκικό κράτος, στις 6 Σεπτεμβρίου έκαναν την προβοκάτσια με τη βόμβα στο σπίτι όπου έζησε για ένα μικρό διάστημα της ζωής του ο Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη και προκάλεσαν απίστευτες βαρβαρότητες στον Ελληνισμό της Κωνσταντινούπολης, δίνοντας έτσι ένα μήνυμα στην Ελλάδα για το τι θα επακολουθήσει, αν δεν ακολουθήσει μια πιο «συνεργάσιμη στάση», που οδήγησε στις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου, οι οποίες είχαν μέσα τους τον σπόρο της διχοτόμησης.

Άρα, μπορούμε να πούμε ότι μέρος των πολιτικών ελίτ, κυρίως στην Αθήνα και σταδιακά στη Λευκωσία, είχαν αποδεχτεί τη διχοτόμηση και γι’ αυτό από το 1974 και εντεύθεν, αυτά τα πενήντα χρόνια, ο Ελληνισμός δεν έχει επεξεργαστεί ένα δόγμα απελευθέρωσης των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων από τον τουρκικό στρατό κατοχής.

Από τη στιγμή που η Τουρκία επικαλείται το «δικαίωμα» της επέμβασης για την αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης, που είχε ανατραπεί με το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974, γιατί και η Ελλάδα, ως εγγυήτρια δύναμη, δεν επικαλείται το ίδιο ακριβώς επιχείρημα επί 50 ολόκληρα χρόνια, που η Τουρκία δεν έχει ανατρέψει μόνο τη συνταγματική τάξη, αλλά έχει παραβιάσει και την εδαφική ακεραιότητα του νησιού, κατέχοντας το 37% του εδάφους της Κύπρου;

Πώς να μην καταλήξει κανείς στο συμπέρασμα ότι οι κυβερνήσεις στην Αθήνα αυτά τα πενήντα χρόνια στην πράξη αποδέχονται τα αποτελέσματα της εισβολής, την οποία ακόμα και σήμερα αποφεύγουν να καταγγέλλουν; Η πρόσφατη απόδειξη του «αδειάσματος» Δένδια, που μίλησε για παράνομη εισβολή και κατοχή, είναι μπροστά μας.

Ο Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος Σενέρ Λεβέντ σε άρθρο του, που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Πολίτης» με τίτλο «Λάθη, σφάλματα και γκάφες πενήντα χρόνων», καταμετρά δέκα λάθη που δεν εξηγούνται με την κοινή λογική, παρά μόνο με αυτήν της παράδοσης:

1) Έδωσαν μια εικόνα που αποδέχεται την ντε φάκτο κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά το 1974. Ζήτησαν την επιστροφή του Βαρωσιού, όμως ξέχασαν τελείως την Κερύνεια και την ξέγραψαν. Συμπεριφέρθηκαν σαν να μην έχουν απολύτως κανένα δικαίωμα πλέον στην πόλη που πάρθηκε με αίμα. Σαν να έκαναν και τις εκλογές για τον Δήμο Κερύνειας έτσι, για να τις κάνουν.

2) Υπέκυψαν στους όρους στην Επιτροπή Αγνοουμένων και δέχτηκαν να μη μιλούν καθόλου για το πότε, πώς, πού και από ποιους σκοτώθηκαν οι αγνοούμενοι που βρέθηκαν στις ανασκαφές.

3) Δεν επέδειξαν σοβαρή αντίδραση στον νόμο για τους πλαστούς τίτλους ιδιοκτησίας που εξέδωσε η τουρκική πλευρά τη δεκαετία του ’90 και δεν τον μετέφεραν στις διεθνείς πλατφόρμες και στα διεθνή δικαστήρια.

4) Δεν επέδειξαν σοβαρή στάση και ενάντια στον πληθυσμό που μεταφέρθηκε συστηματικά στο νησί από την Τουρκία. Έμειναν σχεδόν θεατές στη ροή αυτού του πληθυσμού και στην αλλαγή της δημογραφικής δομής των Τουρκοκυπρίων.

5) Δεν πήραν τα απαραίτητα μέτρα όταν άνοιξαν οι πόρτες, το 2003. Θα μπορούσαν να πουν ότι μπορούμε να αναγνωρίσουμε το δικαίωμα διέλευσης μόνο σε όσους κατέχουν ταυτότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και σε όσους έχουν δικαίωμα να εκδώσουν αυτή την ταυτότητα. Δεν το είπαν. Έτσι με τον καιρό αναγνώρισαν τις ταυτότητες της «τδβκ». Ήταν μια νέα νίκη για την «τδβκ» η αναγνώριση από την κυπριακή κυβέρνηση αυτής της ταυτότητας στις πόρτες διέλευσης.

6) Το Σχέδιο Ανάν ήταν το μεγαλύτερο πλήγμα που δόθηκε στην ελληνοκυπριακή πλευρά μετά το 1974. Μεγάλο λάθος ήταν και η αποδοχή της υποβολής του σε δημοψήφισμα άνευ όρων. Θα μπορούσαν να έθεταν όρο ότι μόνο όσοι κατείχαν ταυτότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας θα μπορούσαν να ψηφίσουν σε αυτό το δημοψήφισμα. Δεν έθεσαν. Έτσι νομιμοποίησαν και τον μεταφερόμενο πληθυσμό. Επιπλέον, αποδέχτηκαν το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των Τουρκοκυπρίων.

7) Δεν μπόρεσαν να κάνουν την απαραίτητη έφεση στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την Επιτροπή Ακίνητων Περιουσιών. Και αυτή η απόφαση του δικαστηρίου ήταν μια νίκη στο θέμα των περιουσιών για την τουρκική πλευρά. Η απόφαση είχε ευθέως στόχο να απαλλάξει την Τουρκία από τις αγωγές στο ΕΔΑΔ.

8) Η ελληνοκυπριακή πλευρά έμεινε αδύναμη και εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με έξι ευρωβουλευτές. Μόλις άρχισε ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας, η Ε.Ε. άρχισε να εφαρμόζει πρωτόγνωρες κυρώσεις στη Ρωσία ως εισβολέα. Όμως, δεν έβγαλε άχνα κατά της Τουρκίας, που είναι ο κατακτητής της Κύπρου εδώ και τόσα χρόνια. Δεν μπορούσαν να γίνουν αποδεχτά αυτά τα δύο μέτρα και δύο σταθμά. Η ελληνοκυπριακή πλευρά υπέκυψε και σε αυτό, αναγκάστηκε κι αυτή να συμμετάσχει στις κυρώσεις που εφαρμόζονται κατά της Ρωσίας και δεν μπόρεσε να ζητήσει λογοδοσία για το γιατί δεν έγινε η ίδια μεταχείριση και στην Τουρκία ως κατακτητή της.

9) Μόλις ανακηρύχθηκε ως «η πλευρά που δεν θέλει λύση» η ελληνοκυπριακή πλευρά, επειδή είπε «όχι» στο Σχέδιο Ανάν, δεν μπόρεσε να αποσείσει από πάνω της το βάρος αυτής της κατηγορίας. Όταν και οι ελληνοκυπριακοί κύκλοι, που υποστηρίζουν τη λύση και την ειρήνη, έγιναν ένα με εκείνους που απηύθυναν αυτή την κατηγορία, έσπασε τελείως η αντίσταση των Ελληνοκυπρίων κατά της κατοχής. Πέρασε πολλά χρόνια κάτω από «σύμπλεγμα της ενοχής» και με τον καιρό άρχισε να υιοθετεί το στάτους κβο του 1974.

10) Γιατί ύστερα θυμήθηκε η κυπριακή κυβέρνηση να ζητήσει λογοδοσία για τον σφετερισμό των ελληνοκυπριακών περιουσιών στον Βορρά; Ήταν ένα πλήρες φιάσκο η υπόθεση Ακάν Κιουρσιάτ, που εξετάστηκε πρώτη. Παρήγαγαν μια πολιτική απόφαση, όχι νομική. Με τον καιρό χάθηκε η νίκη που επιτεύχθηκε με την Τιτίνα Λοϊζίδου.