Του Φαήλου Μ. Κρανιδιώτη*
Ο θάνατος του Κώστα Καββαθά (1939-2025) κλείνει μια ολόκληρη εποχή, γέφυρα ανάμεσα στην Ελλάδα της μιζέριας και την Ελλάδα ενός μέλλοντος, όπως το οραματίστηκε η ανήσυχη και τόσο ταλαντούχα και δημιουργική ψυχή του. Κάποτε είχα γράψει πως θα έπρεπε να είναι ισόβιος σύμβουλος κάθε Πρωθυπουργού ή μόνιμος Υπουργός για νέες τεχνολογίες και σίγουρα για την αυτοκίνηση και την αεροπορία. Μυθιστορηματικό το βιογραφικό του. Με σπουδές μηχανολόγου στην Αγγλία, που δεν ολοκλήρωσε ποτέ, γιατί τον κέρδισε το πάθος του να γράφει και όχι μόνο, για το αυτοκίνητο, τη μοτοσικλέτα, τα αεροπλάνα κ.ά. Οδηγός αγώνων ράλι, αεραθλητής, μοτοσικλετιστής, στην τελευταία μας συνάντηση, πριν από λίγα χρόνια, όταν ήδη πλησίαζε τα 80, ήρθε με μια μοτοσικλέτα BMW! Θιασώτης της ευρωπαϊκής αυτοκινητιστικής σχολής, με νουθετούσε για τη θρησκευτική μου πίστη στην αμερικανική σχολή, τις V2 αερόψυκτες βαριές μοτοσικλέτες και τα θηριώδη οκτακύλινδρα αυτοκίνητα της GM του 1960 και 1970. Τα επιχειρήματά του, τεχνικά ορθά, ακλόνητα, όσο και η δική μου αντίθετη αφοσίωση σε μια άλλη αισθητική κυρίως. Στο τέλος βέβαια συμφωνούσαμε πως τελικά αυτό που αγαπάει ο καθένας στο αυτοκίνητο ή στη μοτοσικλέτα που του αρέσει είναι το πώς τον κάνει και νιώθει, και έχει περισσότερο να κάνει με το θυμικό, παρά με τα τεχνικά χαρακτηριστικά. Ανορθολογικό συμπέρασμα για ορθολογικά ζητήματα. Μας συγκινούν περισσότερο αυτά που μας άρεσαν και ονειρευόμασταν όταν ήμασταν παιδιά. Toys for boys, λένε οι Αγγλοσάξονες. Έχουν δίκιο.
Με κανέναν άλλον πάντως δεν θα μπορούσες να κάνεις τέτοιες συζητήσεις. Για μένα η φιλία μας και οι ωραίες κουβέντες μας ήταν κάτι απίστευτο. Κάποτε, στις αρχές του ‘70, σε μια Ελλάδα που ζήτημα σε κάθε γειτονιά να υπήρχε ένα αυτοκίνητο και ίσως λίγες μοτοσικλέτες, συνήθως αναιμικά δίχρονα πενηντάρια τύπου Φλορέτας, η αυτοκίνηση ήταν ένα όνειρο για τον μέσο Έλληνα. Ο πατέρας μου είχε μοτοσικλέτα, μια BMW R51, μετά ένα παπί στρογγυλοφάναρο Honda, μοντέλο 1974. Ήμασταν… προνομιούχοι. Το αυτοκίνητο τότε ήταν απλησίαστο στον μέσο Έλληνα, αφού πωλούντο μόνο μετρητοίς, δεν υπήρχαν δάνεια, καταναλωτικά, ούτε πίστωση. Τότε ο Κ. Καββαθάς, που είχε αρχίσει από τον ημερήσιο Τύπο να γράφει για τα αυτοκίνητα, ξεκίνησε την περιπέτεια των Τεχνικών Εκδόσεων, στην αρχή με το περιοδικό «4Τροχοί» και μετά ακολούθησε σειρά περιοδικών για όλες του τις αγάπες. «4Τροχοί», «Πτήση & Διάστημα», «Ήχος & Hi-Fi», «Ram». Ό,τι αγαπούσε, προσπάθησε να το κάνει κοινό κτήμα. Με τον αδερφό μου, όπως χιλιάδες άλλοι, περιμέναμε κάθε τεύχος των «4Τροχών» ως σημαντικό γεγονός, που, εκτός από παρουσίαση νέων μοντέλων, συγκριτικά τεστ, είχε άρθρα για την ασφαλή και την αγωνιστική οδήγηση. Ακόμη θυμάμαι την απλή ανάλυση για το πώς μπαίνεις και βγαίνεις σε μια στροφή με πισωκίνητο αυτοκίνητο. Slow in, fast out. Τότε σημειωτέον δεν υπήρχαν ηλεκτρονικά βοηθήματα και είμαστε η τελευταία γενιά που οδήγησε τέτοια αυτοκίνητα, πίσω κίνηση, γύρω γύρω ταμπούρα, τιμόνι χωρίς υποβοήθηση, χωρίς αερόσακους, χωρίς ABS και λοιπά καλούδια. Επιζήσαμε.
