Πρωτοβουλίες για το Λιβυκό, χωρίς την Ελλάδα, αλλά με την Τουρκία

Μεγάλη κινητικότητα παρατηρείται στο Λιβυκό, δεδομένου ότι στενεύουν τα χρονικά περιθώρια μέχρι το τέλος του μηνός, οπότε θα πρέπει να έχει διευθετηθεί η εσωτερική κυβερνητική κρίση. Πόσο μάλλον, αφού η Δύση επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τους πλούσιους ενεργειακούς πόρους της Λιβύης, προκειμένου να μειώσει τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου

Σημαντικές διεθνείς πρωτοβουλίες και κινήσεις ευρωπαϊκών χωρών, δίχως όμως να προσκαλείται η χώρα μας, αν και άμεσα γεωπολιτικά ενδιαφερόμενη για τη Λιβύη, εκδηλώνονται αυτή την περίοδο, προκειμένου να διευθετηθεί η -εκ νέου- έκρυθμη κατάσταση στο Λιβυκό.

Σε όλες τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται παραβρίσκεται η Τουρκία. Κάτι που δείχνει ότι πλέον είναι καλά πλασαρισμένη στο «Λιβυκό παιχνίδι». Την Τρίτη, χαρακτηριστικά, έγινε σύσκεψη στην Τυνησία, υπό την ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ για τη Λιβύη, με τη συμμετοχή της Τουρκίας.

Πρόσφατα, το Antinews αναφερόταν σε σχεδιαζόμενη το αμέσως επόμενο διάστημα ιταλική πρωτοβουλία. Η Ελλάδα, ωστόσο, σύμφωνα με τις έως τώρα πληροφορίες, δεν παίρνει μέρος. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, η Αθήνα ήλθε σε επαφή με τη Ρώμη, αλλά η ιταλική πλευρά φέρεται να απάντησε ότι στο «σχήμα» το οποίο η ίδια διαμορφώνει δεν μπορεί να περιληφθεί η Ελλάδα (!). Απάντηση που δεν μπορεί παρά να γεννά σοβαρά ερωτηματικά ως προς την ιταλική στάση.

Η Ιταλία προσκαλεί την Τουρκία, αλλά αποκλείει την Ελλάδα από Διάσκεψη για τη Λιβύη

Μια ακόμη κρίσιμη περίοδος

Η περίοδος αυτή θεωρείται αρκετά σοβαρή για τη Λιβύη. Ως γνωστόν, οι εκλογές που ήταν προγραμματισμένες για πέρυσι τον Δεκέμβριο, όπως άλλωστε προέβλεπαν οι περισσότεροι αναλυτές, δεν έγιναν. Επρόκειτο για ένα ακόμα ναυάγιο της διεθνούς κοινότητας, του ΟΗΕ. Κάτι που, αντικειμενικά, αναβάθμιζε τον ρόλο άλλων δυνάμεων στο Λιβυκό, όπως της Τουρκίας, αλλά και της Αιγύπτου.

Τώρα, μέχρι το τέλος του μηνός πρέπει να λυθεί η νέα κυβερνητική κρίση στη χώρα. Η προηγούμενη «κυβέρνηση» πρέπει να παραδώσει τα «κλειδιά» στον νέο «πρωθυπουργό». Ωστόσο, πρόσφατα, όταν ο νέος «πρωθυπουργός» προσπάθησε να εγκατασταθεί στην Τρίπολη, λίγο έλειψε να ξεσπάσει νέος… εμφύλιος. Έτσι, δεν εγκαταστάθηκε.

Στο μεταξύ, ο πόλεμος στην Ουκρανία καθιστά ακόμα μεγαλύτερη τη σημασία της Λιβύης ως προς την τροφοδοσία της Δύσης με λιβυκό πετρέλαιο και φυσικό αέριο προς αντικατάσταση ειδικά του ρωσικού πετρελαίου. Κάτι, όμως, που δεν μπορεί να γίνει δίχως την εξομάλυνση της εσωτερικής κατάστασης στη χώρα.

Να σημειωθεί ότι στη Λιβύη εξακολουθεί να παίζει σημαντικό ρόλο ο ρωσικός παράγων. Κατά πληροφορίες, σχεδιάζει την θεαματική αναβάθμιση της διπλωματικής παρουσίας του στην Τρίπολη, ενώ ρωσικές δυνάμεις που υποστηρίζουν λιβυκές στρατιωτικές δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης ελέγχουν σημαντικούς ενεργειακούς δρόμους – αγωγούς, καθώς και κοιτάσματα ενέργειας.

Όπως, βέβαια, και ο τουρκικός παράγων. Εξίσου σημαντικό ρόλο παίζει και ο ιταλικός παράγων με ισχυρή οικονομική, επιχειρηματική και στρατιωτική παρουσία. Όλα δείχνουν, μάλιστα, ότι η Δύση θεωρεί την Τουρκία ως αντιστάθμισμα της ρωσικής παρουσίας στη Λιβύη και γι’ αυτό κρίνεται απαραίτητη η συμμετοχή της σε όλα τα σχετικά Φόρουμ.

