Του Δρ. Νικόλαου Ιακ. Μαρκοζάνη*
Ἅγιον Πάσχα‧ ἡ «Λαμπρή» τῆς Ὀρθοδοξίας μέ τό χαρμόσυνο μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζεται μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα σέ κάθε γωνιά τῆς πατρίδας μας καί ὄχι μόνο.
Ἡ Ἀνάσταση ἀποτελεῖ τό καταλυτικότερο γεγονός, ἀλλά καί ὁ ἀκρογωνιαῖος λίθος τῆς πίστεώς μας, διότι ὄχι μόνο δίδαξε, στήριξε, ἐνέπνευσε καί παρηγόρησε ἀμέτρητους ἀνθρώπους, μά πάνω ἀπό ὅλα διότι φανέρωσε τόν τρόπο πρός τήν ἀθανασία καί τήν αἰωνιότητα. Ἐκεῖνο πού ὑπῆρξε «Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν» (Α´ Κορ. 1, 23) ἔγινε ἡ ἐπαναστατικότερη καί ἀνατρεπτικότερη πράξη τῆς παγκόσμιας ἱστορίας. Καί γιά ὅσους ἀρνοῦνται ἤ ἀμφιβάλλουν γιά τό γεγονός καί πάλι ἡ ὁμολογία τοῦ ἀποστόλου Παύλου ὅτι «εἰ δὲ Χριστὸς οὐκ ἐγήγερται, κενὸν ἄρα τὸ κήρυγμα ἡμῶν, κενή δὲ καὶ ἡ πίστις ὑμῶν» (Α´ Κορ., 15,14) δίνει τήν καταλληλότερη ἀπάντηση, ὑπογεγραμμένη μέ μάλιστα μέ αἷμα, ἄν ἀναλογιστοῦμε πώς ὅλοι οἱ Ἀπόστολοι (πλήν τοῦ Ἰωάννη) βρῆκαν μαρτυρικό θάνατο γιά τήν πίστη τους.
Ἡ Ἀνάσταση λοιπόν, ἀναπόσπαστα συνδεδεμένη μέ τόν θάνατο, ἀνατρέπει τήν τάξη τῶν πραγμάτων, ἀπομειώνει τόν φόβο τοῦ ἀφανισμοῦ καί καλλιεργεῖ τήν πεποίθηση ὅτι πέραν αὐτῆς τῆς ζωῆς ὑπάρχει ἡ ὅντος ζωή, ἡ ἀληθινή καί αἰώνια. Αὐτή τήν ζωή ἔχουμε ξεχάσει ὅτι ὑπάρχει ἤ ἀκόμα χειρότερο οὐδέποτε μᾶς ἔμαθαν ὅτι ὑπάρχει. Ἡ ὑπερατομική κοινωνία στήν ὁποία πλέον ζοῦμε μᾶς μαθαίνει ἀπό τά παιδικά μας χρόνια τόν φόβο θανάτου, πού γεννᾶ ἀπόγνωση, κατάθλιψη καί μελαγχολία καί πού συνδέεται μέ τήν φθορά καί τόν ἀφανισμό, καί ὄχι γιά τήν μνήμη θανάτου, πού διαφυλάσσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν πνευματική καί αἰώνια ἀπώλεια, καί ὁδηγεῖ στήν ἀτελεύτητη ζωή.
Γιά τήν Ἐκκλησία «ὄντως φοβερώτατον, τὸ τοῦ θανάτου μυστήριον, πῶς ψυχὴ ἐκ τοῦ σώματος, βιαίως χωρίζεται ἐκ τῆς ἁρμονίας», γι’ αὐτό καί τόν ἀντιμετωπίζει μέ φροντίδα πρός τούς κεκοιμημένους καί μέ νουθεσία καί παραμυθία πρός τούς ζῶντες. Ὡστόσο πάντοτε ὑπενθυμίζει ὅτι ἐκτός ἀπό τόν σωματικό θάνατο, ὁ ὁποῖος θεωρεῖται ἀναπόδραστο γεγονός τοῦ ἀνθρώπινου βίου, ὑπάρχει καί ὁ πνευματικός θάνατος, ὁ ὁποῖος μέ τήν ἀποδοχή καί τήν υἱοθέτηση τῆς ἁμαρτίας ὁδηγεῖ νομοτελειακά στόν αἰώνιο θάνατο καί τήν παντοτινή διαγραφή τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν μνήμη τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό τόν λόγο ἡ Ἐκκλησία, ὅση φροντῖδα δείχνει γιά τό κεκοιμημένο σῶμα, ἄλλη τόση δείχνει καί γιά τήν αἰώνια ψυχή, ὥστε αὐτή νά μήν ἀποκοπεῖ ἀπό τήν κοινωνία της μέ τό Τριαδικό Πρόσωπο τοῦ Θεοῦ καί αὐτοδικαστεῖ σέ ἐξορία καί αἰώνια μοναξιά.
