Το τραύμα από την ήττα της Σαμαρκάνδης 

Του Σάββα Καλεντερίδη

Αποτελεί αξίωμα ότι τα εδάφη που χάνονται με τα όπλα κερδίζονται μόνο με τα όπλα, και αυτό είναι δύσκολο να ανατραπεί. Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην Κύπρο μετά τον «Αττίλα» (Ι και ΙΙ) όχι μόνο τείνει να παγιωθεί, αλλά η αναζήτηση λύσης στα διπλωματικά τραπέζια του ΟΗΕ του «ποντιοπιλατισμού» υπάρχει κίνδυνος να επιτρέψει στην Τουρκία να υλοποιήσει τα σχέδιά της και να οδηγήσει στον πλήρη έλεγχο ολόκληρου του νησιού από την Άγκυρα.

Βασικός πυλώνας της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και για το Κυπριακό είναι ο Οργανισμός Τουρκικών Κρατών, που αποτελείται από Τουρκία, Αζερμπαϊτζάν, Ουζμπεκιστάν, Καζακστάν, Κιργιζία ως μέλη, και από το Τουρκμενιστάν, την Ουγγαρία και το ψευδοκράτος ως παρατηρητές.

Η κίνηση να αναγνωριστεί καθεστώς παρατηρητή στο ψευδοκράτος θεωρήθηκε προθάλαμος αναγνώρισής του από τα κράτη-μέλη του οργανισμού, κάτι που θα άνοιγε στη συνέχεια τον δρόμο της διεθνούς αναγνώρισης και από άλλα κράτη φιλικά προς την Τουρκία.

Φρένο σ’ αυτόν τον καταστροφικό κατήφορο αποτέλεσε η πρώτη σύνοδος κορυφής Ε.Ε. – Κεντρικής Ασίας που έγινε στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν, στις 3-4 Απριλίου, όπου στην ομώνυμη διακήρυξη οι χώρες που συμμετείχαν στη σύνοδο -Ουζμπεκιστάν, Τουρκμενιστάν, Καζακστάν, Κιργιζία και Τατζικιστάν- αναγνώρισαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, ως κατοχική δύναμη την Τουρκία και δεσμεύτηκαν ότι δεν θα αναγνωρίσουν το ψευδοκράτος.

Αυτή η παταγώδης αποτυχία της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, αυτή η ήττα, χρεώνεται από την αντιπολίτευση στο δίδυμο Ερντογάν – Φιντάν, το οποίο ήδη βρίσκεται στο στόχαστρο λόγω της εμπλοκής του στο σκάνδαλο Φάλιαλι και στις προσπάθειες που κάνει να ισλαμοποιήσει την εκπαίδευση στα Κατεχόμενα.

Για το θέμα, ο πρέσβης ε.τ. Σελίμ Κούνεραλπ δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Ήττα στο Κυπριακό: Υπάρχει κάτι καλό σε αυτή την καταστροφή;» στην ιστοσελίδα Serbestiyet, στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει τα εξής: 

«Γιατί λοιπόν οι χώρες της Κεντρικής Ασίας ένιωσαν την ανάγκη να προσεγγίσουν την Ε.Ε.; Όχι βέβαια για το δάνειο των 12 δισ. ευρώ. Η πιθανότητα ο Πούτιν να επιτεθεί σε άλλες χώρες, όπως έκανε κατά της Γεωργίας και της Ουκρανίας, χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία τον ρωσικό πληθυσμό στην πρώην σοβιετική γεωγραφία, έχει τρομάξει σοβαρά τις χώρες της Κεντρικής Ασίας».

Στη συνέχεια, ο συνταξιούχος Τούρκος διπλωμάτης, αφού επισημαίνει τη σημασία που έχει για την Τουρκία η ευρωπαϊκή της προοπτική και το αδιέξοδο του χαρακτήρα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής στο Κυπριακό, κάνει την εξής πρόταση:

«Ωστόσο, λέγεται ότι υπάρχει μια ευλογία σε κάθε ατυχία. Μετά την ήττα της Σαμαρκάνδης, πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι η προσπάθεια προώθησης της ανεξαρτησίας της ΤΔΒΚ ήταν μια μάταιη προσπάθεια. Από εδώ και πέρα, είναι καιρός να απομακρυνθούμε από το όνειρο των δύο ανεξάρτητων κρατών και να επιστρέψουμε στη φόρμουλα της ομοσπονδίας. Η διαδικασία της Γενεύης το καθιστά αυτό δυνατό. Φυσικά, δυστυχώς, δεν θα είναι δυνατή η επιστροφή της χαμένης ευκαιρίας του Σχεδίου Ανάν. Αν είναι να υπάρξει λύση, αυτή θα βρίσκεται πίσω της, γιατί κάθε μέρα που η κυβέρνηση απομακρύνεται από την Ε.Ε. το χέρι των Ελλήνων δυναμώνει. Αυτό απαιτεί θάρρος που καμία κυβέρνηση στη χώρα μας δεν έχει δείξει ποτέ στο παρελθόν, και δεν βλέπω καμία πιθανότητα να συμβεί αυτό. Ως εκ τούτου, δυστυχώς, το status quo θα συνεχιστεί, οι Τουρκοκύπριοι θα συνεχίσουν να αισθάνονται αποξενωμένοι στη χώρα τους, όπου ο παραδοσιακός τρόπος ζωής τους καταπατείται όλο και περισσότερο, και θα καταδικαστούν να ζουν απομονωμένοι από τον κόσμο. Από όσο μπορώ να παρακολουθήσω από τον Τύπο, οι Τουρκοκύπριοι θεωρούν όλο και περισσότερο τη χώρα μας υπεύθυνη για αυτή την κατάσταση. Αυτό είναι φυσικά ένα εξαιρετικά επικίνδυνο και νοσηρό πράγμα».

Να σημειώσουμε ότι ο Σελίμ Κουνεράλπ είναι υποστηρικτής της ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας και προτρέπει την Άγκυρα να ακολουθήσει φιλοευρωπαϊκή πολιτική, κάτι που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν από την ελληνική διπλωματία στη Λευκωσία και την Αθήνα το επόμενο διάστημα.