Του Βασίλη Γαλούπη
Δεν είναι ότι τον συμπαθούν προσωπικά ή συμφωνούν απαραίτητα με τις πολιτικές τοποθετήσεις του. Η ελίτ της τεχνολογίας αντιμετωπίζει τον Ίλον Μασκ σαν σούπερ σταρ επειδή λέει όσα πολλοί CEOs θα ήθελαν να πουν και, κυρίως, επειδή τα κάνει πραγματικότητα. Αν και δεν το παραδέχονται δημόσια, είναι ένα είδος «ταξικής αλληλεγγύης» που τους κάνει, κρυφά ή φανερά, να γίνονται φαν του. Ίσως κι επειδή ο Μασκ συνέβαλε στο να αυξηθεί η αποζημίωση των μεγαλοστελεχών σε όλες τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας.
Όταν η Tesla απένειμε στον Ίλον Μασκ ένα πακέτο αμοιβών πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2018, βοηθώντας τον να γίνει ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, η συμφωνία-ορόσημο άρχισε να επηρεάζει προς τα πάνω τις συμφωνίες κι άλλων.
Ο Μασκ ουσιαστικά υπαγόρευσε το δικό του πακέτο αμοιβών στην Tesla και, καθώς τα περισσότερα μέλη του διοικητικού συμβουλίου όφειλαν την προσωπική τους περιουσία στον ίδιο, το συγκεκριμένο deal έγινε μακράν η μεγαλύτερη συμφωνία αποζημίωσης για στέλεχος στον κόσμο.
Προχθές, όμως, το δικαστήριο του Ντέλαγουερ άναψε «κόκκινο» στο αστρονομικό πακέτο αμοιβών των 56 δισ. δολαρίων! Διέταξε να ακυρωθεί το συμβόλαιο του Μασκ, «το μεγαλύτερο δυνητικό σχέδιο αποζημίωσης στην ιστορία των αγορών», και ζήτησε να βρεθεί η φόρμουλα ώστε να επιστρέψει ο… πολυδισεκατομμυριούχος την επιπλέον αμοιβή.
Επενδυτές αμφισβήτησαν το πακέτο «μισθοδοσίας» του Μασκ ως υπερβολικό και το δικαστήριο τους δικαίωσε, κρίνοντας ότι η αμοιβή του, έξι φορές μεγαλύτερη από τη συνολική αμοιβή των 200 πιο ακριβοπληρωμένων στελεχών το 2021, ορίστηκε με τρόπο ακατάλληλο από ένα Δ.Σ. που λειτουργούσε υπό τις εντολές του, όχι ανεξάρτητα.
Οι διευθυντές της Tesla υποστήριξαν ότι η εταιρία πλήρωνε για να διασφαλίσει ότι ένας από τους δυναμικότερους επιχειρηματίες παγκοσμίως θα συνέχιζε να επικεντρώνει την προσοχή του στην επιτυχία της εταιρίας. Η δικαστής κατέρριψε το επιχείρημα αποφασίζοντας ότι «το ιστορικά άνευ προηγουμένου σχέδιο αποζημίωσης» δεν ήταν απαραίτητο για να διασφαλιστεί ότι ο Μασκ θα παραμείνει αφοσιωμένος, αφού έτσι κι αλλιώς αυτός είναι το αφεντικό της Tesla.
Η απόφαση είναι πολύ σημαντική, όχι μόνο επειδή στέλνει μια προειδοποίηση σε άλλες εταιρίες που δίνουν στα στελέχη τους τεράστια πακέτα αμοιβών, αλλά επειδή κατοχυρώνει νομικά την έννοια της υπερβολικής αποζημίωσης.
Το πακέτο των απολαβών του Μασκ είναι κυρίως σε μορφή μετοχών. Συγκεκριμένα 304.000.000 μετοχές της Tesla σε μια προκαθορισμένη τιμή 23,34 δολ. ανά μετοχή. Ο Μασκ μπορεί να ασκήσει έφεση στην απόφαση στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ντέλαγουερ.