Κάπου εκεί το 1993-94 ο αείμνηστος φίλος μου, Αλέξανδρος Γιώτης, μια μοναδική περίπτωση δημοσιογράφου, εκ Σουλίου και Γαλλίας, αναρχοπατριώτης, ο πρώτος διευθυντής του 9,84, με περιπετειώδη βίο και Νο 2 στο πελατολόγιο του γραφείου μου, με φώναξε και κάναμε μερικές πολιτικές εκπομπές στον 9,84. Όταν πήγα στο γραφείο του Κ. Καββαθά, για μένα ήταν συγκινητικό, γιατί μπόρεσα να του πω πως είμαι ένα από τα πολλά «παιδιά» του, που με τα κείμενά του αλλά και με τα άρθρα γνώμης τρίτων που δημοσίευε, βοήθησε στη διαμόρφωση μέσα μου της ανάγκης για μια άλλη Ελλάδα, που εγώ την ήθελα και τη θέλω ταυτοτική, παραδοσιακρατική, δυναμικά διεκδικητική στα εθνικά θέματα, αλλά ταυτόχρονα πρωτοπόρα στην έρευνα και τεχνολογία, με βιομηχανική παραγωγή υψηλής ποιότητας, με πανεπιστήμια και πολυτεχνεία συνδεδεμένα με την εθνική άμυνα και τις βιομηχανικές εταιρίες, με έρευνα που θα περνά τα προηγμένα αποτελέσματά της στην παραγωγή, ένα πλέγμα τεχνολογικής ανάπτυξης στο οποίο θα βρίσκουν καλά αμειβόμενη εργασία τα μυαλά, με τα οποία σήμερα ο Ελληνισμός τροφοδοτεί τις ξένες οικονομίες αιμορραγώντας. Τα κείμενα και το όραμα του Κώστα Καββαθά ήταν ένα ρήγμα στη μιζέρια του κρατισμού, της βαλκανικής αριστερίλας, της υπανάπτυξης. Διαμόρφωσε αμέτρητες συνειδήσεις, χιλιάδες γκριζομάλληδες σήμερα έχουν τακτοποιημένα ευλαβικά στις βιβλιοθήκες τους τα τεύχη των περιοδικών του, παράθυρο σε έναν ονειρικό αλλά εφικτό κόσμο, όταν δεν υπήρχε διαδίκτυο. Του είχα πει με θυμηδία την ήττα μου σε ένα παιχνίδι που έπαιζα με τον αδερφό μου τα καλοκαίρια που περνούσαμε στο Μαυρομμάτι με τον παππού, λόγω του ότι το γιοτ μας ήταν μονίμως για καλαφάτισμα και η βίλα μας στη Μύκονο ήταν ημιτελής. Όταν πηγαίναμε στο κτήμα, καθόμασταν κάτω από μια ελιά, κοιτώντας την παλιά εθνική οδό και επέλεγε ο καθένας μας από μια μάρκα αυτοκινήτου. Όποιου περνούσαν περισσότερα κέρδιζε. Ο αδερφός μου, έξι χρόνια μεγαλύτερος, έβαζε Fiat ή VW, εγώ, πολύ μικρός, έβαζα αυτά που μου άρεσαν. Ε, πόσες Buick ή Cadillac να περνούσαν από ή προς Λιβαδειά το 1974; Συχνά το σκορ ήταν 30-0, σε βάρος μου πάντα. «Εμ, σου είπα, η Ευρώπη υπερέχει» μου είπε σκωπτικά ο Καββαθάς, όταν του αφηγήθηκα τα αλλεπάλληλα παιδικά βατερλό μου.
Έζησα τις στενάχωρες στιγμές όταν μου αφηγήθηκε την επιχειρηματική του πτώση, τον ύπουλο τρόπο με τον οποίο παγιδεύτηκε και το οικοδόμημά του κατέρρευσε και αργότερα αυτά που βίωσε ως προσωπική προδοσία. Αυτό που του έλεγα επίμονα στα τηλεφωνήματά μας και στις αραιές συναντήσεις μας ήταν αυτό που με ικανοποίηση έβλεπα να του γράφουν δημόσια πολλοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η μεγάλη κληρονομιά του, το πιο σπουδαίο δημιούργημά του, ήταν η επιρροή του σε χιλιάδες συνειδήσεις νέων παιδιών, που τα κατηύθυνε ακόμη και μορφωτικά, επαγγελματικά και ακόμη περισσότεροι όσοι επηρέασε τη σκέψη μας, άνοιξε το μυαλό μας στα ζητήματα που υπηρέτησε με πολυσχιδή και τόσο ποιοτικό τρόπο. Δεν απέκτησε βιολογικούς απογόνους, αλλά τα παιδιά του είμαστε χιλιάδες, κάποιοι από αυτούς έγιναν πιλότοι στα μαχητικά μας, διάλεξαν τα πολυτεχνεία, μάθανε να οδηγούν καλύτερα και κυρίως οραματιζόμαστε, όποιες διαφορές και αν έχουμε, μια άλλη, τεχνολογικά πρωτοπόρα Ελλάδα. Ο Δάσκαλος, όπως τον λέγαμε, μπήκε στην τελευταία στροφή με ένα γρήγορο πισωκίνητο, κατέβασε ταχύτητα και μετά, βγαίνοντας προς την Άνω Ελλάδα, πάτησε το γκάζι και ανέβασε ταχύτητα, για να μας δείξει για τελευταία φορά πώς γίνεται σωστά, με εκείνο το χαρακτηριστικό υπομειδίαμα. Θα ανταμώσουμε πάλι…
*Δικηγόρος, Πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΔΕΞΙΑΣ
