Η κουτάλα των Μητσοτάκηδων

«Εγώ πώς ζούσα εκείνη την εποχή; Ήμουν γραμμένος σε τρία συσσίτια. Ήμουν δικηγόρος, είχα πάρει και την άδεια χατιρικώς, γιατί είχα υπηρετήσει στα σύνορα. Ήμουν Κρητικός, στρατιώτης Κρητικός. Και είχα κι ένα τρίτο συσσίτιο φοιτητού. Εκείνη την εποχή τα συσσίτια έδιναν φασολάδα. Και εγώ είχα στην τσέπη ένα κουτάλι και πήγαινα σε τρία συσσίτια. Κι έτρωγα τρεις φασολάδες ανάλαδες κάθε μεσημέρι και μ’ αυτό έζησα 11 μήνες». 

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, απόσπασμα από τηλεοπτική συνέντευξη*, Νοέμβριος 2008. 

Του Παναγιώτη Λιάκου

Ο πρώην πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης (1918-2017) πολλά δεινά προσέφερε στον τόπο, αλλά στην τηλεόραση χάρισε μια εξομολόγηση πρωτοφανούς ωμότητας και κοινωνικής αναλγησίας. Η Αθήνα είχε τυλιχτεί με τα μαύρα σάβανα της Κατοχής και ξεψυχούσε από την πείνα, κι εκείνος τριγυρνούσε μ’ ένα κουτάλι στο χέρι για να φάει τρία συσσίτια από αυτά που… δικαιούτο (πάντα προσωπικότητες όπως εκείνος και οι όμοιοί του θεωρούν ότι οι πεινασμένοι τούς χρωστούν τα ψίχουλά τους). Ούτε που του πέρασε από το μυαλό έστω ένα μέρος από τα τρία συσσίτια να το προσφέρει σε κάποιον που ήταν έτοιμος να πεθάνει από την ασιτία. Κι ήξερε καλά τι συνέβαινε στην Αθήνα. Στο ίδιο σημείο της συνέντευξης που είχε παραχωρήσει αφηγείτο με το πρόσωπό του να λάμπει από το ανατριχιαστικό και τόσο χαρακτηριστικά μεφιστοφελικό χαμόγελό του: «Οι άνθρωποι περπατάνε στον δρόμο και πεθαίνανε μπροστά στα μάτια σου! Στο τραμ μέσα, εκεί που πήγαινες, έβλεπες έναν γεροντάκο, τον καημένο, στεκότανε και αααπ, έπεφτε και πέθαινε. Εγώ τότε κατοικούσα Βεΐκου 83. […] Έβλεπα στον δρόμο τουλάχιστον 20 ανθρώπους πεθαμένους από την πείνα να τους μαζεύει το κάρο της δημαρχίας. Το βράδυ ήταν αδύνατον να κοιμηθείς διότι ουρλιάζανε οι πεινασμένοι γύρω μας “πεινάω, πεινάω”! Άκουγες τις φωνές των ανθρώπων γύρω. Και το πιο τραγικό απ’ όλα ήταν τα παιδιά, τα οποία ψάχνανε απεγνωσμένα να βρουν ένα κομμάτι ψωμί».

Αυτή η εξομολόγηση, η οποία σε άλλη χώρα θα αρκούσε για να συνοδεύει το επίθετο «Μητσοτάκης» αιώνια καταισχύνη και πάνδημη αποστροφή, πέρασε… απαρατήρητη. Οι δημοσιογράφοι και οι πολιτικοί που την παρακολούθησαν δεν σχολίασαν την άβυσσο της απανθρωπιάς και της στυγνής ιδιοτέλειας που πρέπει να έχει άτομο που βλέπει μεν το δρεπάνι της πείνας να θερίζει ψυχές, αλλά καταβροχθίζει τρία συσσίτια που «δικαιούται», αφήνοντας κάθε μέρα νηστικούς, επί 11 μήνες, δύο ανθρώπους. Και δεν είπε, ανάμεσα στις πολλές λεπτομέρειες που παρέθεσε, ότι έστω μία φορά χάρισε κάποιο από τα τρία συσσίτιά του στα σκελετωμένα παιδιά που ψάχνανε στα σκουπίδια για ξεροκόμματα (κι εκείνος υποτίθεται ότι τα λυπόταν) ή σ’ έναν ετοιμοθάνατο γέρο, από αυτούς που κατέρρεαν μέσα στο τραμ και του έκαναν εντύπωση.

Οι 334 ημέρες του ενδεκαμήνου με τα τριπλά συσσίτια του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη μεταφράζονται σε 1.002 μερίδες, που κατανάλωσε ο ίδιος, 668 περισσότερες από εκείνες που λάμβανε κάθε πολίτης. Ο Μητσοτάκης με το κουτάλι του έσκαψε, χωρίς ίσως να το έχει σκεφτεί καν ή/και χωρίς να τον νοιάζει κιόλας, τον τάφο δεκάδων ανθρώπων.

Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, όταν πέθανε, περιγράφηκε από τα συστημικά ΜΜΕ και τη σεσηπυία, ευρισκόμενη σε τυμπανιαία κατάσταση, πολιτική σκηνή του τόπου σαν «Νέστωρ» της πολιτικής, «ρεαλιστής», «υπεύθυνος». Κι η αλήθεια είναι αυτή που ο ίδιος περιέγραψε χαμογελώντας στην ιστορικής σημασίας συνέντευξή του. Και η απορία που προκαλείται σε όλους όσοι γνωρίζουν το περιστατικό είναι: Αν με ένα κουτάλι σε περίοδο κρίσης και συλλογικής ένδειας μπορείς να κάνεις τόση μεγάλη ζημιά στο περιβάλλον σου για να σώσεις τον εαυτό σου, τότε τι θα μπορούσες να διαπράξεις αν είχες ισχύ και μάλιστα πολιτική;

Μια φατρία που έχει γαλουχηθεί με τέτοιου είδους διδάγματα και μεγάλωσε έχοντας πρότυπα όπως ο γενάρχης της «δυναστείας» των Μητσοτάκηδων δεν πρέπει να βρίσκεται ούτε καν στην περιφέρεια της εξουσίας. Η κουτάλα που κληρονόμησαν μαζί με την ερυσιχθόνιο πείνα για εξουσία και υλικά αγαθά δεν προοιωνίζονται τίποτα καλό για το έθνος, την πατρίδα, τον λαό.

*Παρακολουθήστε το σχετικό στιγμιότυπο: