Του δρος Μάριου Παναγιώτη Ευθυμιόπουλου*
Επιδιώκοντας κανείς να ανταποκριθεί, να προσδώσει μια σαφή εικόνα περί των αλλεπάλληλων στρατηγικών εξελίξεων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, διαπιστώνει μια γενικευμένη πολιτική και οικονομική εγρήγορση – αλλά και στρατιωτική.
Η Μέση Ανατολή τείνει να καθορίσει την εξελικτική πορεία πολλών περιοχών, μαζί και της Ευρώπης. Το αποτέλεσμα των αλλεπάλληλων επιδράσεων και παράλληλα άλλα γεγονότα, όπως ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας, δεν μας αφήνουν παρά με την ελπίδα δημιουργίας μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας, τουλάχιστον περιφερειακής, καθώς οι υβριδικές απειλές είναι πολλές και οι ανάγκες για νέες και ανανεωμένες συμμαχίες μεγάλες. Συμμαχίες στις οποίες το βραχυπρόθεσμο ενδιαφέρον είναι κοινό ή όπου ο αντίπαλος του αντιπάλου μου είναι πιθανός σύμμαχός μου.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή είναι σοβαρή. Εμπλέκει σταδιακά και απορροφά πολλές δυνάμεις και χώρες. Γεωγραφικά και σε επίπεδο συμφερόντων. Και θα επηρεάσει και τους νεοεκλεγείς στη νέα Ευρωβουλή και Ε.Ε., μεταξύ άλλων. Έχει την τάση να απορροφά έμμεσα, όπως είπαμε, και μη γειτονικά κράτη και να αποδίδει κι ευθύνες εκτός περιφέρειας Μέσης Ανατολής. Επηρεάζει λειτουργικά χώρες και εμπορικά αλλά και περιφερειακούς διεθνείς οργανισμούς, μεταξύ άλλων.
Πλέον, πιθανολογείται με τον τρόπο αυτόν στο εγγύς μέλλον περαιτέρω εμπλοκή δυνάμεων, που υπό άλλες συνθήκες να μην το επιθυμούσαν, δεδομένης της πολύπλοκης και περίπλοκης κατάστασης που ήδη έχει τινάξει στον αέρα οποιαδήποτε μορφή ειρήνευσης στην περιοχή.
Επιπλέον, οι συνεχείς μάχες και οι ανθρώπινες απώλειες αναδεικνύουν τα εξής: 1. Η πραγματικότητα είναι πολύπλοκη. 2. Τα δεδομένα είναι πλέον πάρα πολλά τα οποία διαμορφώνουν την πολιτική πραγματικότητα. 3. Τα γεγονότα τρέχουν με ραγδαίους ρυθμούς και στρατιωτικά όλα είναι ανατρέψιμα, άρα και πολιτικά 4. Οι εμπλεκόμενες πλευρές είναι πολλές. 5. Τα συμφέροντα πολλά. 6. Οι εξοπλισμοί συνεχείς και πάρα πολλοί από πολλά κράτη. 7. Οι περιφερειακές οικονομικές και εμπορικές ανακατατάξεις είναι πολλές. 8. Θα υπάρξουν νέες συμμαχίες.
Το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και το 2025 επιφυλάσσουν πολλές εξελίξεις. Εξελίξεις που μπορεί να μας φέρουν σε προτετελεσμένα γεγονότα. Πρέπει να ληφθούν ορισμένες πολύ ουσιαστικές αποφάσεις σε μια νέα Ευρώπη. Για μια πιθανή κοινή ανάγκη πλεύσης, με κοινό στόχο και σκοπό.
Θα γίνει αυτό; Στην παρούσα χρονική συγκυρία, οι συμμαχίες είναι πολύ σημαντικές. Σε μια περίοδο, όπως ανέφερα, όπου δημιουργούνται «υβριδικές συμμαχίες». Οι πολιτικές πιέσεις είναι πολλές αλλά και η λεπτότητα τρόπου αντίδρασης σε αντίστοιχα θέματα είναι σημαντική.
Χρειάζεται προσοχή. Ποιες είναι και θα είναι συμμαχίες και υπό ποιους όρους. Σε μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας της περιοχής, που θα επηρεάσει και τη νέα ευρωπαϊκή και εθνική μας πραγματικότητα μετά και την 9η Ιουνίου 2024 των εκλογών. Η Μέση Ανατολή και η Ουκρανία ήταν μόνο η αρχή…
*Αναπληρωτής καθηγητής ∆ιεθνούς Στρατηγικής και Ασφάλειας, πρόεδρος Τμήματος Ιστορίας, Πολιτικών και ∆ιεθνών Σπουδών Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, πρόεδρος Strategy International (SI) Ltd.
