Οι ΗΠΑ, τη δουλειά τους. Εμείς; 

Του Γιώργου Κ. Στράτου

Ταράχτηκαν, λέει, και ενοχλήθηκαν οι Ευρωπαίοι από την ομιλία του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς στην πρόσφατη Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια. Τα επίμαχα σημεία αφορούσαν την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας από τους ίδιους, με σκοπό την απελευθέρωση των ΗΠΑ για να επικεντρωθούν σε περιοχές μεγαλύτερου ενδιαφέροντος και τη στάση μας απέναντι στην ελευθερία της έκφρασης, όπου μας επέκρινε για σοβιετικού τύπου πρακτικές και το Προσφυγικό για περιφρόνηση της λαϊκής βούλησης αντιστοίχως. Δηλωτική του ύφους του είναι η αναφορά πως με πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ «στην Ουάσινγκτον, υπάρχει νέος σερίφης στην πόλη». 

Εκφράζοντας τις θέσεις της κυβέρνησής του ο κ. Βανς είπε όσα είπε. Εκείνο που μου προκαλεί κατάπληξη είναι η έκπληξη των συμπατριωτών μας Ευρωπαίων. Πόσο αδιάβαστοι μπορεί να είναι; Δεδομένου ότι κανένα έθνος τους δεν βρίσκεται 50 χρόνια υπό κατοχή, όπως η Κύπρος, δεν θυμούνται τη ρήση του Κίσινγκερ: «Το να είσαι εχθρός της Αμερικής μπορεί να είναι επικίνδυνο, αλλά το να είσαι φίλος μπορεί να είναι θανατηφόρο». Αλλά να αγνοούν θεμελιώδη συστατικά της ιδεολογίας και της πολιτικής σκέψεως των ΗΠΑ; Ένα από αυτά είναι η «αμερικανική εξαιρετικότητα». Σύμφωνα με αυτήν, οι ΗΠΑ έχουν μια «θεία» αποστολή, να επεκτείνουν την ελευθερία, τη δημοκρατία και τον πολιτισμό τους. Κατά τον 19ο αιώνα ήταν το όχημα για την κατάληψη της αμερικανικής ηπείρου. Μετά τους δύο παγκοσμίους πολέμους άρχισαν τις «εξαγωγές»! 

Ας γυρίσουμε, όμως, στα δικά μας. Η παρουσία της Σοβιετικής Ένωσης και η προστασία της Ευρώπης από τον κίνδυνο της επέκτασης δυτικά επέβαλαν τη δημιουργία του ΝΑΤΟ. Το Σύμφωνο της Βαρσοβίας κατέρρευσε, το επίκεντρο της διεθνούς σκηνής μετατοπίστηκε στην Κίνα, μαζί και οι προτεραιότητες των ΗΠΑ. Ευλόγως, αναθεωρούν και τις ακολουθητέες πρακτικές. Εμείς ως Ευρωπαϊκή Ένωση με πόση ασυγχώρητη αφέλεια προσερχόμαστε στις ιλιγγιώδεις παγκόσμιες ανακατατάξεις; 

Οι εγκληματικές καθυστερήσεις, η εμμονή των μεγάλων εταίρων μας στα δικά τους συμφέροντα και η απουσία ηγεσίας έχουν διαβρώσει τόσο το ευρωπαϊκό όραμα, που απειλείται με κατάρρευση. Το κεκτημένο το έχουμε ήδη κλάψει τα περισσότερα κράτη-μέλη. Πότε η Γερμανία θα αποφασίσει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι «γερμανική» αν θέλει να είναι ενωμένη; Πότε οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών θα σχεδιάσουν με τρόπο που θα πείθει τους πολίτες της Ε.Ε. ότι εργάζονται γι’ αυτούς; Πότε οι αποφάσεις των οργάνων της θα υπηρετούν αποδεδειγμένα τις ανάγκες και τη θέληση των λαών της και όχι των ελίτ της; Πότε ο σχεδιασμός της για οικονομία, περιβάλλον και ενέργεια θα συμμορφωθεί με τις δικές της δυνατότητες; Και πάνω από όλα, πότε η φωνή της για τις αξίες της θ’ ακουστεί δυνατά, με την ίδια να δείχνει αποφασισμένη να τις υπηρετήσει απέναντι σε κάθε δύναμη ως γεννήτορας και θεματοφύλακας του ανθρωπισμού;