Η Τουρκία “δεν χρειάζεται την άδεια κανενός” για την νέα “αντιτρομοκρατική επιχείρηση”, ήτοι την τέταρτη κατά σειρά εισβολή που σχεδιάζει στην βόρεια Συρία, στην περιοχή των πόλεων Τελ Ριφαάτ και Μάνμπιτζ που ελέγχονται από τις κουρδικές πολιτοφυλακές YPG (Μονάδες Προστασίας του Λαού). Αυτό διακηρύσσει ο Ταγίπ Ερντογάν.
Όμως, η αντικειμενική πραγματικότητα είναι ότι η Τουρκία χρειάζεται για το νέο τόλμημά της, όπως και τις προηγούμενες φορές, τουλάχιστον την ανοχή της Μόσχας. Και δεν είναι διόλου βέβαιο ότι την εξασφάλισε κατά τη συνάντηση που είχαν χθες στην Άγκυρα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και ο Ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ.
Τα διεθνή μέσα ενημέρωσης ασχολήθηκαν πρωτίστως με τα όσα διαμείφθηκαν μεταξύ των δύο διπλωματών σχετικά με το σχέδιο δημιουργίας ασφαλών διαδρόμων εξαγωγής των ουκρανικών σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας. Όμως το θέμα της Συρίας βάρυνε την ατζέντα πολύ περισσσότερο.
Τα μηνύματα του Λαβρόφ υπήρξαν αντιφατικά. Ο ισχυρός άνδρας της πλατείας Σμολένσκαγια εξέφρασε “κατανόηση” για τις “ανησυχίες ασφαλείας” της Τουρκίας στην βόρεια Συρία και μάλιστα κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι τροφοδοτούν “παράνομες δυνάμεις” στην περιοχή. Η “κατανόηση” αυτή θα μπορούσε να ερμηνευθεί εμμέσως και ως “πράσινο φως”, όμως η τοποθέτηση Λαβρόφ υπήρξε περισσότερο σύνθετη.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών τόνισε επίσης ότι είναι σημαντικό να διατηρηθεί ζωντανή η Διαδικασία της Αστάνα, η οποία περιλαμβάνει την Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν και πρόκειται να έχει την επόμενη συνάντησή της στις 17 Ιουνίου στην Νουρσουλτάν, πρωτεύουσα του Καζαχστάν.
Με άλλα λόγια, ο Λαβρόφ άναψε το “κίτρινο φως” για άλλες δύο εβδομάδες και έκρινε αναγκαίο να εμπλέξει την Τεχεράνη, που αντικειμενικά αποτελεί περιφερειακό ανταγωνιστή της Τουρκίας.
Ήδη, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu, φιλο-ιρανικές πολιτοφυλακές επιχείρησαν στις 30 Μαϊου να εγκαταστήσουν στην περιοχή του Τελ Ριφάατ πυραύλους Grad, αλλά παρεμποδίσθηκαν από τις εκεί ρωσικές δυνάμεις.
Οι διπλωματικές ακροβασίες προκύπτουν από την περιπλοκότητα της κατάστασης. Η Ρωσία υπεραμύνεται μεν της εδαφικής ακεραιότητας της συμμάχου της Συρίας (και με αυτή την έννοια δεν καλωσορίζει την τουρκική στρατιωτική δράση), αλλά εξίσου ή και περισσότερο μεγάλη απειλή διακρίνει στην κατοχή του ανατολικού τρίτου της συριακής επικράτειας από αμερικανικές δυνάμεις που ως πρόσοψη και εμπροσθοφυλακή έχουν τους Κούρδους μαχητές των YPG.
Οτιδήποτε προκαλεί τριβές μεταξύ των Τούρκων και των Αμερικανών συμμάχων τους είναι ευπρόσδεκτο στην Μόσχα, όπως και οτιδήποτε ασκεί στις YPG πίεση τέτοια, ώστε να τις υποχρεώσει να αναθεωρήσουν τη στάση τους. Ιδεωδώς, η ρωσική πλευρά θα επιθυμούσε μια συμφωνία των Κούρδων με τη Δαμασκό, η οποία θα επαναβεβαίωνε την συριακή κυριαρχία στον Βορρά, με αντάλλαγμα κάποιες εγγυήσεις αυτονομίας. Όμως η κουρδική ηγεσία έχει μεγαλύτερες φιλοδοξίες και αισθάνεται μέχρι τώρα επαρκώς καλυμμένη από τη συμπόρευσή της με τις ΗΠΑ.
Η σύνθετη σχέση Ρωσίας – Ιράν
Από την άλλη πλευρά, εξίσου σύνθετη είναι η σχέση της Ρωσίας με το Ιράν, έτερο μεγάλο σύμμαχο της Συρίας.
Η παρουσία των (φιλο)ιρανικών δυνάμεων στο έδαφος λειτούργησε συμπληρωματικά προς την ρωσική, κυρίως αεροπορική, βοήθεια στην κυβέρνηση Άσαντ να επικρατήσει στον πόλεμο. Όμως οι ρωσικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν με χαρακτηριστική απάθεια τις επανειλημμένες επιδρομές του Ισραήλ εναντίον ιρανικών στόχων στη συριακή επικράτεια. Το να ισορροπεί δύο διαφορετικούς “προστάτες” είναι άλλωστε και για τον Άσαντ ένας τρόπος ώστε να μην βρεθεί σε αποκλειστική εξάρτηση από κανέναν από τους δύο, ενώ η παρουσία της Ρωσίας ως οιονεί αναχώματος στην προβολή της ιρανικής ισχύος ανεβάζει τις μετοχές της Μόσχας έναντι των αραβικών κυβερνήσεων με τις οποίες συνομιλεί.
Εν προκειμένω, πάντως, η δημιουργία αντιπερισπασμών στη Μέση Ανατολή, η οποία θα αποσπάσει τις ΗΠΑ από την πλήρη απορρόφησή τους από τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι προς το ρωσικό συμφέρον.
Σημειώνεται ότι οι ρωσο-τουρκικές επαφές δεν περιορίσθηκαν στο διπλωματικό πεδίο. Ο Λαβρόφ συνοδευόταν από πολυμελή στρατιωτική αντιπροσωπεία, ενώ την προηγουμένη ο συνάδελφός του, υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του, Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος κατηγόρησε τις δυνάμεις των YPG για ανατροπή των συμφωνηθέντων το 2019, ήτοι την απόσυρση των κουρδικών δυνάμεων σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από τα σύνορα.
Πηγή: capital.gr
