Του Μανώλη Κοττάκη
Την ημέρα των Χριστουγέννων παρακολούθησα από το διαδίκτυο στον τηλεοπτικό σταθμό 4Ε ζωντανά από τη Λευκωσία, το μετόχι του Αγίου Προκοπίου, την ομιλία του σεβασμιότατου μητροπολίτη Κύκκου Νικηφόρου. Επειδή τη βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ως προς τα νοήματά της, παραθέτω σήμερα αντί άρθρου ορισμένα ενδιαφέροντα αποσπάσματά της. Προς προβληματισμό. Όλων μας.
«Πρέπει νά παραδεχθοῦμε ὅτι ὅλοι μας, ἄλλοι σέ μικρότερο καί ἄλλοι σέ μεγαλύτερο βαθμό, μετατρέψαμε τή μεγάλη καί κοσμοσωτήρια αὐτή ἑορτή σέ ἕνα ἀπέραντο φαγοπότι, σέ μία ἀχορταγία τῶν ὑλικῶν ἀπολαύσεων, τῆς σπατάλης, τῆς ἀλόγιστης κατανάλωσης. Ἡ ἀντιμετώπιση, ὅμως, αὐτή τοῦ γεγονότος τῶν Χριστουγέννων μαρτυρεῖ ὅτι ἀποφύγαμε ἤ δέν προσπαθήσαμε ὅσο ἔπρεπε, γιά νά διεισδύσουμε στό βαθύ καί ἐκπληκτικό περιεχόμενο τῆς ἐκκλησιαστικῆς αὐτῆς ἑορτῆς, ἡ οὐσία τῆς ὁποίας ἄλλαξε τόν ροῦν τῆς Ἱστορίας καί προκάλεσε τή μεγαλύτερη ἔκρηξη πνευματικῶν ἀληθειῶν καί ἐσωτερικῶν ἀναζητήσεων πού γνώρισε ἡ ἀνθρωπότητα στή διαχρονική της διαδρομή. Μέ τόν τρόπο, ὅμως, αὐτόν μέ τόν ὁποῖο προσεγγίζουμε τό κοσμοσωτήριο αὐτό θαῦμα τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ τά Χριστούγεννα γίνονται μιά ἐξωτερική, ἐθιμική ἑορτή καί ὄχι ἕνας βαθύς, μέγας σεισμός τῆς ὕπαρξής μας.
»Γιατί ἀποροῦμε, λοιπόν, γιά ὅσα δεινά μαστίζουν τόν σημερινό κόσμο; Πῶς νά μήν ἀποθηριώνεται ὁ ἄνθρωπος;
»Ἡ ἀνθρωπότητα σήμερα, δύο χιλιάδες χρόνια μετά τή θεία ἐνανθρώπηση, δέν ἐνστερνίστηκε ἀκόμα τή σωτηριώδη διδασκαλία τοῦ Θείου Βρέφους ὡς τό μόνο περιπόθητο ἰδεῶδες της, γι’ αὐτό καί ἐξαλουθεῖ νά πάσχει καί νά ὑποφέρει. Σήμερα, μίση, κακίες, ἀπληστία, χρηματολατρεία, ἐγκληματικότητα, μνησικακία, ἐκδικητικότητα, αἰσθησιοκρατία, ἀλκοολισμός, ναρκωτικά, AIDS, ἀλλά καί ἡ μοναξιά, ἡ ἀπελπισία, ἡ πλήξη, ἡ ἀνία καί τό ἄγχος κρατοῦν δέσμιους καί καταδυναστεύουν τόν σύγχρονο ἄνθρωπο τῆς εὐμάρειας καί τοῦ πλούτου. Καί τό χειρότερο ὅλων, οἱ ἄνθρωποι σήμερα τρῶμε τίς σάρκες τῶν ἀδελφῶν μας, θυσιάζοντας ἀρχές καί ἀξίες, προκειμένου νά ἱκανοποιήσουμε ἄνομα συμφέροντα καί χαμερπεῖς κυριαρχικές ἀρχομανίες καί δοξομανίες.
»Σήμερα, οἱ οἰκογένειες, οἱ ὁμάδες, οἱ κοινωνίες, οἱ λαοί, τά ἔθνη εἶναι διχασμένα, κατακομματιασμένα, καί τό ἕνα κομμάτι ἀντιμάχεται τό ἄλλο μέ μιά γλῶσσα καί ἐμμονή θηρίου, πού δέν γνωρίζει ἔλεος, πού ἔχει λησμονήσει τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος. Ἔχει λησμονήσει ὅτι ὁ ἄνθρωπος, ἀνεξάρτητα ἀπό φυλή καί χρῶμα, γλῶσσα καί θρησκεία, εἶναι ἱερός καί ἀπαραβίαστος, γιατί φέρει μέσα του τήν ψυχή, πού εἶναι δώρημα τοῦ αἰώνιου Θεοῦ, πνοή ἀπό τήν πνοή του. Γι’ αὐτό καί τό Εὐαγγέλιό του θεωρεῖ τόν ἄνθρωπο τήν κορυφαία ἀξία στόν κόσμο.
