Του Δημήτριου Νικ. Δασκαλάκη*
Με το άρθρο 31 του ν. 5188/2025 επέρχονται σημαντικές αλλαγές και διαφοροποιήσεις στη χρήση του προσωπικού αριθμού, καθώς προστίθεται μετά το άρθρο 11 του ν. 4727/2020 (Α’ 184) «περί ψηφιακής διακυβέρνησης και ηλεκτρονικών υπηρεσιών» νέο άρθρο 11Α, με το οποίο θεσπίζεται η υποχρεωτική αναγραφή του προσωπικού αριθμού στο δελτίο ψηφιακής ταυτότητας των Ελλήνων πολιτών και η αποθήκευσή του στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης της ψηφιακής ταυτότητας, με σκοπό την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης και τη διευκόλυνση των συναλλαγών του Δημοσίου με τους πολίτες.
Στην υπ. αριθμόν 8200/0-297647/10-4-2018 κοινή υπουργική απόφαση με θέμα «Έκδοση νέου τύπου δελτίου ταυτότητας Ελλήνων πολιτών», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα, καθορίζονται η μορφή, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και οι τεχνικές λεπτομέρειες που αφορούν την έκδοση και την κυκλοφορία των νέων ψηφιακών ταυτοτήτων. Αξίζει να τονιστεί ότι στο άρθρο 3 παρ. 4 της άνω υπουργικής απόφασης προβλέπεται η δυνατότητα αποθήκευσης στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης (τσιπ) των στοιχείων που απαιτούνται για την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, εάν αποφασιστεί να συμπεριληφθούν στο εν λόγω μέσο.
Ύστερα από την άσκηση προσφυγών εκ μέρους των πολιτών, χριστιανικών σωματείων κ.λπ. το ΣτΕ (σε επταμελή σύνθεση) με την υπ’ αριθμ. 2388/2019 απόφασή του ακύρωσε μερικώςτην ως άνω αναφερομένη κοινή υπουργική απόφαση, κατά το μέρος που προβλέφθηκε ότι «στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης αποθηκεύονται τα στοιχεία που απαιτούνται για τις υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης»,καθώς έκρινε ότι οι υπηρεσίες ηλεκτρονικής διακυβέρνησης έχουν ευρύτατο περιεχόμενο και, επομένως, τα στοιχεία που απαιτούνται στις εν λόγω υπηρεσίες δεν θεωρούνται κρίσιμα για την απόδειξη της ταυτότητας των Ελλήνων πολιτών.
ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ Π.Α. ΣΤΟ ΤΣΙΠ
Από αυτήν εδώ τη θέση εκφράζουμε τη βάσιμη υποψία ότι η κυβέρνηση της «πρώτη φορά Αριστεράς» σχεδίασε αριστοτεχνικά από το 2018 (χρονολογία δημοσίευσης της πιο πάνω κοινής υπουργικής απόφασης) τη νομοθετική δυνατότητα της αποθήκευσης στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο (τσιπ) των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, υπονοώντας και φωτογραφίζοντας, διά της ύπουλης και αόριστης διατύπωσης δηλ. «των στοιχείων που απαιτούνται για την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης», τη μελλοντική αποθήκευση του προσωπικού αριθμού στο τσιπάκι του νέου δελτίου ψηφιακής ταυτότητας.
Συνεπώς, κατά μείζονα λόγο, για την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ασφάλεια των προσωπικών δεδομένων των Ελλήνων πολιτών ο κοινός νομοθέτης όφειλε στο άρθρο 11Α του Ν. 4727/2020 να περιορίσει αυστηρώς τη χρήση του προσωπικού αριθμού μόνο στην αναγραφή του στο δελτίο ψηφιακής ταυτότητας και να μην επιβάλει επιπλέον την αποθήκευσή του στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης της ταυτότητας (τσιπάκι), δεδομένου ότι ο νόμος προβλέπει σαφώς τη διασύνδεση του προσωπικού αριθμού με την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, γεγονός όμως που θα προκαλέσει αυτοδικαίως την κατάλυση κάθε έννοιας ιδιωτικότητας.