Αν δεν τα καταφέρει και η απόφαση τελικά εφαρμοστεί, η Tesla θα πρέπει να συμφωνήσει μαζί του άλλο, μειωμένο «μισθολογικό» πακέτο. Οι μετοχές του θα ακυρωθούν, κάτι που αυτόματα θα μειώσει σημαντικά και την περιουσία του Μασκ αλλά και το μερίδιό του στην Tesla, το οποίο σήμερα ανέρχεται στο 13%, αφού πούλησε μετοχές για να χρηματοδοτήσει την εξαγορά του Twitter.
Μικρό, όμως, το κακό όταν είσαι το αφεντικό σε διάφορες εταιρίες υπερτεχνολογίας που δημιουργούν νέες αγορές.
Προχθές ο Μασκ ανακοίνωσε ότι η νευροτεχνολογική εταιρία του Neuralink εμφύτευσε το πρώτο της τσιπ εγκεφάλου σε άνθρωπο. Η αξία της Neuralink είχε ήδη τον Ιούνιο φτάσει τα 5 δισ. δολάρια. Με την καινούργια ανακοίνωση του Μασκ η μετοχή της ανεβαίνει κι άλλο.
Το τσιπ που εμφυτεύθηκε σε άνθρωπο λέγεται Telepathy και «θα επιτρέπει σε έναν άνθρωπο να ελέγχει το τηλέφωνο ή τον υπολογιστή απλώς και μόνο με τη σκέψη του» είπε ο Μασκ. «Αρχικοί χρήστες θα είναι εκείνοι που έχουν χάσει τη χρήση των άκρων τους». Ο Μασκ και η εταιρία του δεν έδωσαν περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το ποιος έλαβε το εμφύτευμα ή εάν λειτουργούσε.
Ήταν τον περασμένο Σεπτέμβριο, οπότε η Neuralink έλαβε έγκριση ώστε ν’ αρχίσει να στρατολογεί ανθρώπους για δοκιμή εμφυτευμάτων εγκεφάλου. Η εταιρία είχε ανακοινώσει τότε ότι αναζητεί άτομα με παράλυση για να δοκιμάσει την πειραματική συσκευή της. Η Neuralink είναι μία μόνο από τις εταιρίες που αναπτύσσουν μια διεπαφή εγκεφάλου – υπολογιστή για να συλλέγει και να αναλύει εγκεφαλικά σήματα.
Αλλά η σαρωτική προώθησή της από τον Μασκ προσελκύει πολλή δημοσιότητα και, ταυτόχρονα, σκεπτικισμό. Προηγούμενες δοκιμές της εταιρίας σε ζώα χαρακτηρίστηκαν «προχειροδουλειές» από πρώην εργαζομένους, που είχαν πει στο Reuters ότι σε κάποιο στάδιο το τσιπ εμφυτεύτηκε σε λάθος θέση σε εγκεφάλους χοίρων, γεγονός που οδήγησε στην ευθανασία τους.
Για τις δοκιμές σε ανθρώπους, η Neuralink αναφέρει ότι «τοποθετείται ένα μικρό εμφύτευμα στο μέρος του εγκεφάλου που σχεδιάζει τις κινήσεις. Η συσκευή ερμηνεύει τη νευρική δραστηριότητα ενός ατόμου, ώστε να μπορεί να χειρίζεται υπολογιστή ή smartphone με τη σκέψη, δίχως να απαιτούνται καλώδια ή φυσική κίνηση».
Σε παρουσίαση της εταιρίας του ο Μασκ έλεγε ότι οι συσκευές της Neuralink θα επιτρέψουν τελικά «στους τυφλούς να δουν ή θα δώσουν σε κάποιον με κατεστραμμένο νωτιαίο μυελό λειτουργικότητα σε όλο το σώμα».
Αλλά οι επιστήμονες δεν είναι τόσο ενθουσιώδεις – όχι ακόμη, τουλάχιστον. Πέρα από τυχόν ηθικές ανησυχίες, εκτιμούν ότι ακόμα κι αν η συσκευή του Μασκ αποδειχθεί ασφαλής για ανθρώπινη χρήση, θα χρειαστούν δεκαετίες μέχρι να εφαρμοστεί για ασθενείς εκτός δοκιμής.
