Μόνο λόγια τα περί ελληνικού οικονομικού θαύματος

Του Πάνου Σώκου

Όταν εκδηλώθηκε η μεγάλη οικονομική κρίση στη χώρα, ένα από τα επιχειρήματα των Ευρωπαίων που ήθελαν να επιβάλουν τα Μνημόνια ήταν πως η Ελλάδα είναι μία φτωχή χώρα με πλούσιους πολίτες… Και με βάση αυτό το επιχείρημα η χώρα έγινε πειραματόζωο των δανειστών και οι Έλληνες λοιδορήθηκαν για χρόνια από ξένα μέσα ενημέρωσης.

Σήμερα, το 2024, η κατάσταση έχει αντιστραφεί. Η Ελλάδα δεν έγινε βέβαια πλούσια χώρα, όμως, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ζει «το ελληνικό θαύμα της οικονομίας», με μεγάλο ρυθμό ανάπτυξης, έναν από τους μεγαλύτερους της Ε.Ε., και με τις θετικές αξιολογήσεις μεγάλων οίκων αξιολόγησης, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν δώσει στη χώρα και την επενδυτική βαθμίδα.

Από την άλλη, οι πολίτες της είναι φτωχοί. Οι φτωχότεροι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αν δεν υπήρχαν οι Βούλγαροι στην τελευταία θέση, οι οποίοι όμως πολύ γρήγορα θα μας ξεπεράσουν. Το πρόσφατο δημοσίευμα των «Financial Times» ήταν αποκαλυπτικό και ήρθε απλώς να επιβεβαιώσει αυτό που οι Έλληνες πολίτες γνωρίζουν από πρώτο χέρι, ότι δηλαδή τα περί ελληνικού οικονομικού θαύματος είναι μόνο λόγια, που δεν έχουν, για την ώρα, κανένα απολύτως όφελος για τους ίδιους.

Ήταν αποκαλυπτική η ετήσια έρευνα για το εισόδημα του Ινστιτούτου της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών, Βιοτεχνών, Εμπόρων Ελλάδας (ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ), σύμφωνα με την οποία η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώθηκε το 2023, ενώ οι προσδοκίες για το μέλλον έχουν αρνητικό πρόσημο για δεύτερο συνεχόμενο έτος, καθώς πάνω από ένα στα δύο νοικοκυριά (53,7%) εκτιμά ότι η κατάστασή του θα επιδεινωθεί το 2024. Επίσης, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία τα οποία ανακοίνωσε η Eurostat στις 27 Μαρτίου, η Ελλάδα το 2023 ήταν δεύτερη από το τέλος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ό,τι αφορά τον δείκτη του κατά κεφαλήν ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), εκφρασμένου σε πρότυπα αγοραστικής δύναμης. Αυτό σημαίνει ότι η εντυπωσιακή πρόοδος της ελληνικής οικονομίας, για την οποία μιλάει συχνά ο πρωθυπουργός, όχι μόνο δεν αποτυπώνεται σε βασικούς οικονομικούς δείκτες, αλλά ούτε και στην τσέπη του Έλληνα καταναλωτή, ο μισθός του οποίου δεν αρκεί ούτε μέχρι τα μέσα του μήνα. Ακόμα κι αν θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι πράγματι η χώρα ζει ένα οικονομικό θαύμα, είναι παταγώδης αποτυχία της κυβέρνησης που από αυτή την ανάπτυξη δεν έχουν μερίδιο οι πολίτες, όσο κι αν ο πρωθυπουργός θεωρεί πως η πρόσφατη αύξηση του κατώτατου μισθού ήταν γενναιόδωρη.

Τα προβλήματα και τα αδιέξοδα των πολιτών και των νοικοκυριών είναι τεράστια και αναδεικνύουν τη χαώδη απόσταση «των αριθμών που ευημερούν και των ανθρώπων που πένονται». Μία φράση του Γεωργίου Παπανδρέου που παραμένει πάντα επίκαιρη και η οποία θα έπρεπε να είναι και διδακτική για κάθε κυβέρνηση όταν σχεδιάζει την οικονομική της πολιτική, αλλά δυστυχώς δεν είναι. Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, που θριαμβολογεί για την «ευημερία των αριθμών», αποσιωπά με προκλητικό τρόπο το γεγονός ότι μεγάλα τμήματα της κοινωνίας αντιμετωπίζουν δυσκολίες, με τις ανισότητες να διευρύνονται, καθώς η ακρίβεια και οι μεγάλες ανατιμήσεις στα καταναλωτικά είδη πλήττουν και τη μεσαία τάξη αλλά και τα φτωχά στρώματα, μόνιμες θέσεις εργασίας δεν δημιουργούνται, η ανεργία είναι ακόμα σε διψήφιο ποσοστό και οι μισθοί από τους χαμηλότερους στην Ευρώπη και δυσανάλογοι σε σχέση με το ύψος των φόρων. Η κυβέρνηση μπορεί να καυχιέται ότι μείωσε τους φόρους, όμως, σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ, που ανακοινώθηκε στις 25 Απριλίου, στο 38,5% υπολογίζεται η συνολική επιβάρυνση από φόρους και εισφορές στον μέσο εργαζόμενο χωρίς παιδιά στη χώρα μας το 2023. Την ίδια στιγμή, ο μέσος όρος στις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν στο 34,8%, σύμφωνα με την ίδια έρευνα. Ειδικότερα, φόροι και εισφορές «τρώνε» τέσσερα από τα δέκα ευρώ των Ελλήνων εργαζομένων. Η κυβέρνηση, που έχει επικεντρωθεί στους «υψηλούς δείκτες», στη βιωσιμότητα του χρέους, στη μείωση των ελλειμμάτων και στους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, τώρα οφείλει να επικεντρωθεί και στην ευημερία των ανθρώπων. Και, προφανώς, η λύση δεν είναι τα επιδόματα, αλλά ένα ουσιαστικό και μόνιμο μέρισμα ανάπτυξης με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα της οικονομίας, αν βέβαια ισχύουν όλα εκείνα για τα οποία η κυβέρνηση θριαμβολογεί.