Η κυβέρνηση επιδιώκει μετ’ επιτάσεως να καταστήσει τον προσωπικό αριθμό ως τον μοναδικό οικουμενικό αριθμό που θα αριθμοποιεί τον άνθρωπο μέσα στο αδυσώπητο και απάνθρωπο παγκόσμιο σύστημα ψηφιακής διακυβέρνησης, τον οποίο ο πολίτης θα χρησιμοποιεί αναγκαστικά για τη διεκπεραίωση κάθε ψηφιακής του συναλλαγής, εξαιτίας της απόλυτης επικράτησης της ψηφιοποίησης σε κάθε πεδίο της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Συνεπώς, η πρόβλεψη του νόμου για την αποθήκευση του προσωπικού αριθμού στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης του δελτίου ταυτότητας συνιστά έγκλημα ψηφιακής καθοσιώσεως, καθώς η νόμιμη ή η παράνομη σάρωση του περιεχομένου του RFID τσιπ (ακόμη και εξ αποστάσεως) θα παρέχει τη δυνατότητα σε οποιονδήποτε τρίτο να αποκτά αθέμιτη πρόσβαση στα δεδομένα και στις πληροφορίες που βρίσκονται αποθηκευμένες στον Π.Α. και αυτός με τη σειρά του στο τσιπάκι της ψηφιακής ταυτότητας, με αποτέλεσμα η προσωπική ζωή των πολιτών να μεταβάλλεται σε όνειρο θερινής νυκτός! Αντιθέτως, το οικοσύστημα των startups επιχειρήσεων (που εστιάζουν στην ψηφιακή και την τεχνολογική καινοτομία) θα τρίβουν τα χέρια τους από χαρά και ικανοποίηση, αφού μέσω του Π.Α. θα συγκεντρώνουν, θα επεξεργάζονται και θα αντλούν το «νέο πετρέλαιο», δηλ. τα πάσης φύσεως δεδομένα εκατομμυρίων πολιτών.
Η έναρξη της διαδικασίας έκδοσης και χορήγησης του Π.Α. θα αντικαταστήσει προοδευτικά, διά της απορροφήσεως,όλους εκείνους τους αριθμούς που ταυτοποιούσαν έως σήμερα τον πολίτη, δηλαδήτον ΑΦΜ, τον ΑΜΚΑ, τον αριθμό της αστυνομικής ταυτότητας, αποτελώντας τον αριθμό-κλειδίγια την ηλεκτρονική επικοινωνία και τη συναλλαγή των πολιτών με το Ψηφιακό Δημόσιο.
Επομένως, η προβλεπόμενη αποθήκευση του Π.Α. στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο (τσιπάκι) των νέων ταυτοτήτων παρέχει την τεχνική δυνατότητα σε κάθε κακόβουλη Αρχή ή υπηρεσία να ελέγχει και να παρακολουθεί τη ροή των πάσης φύσεως προσωπικών, επαγγελματικών, οικονομικών, τραπεζικών, ιατρικών και καταναλωτικών πληροφοριών και δεδομένων των πολιτών, που διαμορφώνει μια εφιαλτική ψηφιακή συνθήκη, καθώς οδηγεί αυτομάτως στο πλήρες και ολοκληρωτικό ηλεκτρονικό φακέλωμα των ανθρώπων.
ΨΗΦΙΑΚΗ ΦΥΛΑΚΗ
Μολονότι το ΣτΕ έκρινε ότι η αποθήκευση στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο (τσιπ) των νέων δελτίων ψηφιακών ταυτοτήτων κάθε άλλου πλεονάζοντος στοιχείου που δεν συνδέεται άμεσα με την ανάγκη ταυτοποίησης των Ελλήνων πολιτών δεν βρίσκει έρεισμα στον νόμο, εντούτοις η ελληνική κυβέρνηση και ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης αποφάσισαν αυθαίρετα, εκδηλώνοντας την πλήρη περιφρόνησή τους στο κράτος δικαίου και στην έννομη τάξη, να αποθηκεύσουν στο τσιπάκι των ταυτοτήτων τον προσωπικό αριθμό, μεταβάλλοντας την ταυτότητα από έγγραφο ταυτοποίησης του κατόχου σε κάρτα άσκησης δικαιωμάτων του πολίτη.
Όμως, το χειρότερο είναι ότι οποιοσδήποτε τρίτος (ιδιώτης, κρατικές υπηρεσίες, εταιρίες άντλησης δεδομένων) αποκτά αθέμιτη και ανεπίτρεπτη γνώση και πρόσβαση στο περιεχόμενό της, καθώς στον μοναδικό δωδεκαψήφιο προσωπικό αριθμό θα ενσωματώνεται και θα περικλείεται ολόκληρη η ζωή των ταλαίπωρων πολιτών, που σύρονται εν είδει άβουλου και σιωπηλού κοπαδιού στο αόρατο μαντρί της ψηφιακής τους φυλακής.
