Εχει υπογράψει 130 προεδρικά διατάγματα, επέβαλε διεθνείς δασμούς, ενώ στέλνει «εις το πυρ το εξώτερον» τους αντιπάλους του
Από το 1933, όταν ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ εισήγαγε την έννοια των πρώτων 100 ημερών στον Λευκό Οίκο, αυτή η περίοδος θεωρείται κρίσιμη για την αξιολόγηση της ηγεσίας ενός νέου προέδρου. Συνήθως οι πρώτες 100 ημέρες χαρακτηρίζονται από ταχεία νομοθετική δράση για την εκπλήρωση προεκλογικών υποσχέσεων ή για την αντίδραση στις άμεσες προκλήσεις της χώρας. Ωστόσο, οι πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ ήταν εντελώς διαφορετικές.
Ο Τραμπ έχει υπογράψει ιλιγγιώδη αριθμό προεδρικών διαταγμάτων -130, ιστορικό ρεκόρ- διαγράφοντας ενέργειες προκατόχων του. Μόνο την ημέρα που ορκίστηκε ακύρωσε 67 διατάγματα της κυβέρνησης Μπάιντεν.
Αντιδράσεις
Έκτοτε τα εκτελεστικά διατάγματά του είτε καταργούν ομοσπονδιακά προγράμματα και υπηρεσίες -σχεδόν τα μισά γι’ αυτόν τον σκοπό καταρτίστηκαν- είτε παγιώνουν θέσεις τους στις μάχες κουλτούρας στη χώρα ή απλούστατα είναι η εκδίκησή του σε βάρος αντιπάλων του. Οι πρώτες 100 ημέρες του Τραμπ στην εξουσία έφεραν χάος και πόνο, εντός και εκτός των αμερικανικών συνόρων.
Ο Τραμπ ήρθε στην εξουσία υποσχόμενος το αντίθετο. Το 2024 κατέβηκε στις εκλογές υποσχόμενος την αποκατάσταση της τάξης σε όλα, από τα σούπερ μάρκετ μέχρι τις κυβερνητικές υπηρεσίες. Όμως, στο τέλος των πρώτων 100 ημερών οι τιμές από τα είδη σούπερ μάρκετ έως τα αυτοκίνητα έχουν αυξηθεί, τα σχέδια συνταξιοδότησης καταρρέουν, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων ανεβαίνουν και ο κίνδυνος ύφεσης εκτοξεύεται. Επικρατούν αναστάτωση και ανασφάλεια από τις μικρές επιχειρήσεις έως τις χρηματοπιστωτικές αγορές και το διεθνές εμπόριο, αποτέλεσμα της επιβολής δασμών από τον επικεφαλής του αμερικανικού κράτους.
Επιπλέον, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Ίλον Μασκ έχουν επιτεθεί στο ομοσπονδιακό κράτος απολύοντας δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους. Ακόμη κι αν οι δασμοί της 2ας Απριλίου δεν επανενεργοποιηθούν, ο «Φόρος Τραμπ» του 10% σε όλο τον κόσμο, οι δασμοί 125% στην Κίνα και οι επιπλέον δασμοί στον Καναδά, στο Μεξικό, στα αυτοκίνητα κ.λπ. θα ανεβάσουν τις τιμές των καθημερινών αγαθών και ως εκ τούτου ο μέσος Αμερικανός θα πληρώσει 4.700 δολάρια περισσότερα ετησίως. Οι οικογένειες που ήδη ζουν από μισθό σε μισθό θα επωμιστούν το μεγαλύτερο βάρος. Ως ποσοστό του εισοδήματός τους, οι φτωχότεροι θα πληρώσουν 2,5 φορές περισσότερα από τους πιο πλούσιους, ενώ οι αποταμιεύσεις συνταξιοδότησης δεκάδων εκατομμυρίων Αμερικανών έχουν χάσει το 14% της αξίας τους (έως τις 21 Απριλίου). Ο Τραμπ και ο Μασκ προκαλούν χάος με τις επιθέσεις τους στη Κοινωνική Ασφάλιση και την υγειονομική περίθαλψη. Ο Μασκ άλλωστε είναι που έχει δηλώσει ότι αυτά τα προγράμματα «πρέπει να εξαλειφθούν» και ότι η Κοινωνική Ασφάλιση είναι «η μεγαλύτερη πυραμίδα απάτης όλων των εποχών».