Πρωτοβουλία ΟΗΕ

Την Τρίτη, λοιπόν, στην Τύνιδα, όπως ανακοίνωσε η ειδική απεσταλμένη του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ, Στεφανί Γουΐλιαμς (Stephanie Turco Williams), στη συνάντηση για το Λιβυκό πήραν μέρος «ανώτεροι αξιωματούχοι των κυβερνήσεων των ΗΠΑ, της Βρετανίας , της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Αιγύπτου και της Τουρκίας».

Σε αναρτήσεις της στο twitter, η ίδια σημείωσε ότι οι αντιπρόσωποι των χωρών «υποστήριξαν τη διεξαγωγή εκλογών (σ.σ. στη Λιβύη) το συντομότερο δυνατό, στη βάση ενός στέρεου, συναινετικού συνταγματικού πλαισίου. Πολύτιμη ήταν η συζήτηση σχετικά με την παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός, τον αφοπλισμό, και την πορεία προς το μέλλον. Τόνισα επίσης τη σημασία της διασφάλισης της διατήρησης της σταθερότητας και της διατήρησης της ηρεμίας».

Η συνάντηση έγινε ενόψει του επικείμενου τέλους του «οδικού χάρτη» που εγκρίθηκε από το Λιβυκό Φόρουμ Πολιτικού Διαλόγου υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, που έχει προγραμματιστεί για τις 22 Ιουνίου. Ημερομηνία, η οποία μπορεί να πυροδοτήσει νέο πολιτικό αδιέξοδο στη Λιβύη, ακόμα και ένοπλες συγκρούσεις.

Η Ρώμη σε κεντρικό ρόλο;

Σύμφωνα με τη ιταλική ιστοσελίδα, «Decode 39», «το θεσμικό αδιέξοδο στη Λιβύη συνεχίζεται. Ο επικεφαλής της Προσωρινής Κυβέρνησης Ενότητας, Ντμπέϊμπα (Abdel Hamid al-Dabaiba), δεν έφυγε από την Τρίπολη και ο υποψήφιος πρωθυπουργός, Μπασάγκα (Fathi Pashaga), δεν μπήκε στην πρωτεύουσα επειδή συνειδητοποίησε ότι αυτό θα σήμαινε άνοιγμα του δρόμου προς αντιπαράθεση και ξέσπασμα βίας».

Η κατάσταση, κατά την ιταλική ιστοσελίδα, είναι παρόμοια με αυτή που ήταν το 2014. Τότε που η Λιβύη χωρίστηκε σε ζώνες επιρροής, στην Τρίπολη (Δυτική), την Κυρηναϊκή (Βεγγάζη, Ανατολική Λιβύη) και τη περιοχή Φεζάν. Στις 22 Ιουνίου καταλήγει ο οδικός χάρτης που οδήγησε στον σχηματισμό της κυβέρνησης Dabaiba.

Ήδη, προσθέτει το δημοσίευμα, βρίσκονται σε εξέλιξη «πολιτικο-διπλωματικές πρωτοβουλίες από την Ιταλία, τη Γαλλία και τα Ηνωμένα Έθνη, ούτως ώστε να διαμορφωθεί ένας νέος οδικός χάρτης. Η αποκαλούμενη ομάδα «3 + 2» που αποτελείται από την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο, επιδιώκει να συμπεριλάβει την Τουρκία και την Αίγυπτο, προκειμένου να ενεργήσουν ως εγγυητές στη Λιβύη. Και η Ρώμη έχει κεντρικό ρόλο συνδέσμου, σε διπλωματικό, ευρωπαϊκό, διατλαντικό και μεσογειακό επίπεδα, και ταυτόχρονα έχει συμφέρον και προτεραιότητα τη σταθερότητα στη χώρα».

Λιβυκή συμμετοχή σε τουρκικές ασκήσεις

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, πάντως, ενδιαφέρον έχει ότι ο «πρωθυπουργός» και «υπουργός Άμυνας» της Λιβύης, Ντμέϊμπα, βρέθηκε στην Τουρκία (Σμύρνη), όπου η Λιβύη μετέχει στις τουρκικές ασκήσεις (EFES2022), αν και, ως γνωστόν, δεν της έχει απομείνει σχεδόν κανένα πολεμικό πλοίο, εκτός από μερικά «σαπάκια».

Ο Ντμπέιμπα συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ. Η συνάντηση επικεντρώθηκε σε προγράμματα εκπαίδευσης του λιβυκού «Στρατού» από την Τουρκία και στη συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της Άμυνας.

Να σημειωθεί ότι παράλληλα με το απαράδεκτο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο για -δήθεν- ΑΟΖ Τουρκίας -Λιβύης, Άγκυρα και «κυβέρνηση» της Τρίπολης, το 2019, είχαν υπογράψει και «αμυντικό μνημόνιο». Βάσει αυτού, μάλιστα, εστάλησαν τουρκικά στρατεύματα και μισθοφόροι στη Λιβύη. Αυτό, δε, επικαλείται η Τουρκία για τη «νόμιμη» στρατιωτική παρουσία της στη χώρα.