Στην εποχή του απόλυτου ψηφιακού μετασχηματισμού των πάντων, όπου οι υπηρεσίες, τα αγαθά αλλά και οι άνθρωποι έχουν ψηφιοποιηθεί, κάθε πολίτης που δεν θα παραλαμβάνει και δεν θα χρησιμοποιεί τη νέα ψηφιακή ταυτότητα με τον δωδεκαψήφιο μοναδικό, προσωπικό αριθμό θα περιθωριοποιείται, και η ύπαρξή του θα εξαφανίζεται από τον ψηφιακό εικονικό κόσμο, ο οποίος όμως (κατ’ εφαρμογήν της ανάποδης λογικής) τείνει να επικρατήσει ως «πραγματικός».
Μόλις που χρειάζεται να αναφερθεί ότι όποιος πολίτης αρνηθεί εκ λόγων θρησκευτικής ή κοινωνικής συνειδήσεως να παραλάβει την ψηφιακή ταυτότητα βιομετρικών δεδομένων, στην οποία θα αναγράφεται ο προσωπικός αριθμός που θα αποθηκεύεται στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης (τσιπάκι), θα αποκλείεται αυτομάτως από κάθε συναλλαγή και δραστηριότητα, βιώνοντας έτσι στο πετσί του τον προφητευμένο στην Αποκάλυψη του Ιωάννη οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό.
ΠΥΛΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ
Στο κοντινό μέλλον πρόκειται να λειτουργήσουν παντού μέσα στην κοινωνία σημεία (πύλες) ελέγχου των πολιτών, όπως στις δημόσιες υπηρεσίες, στα σούπερ μάρκετ, στα ΜΜΜ, στα πανεπιστήμια, στις τράπεζες, στα γήπεδα, στα μουσεία, στα μεγάλα εμπορικά κέντρα, στα δικαστήρια, στις εκκλησίες, στα μοναστήρια κ.λ.π., όπου για την είσοδο των πολιτών θα απαιτείται να σκανάρεται η νέα ψηφιακή ταυτότητα με το ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης (τσιπ) τεχνολογίας RFID, στο οποίο θα έχει αποθηκευτεί και ο προσωπικός αριθμός,ενώ το αντίστοιχο μηχάνημα (scanner) ανάγνωσης ραδιοσυχνοτήτων θα «διαβάζει» όλες τις πληροφορίες που περιέχονται στο τσιπάκι της νέας ταυτότητας, επομένως και τον Π.Α. (αφού θα βρίσκεται ενσωματωμένος στο τσιπάκι), με αποτέλεσμα η αποθήκευση του Π.Α. στο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης να υπονομεύει το ιδιωτικό απόρρητο και να εγείρει ζητήματα ασφαλείας των προσωπικών δεδομένων των πολιτών.
Η παράνομη αποθήκευση του Π.Α. στο ενσωματωμένο ηλεκτρονικό μέσο αποθήκευσης (τσιπ) καθιστά αναπότρεπτα διάτρητη και διάφανη την προσωπική ζωή των πολιτών, ώστε μόνο στο λεξικό του εωσφορικού ανάποδου κόσμου να αποκαλείται ως «προσωπικός»για να εμπαίξει και να παραπλανήσει τους αφελείς και ανυποψίαστους ανθρώπους. Αντιθέτως, στην καθομιλουμένη γλώσσα των απλών καθημερινών, αλλά αφυπνισμένων ανθρώπων ο μοναδικός δωδεκαψήφιος αριθμός πρέπει να χαρακτηρίζεται ως «δημόσιος», δεδομένου ότι το επανειλημμένο σκανάρισμα της ψηφιακής ταυτότητας στα πολλαπλά σημεία του κοινωνικού ελέγχου θα οδηγήσει στην αποκρουστική, δυστοπική κατάσταση του αφόρητου ψηφιακού ελέγχου, με αποτέλεσμα η προσωπική ζωή του πολίτη να καταστεί ελεύθερα προσβάσιμη στον οποιονδήποτε, αφού κάθε όριο διαφύλαξης της ιδιωτικότητας θα έχει βάναυσα παραβιαστεί.
*Δικηγόρος Αθηνών