Μόλις λίγες ώρες μετά την ορκωμοσία του, στις 20 Ιανουαρίου, ο Τραμπ υπέγραψε διάταγμα με το οποίο διέταξε τον υπουργό Δικαιοσύνης να αναζητήσει ενδείξεις πολιτικής εργαλειοποίησης εντός του υπουργείου και άλλων υπηρεσιών. Την ίδια ημέρα αποκαθηλώθηκε το πορτρέτο του Μαρκ Μίλεϊ, ο οποίος ως αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων είχε επικρίνει ανοιχτά τον Τραμπ στην πρώτη του θητεία, ενώ αφαιρέθηκε η προστασία της Μυστικής Υπηρεσίας από τον πρώην σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον, επίσης επικριτή του Τραμπ. Από τότε ο ένοικος του Λευκού Οίκου έχει ενεργοποιήσει σχεδόν κάθε μηχανισμό της εκτελεστικής εξουσίας, στοχεύοντας εναντίον πρώην αξιωματούχων, μελών της κυβέρνησης Μπάιντεν, νομικών γραφείων και προσώπων που ερεύνησαν ή άσκησαν δίωξη εναντίον του. Όπως επισημαίνουν ιστορικοί, πρόκειται για άνευ προηγουμένου χρήση της προεδρικής εξουσίας με στόχο την προσωπική τιμωρία αντιπάλων.
Στροφή στην αμερικανική εξωτερική πολιτική
Ο Ντόναλντ Τραμπ μέσα σε μόλις 100 ημέρες της δεύτερης θητείας του κατάφερε να ανατρέψει και την αμερικανική εξωτερική πολιτική. Από την πρώτη μέρα της προεδρίας του υπέγραψε 26 εκτελεστικά διατάγματα, όπως την αποχώρηση από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, καθώς και την αμφισβήτηση των διεθνών συνθηκών. Σε συνέντευξη Τύπου με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Τραμπ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θα αναλάβουν τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, ανατρέποντας την υπάρχουσα κατάσταση και μεταμορφώνοντάς τη σε «τουριστικό θέρετρο». Η εξωτερική πολιτική του Τραμπ συνεχίστηκε με την αποκατάσταση της σχέσης του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, κάτι που οδήγησε σε επαφές υψηλού επιπέδου μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς τη συμμετοχή Ευρωπαίων εταίρων. Ωστόσο, η ελπίδα του Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία παραμένει ανεκπλήρωτη.
Επιπροσθέτως, μετά την επιστροφή του στην εξουσία, ο Τραμπ εξέφρασε επεκτατικές βλέψεις για στρατηγικά σημεία, όπως η διώρυγα του Παναμά και η Γροιλανδία, προκαλώντας εντάσεις με χώρες όπως η Δανία. Το ΝΑΤΟ, η ισχυρότερη στρατιωτική και πολιτική συμμαχία παγκοσμίως, έχει μετατραπεί για τον Τραμπ σε ένα «παιχνίδι προστασίας», καθώς δηλώνει πως δεν θα υπερασπιστεί συμμάχους που δεν επενδύουν τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ τους στην άμυνά τους. Οι περικοπές στον προϋπολογισμό σημαίνουν ότι οι πόροι για ανθρωπιστική βοήθεια, παγκόσμια υγειονομικά έργα και διεθνείς οργανισμούς θα μειωθούν σημαντικά. Ελάχιστα κονδύλια θα διατεθούν για τον ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ και άλλους διεθνείς φορείς, ενώ η χρηματοδότηση για διεθνείς ειρηνευτικές αποστολές θα καταργηθεί ολοκληρωτικά.
Τέλος, σύμφωνα με εσωτερικά έγγραφα, η κυβέρνηση Τραμπ σχεδιάζει μείωση 50% στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εξωτερικών για την επόμενη δημοσιονομική χρονιά, γεγονός που θα οδηγήσει στην αναστολή ή στον περιορισμό πολλών διπλωματικών αποστολών και την εκ του παραλλήλου κατάργηση 10 πρεσβειών και 17 προξενείων, με μείωση του προσωπικού σε άλλες.
Δημοσιεύεται στην «κυριακάτικη δημοκρατία»