Μέ ἄλλα λόγια, γιά νά κατακτηθεῖ ἡ αἰώνια ζωή, πρέπει νά συνδεθεῖ ἄμεσα μέ τήν μνήμη θανάτου, μέ τῆς ὁποίας τήν πεποίθηση ἔζησαν καί πορεύτηκαν ἡ χορεία τῶν Ἁγίων τῆς πίστεώς μας, οἱ μάρτυρες, οἱ ὁμολογητές, ἀλλά καί ὁ ἁπλός λαός τοῦ Χριστοῦ. Ὅλοι αὐτοί μέσα ἀπό τήν καθημερινότητα τῆς βιοτῆς τους μαρτυροῦσαν πίστη καί ἐμπιστοσύνη στόν Χριστό, διότι «εἰ γὰρ πιστεύομεν ὅτι Ἰησοῦς ἀπέθανε καὶ ἀνέστη, οὕτω καὶ ὁ Θεὸς τοὺς κοιμηθέντας διὰ τοῦ Ἰησοῦ ἄξει σὺν αὐτῷ» (Α΄Θεσ. 4,14). Πρόκειται δηλαδή γιά μία χαρισματική κατάσταση ὑπερβάσεως τῶν δυσκολιῶν τοῦ κόσμου τούτου, ἡ ὁποία καθιστᾶ τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου ἐλεύθερο, ἀδάμαστο καί προσανατολισμένο στά ἔσχατα, ἀποδεχόμενο, ἐν ἐλευθερίᾳ, τήν Θεία βούληση. Κάτω ἀπό αὐτές τίς προϋποθέσεις ὁ θάνατος δέν εἶναι προάγγελος τοῦ ὁριστικοῦ τέλος, ἀλλά μετάβαση καί ἀπαρχή τῆς αἰωνιότητας.
Καί δέν εἶναι μόνο ὁ βιολογικός θάνατος πού συγκλονίζει τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξή μας, ἀλλά καί ἀμέτρητοι ἐπιπλέον καθημερινοί μικροί θάνατοι πού κλονίζουν, ὅπως θάνατοι σχέσεων, θάνατοι προσδοκιῶν, θάνατοι συναισθημάτων καί κάθε λογῆς ἀκυρώσεων, πού μπορεῖ νά συνθλίψουν κάθε ἄνθρωπο. Ἐκεῖνο πού ἀπαιτεῖται εἶναι ὁ νοῦς καί ἡ καρδιά νά μείνουν προσανατολισμένα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ πού εἶναι «ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή» (Ἰωαν. 14, 6). Τότε μόνον ὁ θάνατος δέν ἐξαφανίζει τόν ἄνθρωπο, ἀλλά, Θείᾳ Χάριτι, τόν μεταμορφώνει ἐν ἀφθαρσία σέ μία νέα ζωή. Ἡ πίστη στήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ γίνεται ἡ λύση κάθε ὑπαρξιακοῦ προβλήματος καί πεποίθηση γιά τήν δική μας προσωπική ἀνάταση καί ἀνάσταση, ἀπομακρύνοντας τόν φόβο τοῦ χαμοῦ καί τῆς ματαιότητας τοῦ κόσμου τούτου.
Ὅλα αὐτά, ἄν καί εἶναι στοιχεῖα τῆς ἀδιάπαστης ἀλήθειας τῆς πίστεώς μας, ἡ ναρκωμένη καί παραζαλισμένη κοινωνία μας σήμερα εἴτε τά ἀγνοεῖ εἴτε τά παραγνωρίζει, λόγω ἡμιμάθειας καί ἀδιαφορίας. Ἔτσι, ἡ Ἀνάσταση καί τό Πάσχα, ἀπό εὐκαιρία πνευματικῆς ἀφυπνίσεως καί κάλεσμα γιά ἀνατροπή ἀπό τήν μιζέρια τῆς καθημερινότητας, ἀποτελοῦν μία ἀκόμη εὐκαιρία γιά γλεντοκόπι καί φολκλορικές ἐκδηλώσεις. Τά ψυχοκτόνα πάθη, τά μίση καί οἱ μικρότητες παραμένουν ἀσάλευτες, ἐκτοπίζοντας κάθε εὐκαιρία γιά μετάνοια καί συμφιλίωση μέ τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο, ἐνῶ ἡ θυσία τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, ὡς θυσία ἀγάπης καί ὁδό σωτηρίας, παραμένει μία ἀνεκμετάλλευτη εὐκαιρία ἐσώτερης ἀνακαινίσεως καί ὑπερβάσεως τῶν προσωπικῶν ὁρίων.
Εἴθε, λοιπόν, νά ἀποκτήσουμε τήν πεποίθηση τῶν Ἀποστόλων καί τήν πίστη τῶν Ἁγίων, ὅτι «Θανάτου ἑορτάζομεν νέκρωσιν, ᾍδου τὴν καθαίρεσιν» (ᾨδὴ ζ’) καί νά στραφοῦμε ἀπό τόν σκοτάδι τοῦ τάφου στό Φῶς καί τήν Ζωή, μέ τήν πεποίθηση ὅτι «Χριστός Ἀνέστη, χαρά μου» (Ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ).
*Εκπαιδευτικός