»Σήμερα, ὅμως, δυστυχῶς ὁ ἄνθρωπος, ξεχνῶντας τήν ψυχή του καί τά ἠθικά της χρέη πρός τόν Θεό, διαστρέφεται καί παραμορφώνεται καί ἀποθηριοποιεῖται, καί γίνεται λύκος γιά τόν συνάνθρωπό του. Καί τήν πικρή αὐτή ἀλήθεια τή βλέπουμε σήμερα, ἀφενός μέν στήν πολεμική τραγωδία, πού γιά δύο σχεδόν χρόνια ἐξελίσσεται στό οὐκρανικό μέτωπο μεταξύ τῆς Ρωσίας καί τοῦ ΝΑΤΟ καί τοῦ ὁποίου οἱ χῶρες πού τό ἀπαρτίζουν, μέ ἐπικεφαλῆς τήν Ἀμερική, ρίχνουν καθημερινά πακτωλούς δισεκατομμυρίων εὐρώ καί ἀνυπολόγιστης ἀξίας ὑπερσύγχρονο πολεμικό ὑλικό, στήν ἀγωνία τους μήπως καί τελειώσει ἐπί τέλους αὐτός ὁ καταστροφικός πόλεμος. Ἀφετέρου δέ στόν ἐν ἐξελίξει πόλεμο μεταξύ τοῦ Ἰσραήλ καί τῆς τρομοκρατικῆς παλαιστινιακῆς ὀργάνωσης ΧΑΜΑΣ. Ἡ φρίκη τῆς πολεμικῆς αὐτῆς τραγωδίας ἔχει μετατρέψει τόν ἄνθρωπο σέ ἀπάνθρωπο, χωρίς ἴχνος ἀγαπητικῆς διάθεσης καί εὐαισθησίας στήν αἱματηρή ἀντιμετώπιση τοῦ ἀντιπάλου ἤ, ἔστω, μέ κάποια στοιχειώδη ἀξιοπρέπεια. Στή φρικτή αὐτή πολεμική τραγωδία οἱ μέν Ἰσραηλινοί μαζί μέ τήν ἀγωνία τους γιά τούς ἀνυπεράσπιστους ὁμήρους θρηνοῦν ταυτόχρονα τά ἀνυποψίαστα, ἀθῶα θύματα τῆς κτηνώδους παραφροσύνης τῶν ἀδίστακτων τρομοκρατῶν τῆς ΧΑΜΑΣ, ὁ δέ ἐπίσης αἰχμάλωτος παλαιστινιακός λαός τῆς Λωρίδας τῆς Γάζας θρηνεῖ τίς χιλιάδες ἀθῶα θύματα τῆς ἐκδικητικῆς ἀγριότητας τοῦ ἰσραηλινοῦ στρατοῦ. Ἡ δέ ὀδύνη καταγράφεται στά μάτια ὅλων ἐκείνων, Ἰσραηλινῶν καί Παλαιστινίων, πού ἔμειναν πίσω γιά νά κλάψουν καί νά θρηνήσουν αὐτούς πού τόσο ἄδικα καί φρικτά ἔφυγαν ἀπό τή ζωή αὐτή ἤ δοκιμάζονται σκληρά στά ὑπόγεια τοῦνελ τῆς ΧΑΜΑΣ ὡς ὅμηροι, πού ζοῦν μέ τόν φόβο, τήν ἀγωνία καί τόν τρόμο, γιά τήν τύχη τους.
Χριστιανοί μου,
»Ἡ δυστυχία τοῦ σημερινοῦ ἀνθρώπου ὀφείλεται στήν ἀπιστία. Αὐτή νέκρωσε τίς συνειδήσεις καί ἔκαμε τόν βίο μας παράλογο καί ἀναρχούμενο. Κανένας πιά δέν σέβεται τίποτε, γιατί χάθηκε ἡ πίστη στόν Θεό, μέ ἀποτέλεσμα ὁ κόσμος νά ἔχει χαράξει πορεία ζωῆς ἄνευ Θεοῦ, γι’ αὐτό καί ὁδοιπορεῖ ὑπό τόν ἀδελφοκτόνο ἀστερισμό τοῦ Κάιν καί πέφτει στόν παραλογισμό τῶν καταστροφικῶν πολέμων.
»Σήμερα, ἐκθρονίσαμε τόν Θεό ἀπό τό κέντρο τῆς ζωῆς μας καί τοποθετήσαμε στή θέση του τόν ἄνθρωπο. Ἀπό τό πρωτεῖο τοῦ Θεοῦ πήγαμε στό πρωτεῖο τοῦ ἀνθρώπου. Ἀπό τότε, ὅμως, πού ἀνατρέψαμε τήν ἱεραρχία τοῦ σύμπαντος καί ζητήσαμε τή θεοποίηση τοῦ ἀνθρώπου ἡ οἰκουμένη περπατεῖ πλάι σέ βάραθρα, ἀπελπισμένη, σέ ἀδιέξοδα ἠθικά. Καί τοῦτο γιατί ἡ ἀπιστία στερεῖ ἀπό τόν κόσμο τό οὐράνιο μέλλον, ἐξαφανίζει ἀπό τά μάτια μας τήν αἰωνιότητα, μεγαλοποιεῖ τίς ἀνάγκες καί τούς φόβους καί ρίχνει τούς ἀνθρώπους καί τούς λαούς τόν ἕνα ἐναντίον τοῦ ἄλλου».
