Του Κωνσταντίνου Σχοινά
Έπεσα πάνω σε ένα σύντομο βίντεο, τραβηγμένο από drone, που απεικονίζει πανοραμικά τον αρχαίο ελληνικό ναό (αποδιδόμενο στην Ομόνοια, καθώς δεν στάθηκε εφικτό να ανευρεθεί σε ποιον θεό ήταν αφιερωμένος) που διασώζεται στον Ακράγαντα της Σικελίας. Ο Ιταλός φωτογράφος γράφει, μεταξύ άλλων, στο σύντομο κείμενο που συνοδεύει το βίντεο: «Είναι ένας από τους καλύτερα διατηρημένους ελληνικούς ναούς στον κόσμο, χάρη στη μετατροπή του σε χριστιανική εκκλησία, η οποία τον προστάτευσε από την καταστροφή και την εγκατάλειψη».
Σκέφτηκα πόσο απλή είναι η διατύπωση της αλήθειας, πράγμα που πολύ συχνά ξεχνάμε στη χώρα μας.
Πράγματι, είναι δυσανάλογα πολλοί στην Ελλάδα αυτοί που θα υποστηρίξουν με σθένος ότι οι πρώτοι χριστιανοί… ρήμαξαν τον τόπο και δεν άφηναν όρθιο τίποτα από όσα θύμιζαν την προγενέστερη θρησκεία. Πολλοί επίσης που παθητικά αναπαράγουν τέτοιες απόψεις, διότι δεν έχει τύχει να εκτεθούν σε κάποια άλλη προσέγγιση.
Καταρχάς σκεφτείτε ότι ο πιο καλοδιατηρημένος δωρικός ναός στον κόσμο (όπως χαρακτηρίζεται ο ναός στον Ακράγαντα) είναι κι αυτός ένας ναός με οροφή που κατέρρευσε και που, τέλος πάντων, φέρει πολλά σημάδια εγκατάλειψης πάνω του. Αν δεν τον είχαν επαναχρησιμοποιήσει λατρευτικά οι χριστιανοί, θα είχε σωριαστεί ολόκληρος εδώ και αιώνες. Πού το περίεργο, λοιπόν, όταν λέμε πως πολλοί από τους αρχαίους ναούς στον ελλαδικό χώρο απλώς διελύθησαν όταν έπαψαν οι άνθρωποι να τους φροντίζουν; Προσθέστε και το σεισμογενές του τόπου μας.
Και, φυσικά, δεν είναι σίγουρο ότι πολλοί από αυτούς πρόλαβαν να πέσουν μόνοι τους, διότι υπήρξε και η ρωμαϊκή κατάκτηση. Πολύ πριν από τον Χριστό, λοιπόν, ο Ρωμαίος πολιτικός και συγγραφέας Κικέρων γράφει: «Η Ήπειρος είναι τώρα στο μεγαλύτερό της τμήμα έρημη (…) ως και το ιερό της Δωδώνης μένει άφωνο, σαν όλα τα γύρω. Έρημες είναι και οι ορεινές περιοχές ανάμεσα στη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την Ήπειρο. Έρημο και το ιερό χώμα της Ολυμπίας, στη διάθεση των ληστών και των κακοποιών. Έρημες η Αθαμανία και η Δολοπία. Η Αιτωλία και η Ακαρνανία διασχίζονται όχι πια από ανθρώπους, μα από κοπάδια αλόγων που βόσκουν. (…) Ανάμεσα στις πόλεις της Φωκίδας, η ανάμνηση των Δελφών είναι μια εύγλωττη μαρτυρία για την καταστροφή των ανθρώπινων μεγαλείων. Στη Βοιωτία, οι Θεσπιές, η Θήβα δεν είναι παρά συνοικισμοί που δεν αξίζουν να αναφερθούν. Ο Πειραιάς είναι ένα χωριό με σκόρπια σπίτια (…) είναι πολύ σπάνιο να ταράζει τα νερά του κάποιο μεγάλο αιγυπτιακό καράβι. (…) Από εκατό πόλεις της Λακωνίας τουλάχιστον οι εξήντα είναι ερειπωμένες και έρημες. Σε ένα μεγάλο τμήμα της Αργολίδας και της Αρκαδίας, που ήταν άλλοτε περίφημη για τον πληθυσμό, τα τείχη τους, οι ναοί τους δεν υπάρχουν πια, όπως η Μεγαλόπολη, που είναι έρημη, αφημένη στα κοπάδια και τα ερείπια».
Επιπλέον όλων αυτών, ας μην ξεχνάμε ότι για αιώνες ο μέσος κάτοικος μιας γωνιάς του πλανήτη δεν είχε κάποια όμοια με τη δική μας πεποίθηση περί «προστασίας μνημείων» και «κληρονομιάς της UNESCO», ούτε φυσικά 100 χρόνια πριν από τον Χριστό σφάζονταν για μια φωτογραφία κτιρίου στο Instagram, που θα τους απέφερε εκατοντάδες likes! Το να πάρεις μια πλάκα μάρμαρο από παλιό ναό του Δία και να την κάνεις πάτωμα… στο αποχωρητήριό σου ήταν ρουτίνα.
Για ένα τέτοιο ζήτημα που μας αφορά άμεσα και το οποίο γίνεται αφορμή για όχι άμοιρες συνεπειών ιστορικές στρεβλώσεις, το να περιμένουμε πιο ψύχραιμες και πιο λακωνικές (μα συνάμα και αντικειμενικές) τοποθετήσεις από Ιταλούς, με τους παππούδες των οποίων σκοτωνόμασταν πριν από 80 χρόνια (όπως και πριν από… 2.180 χρόνια), είναι και λίγο ντροπή…
Η Νεοειδωλολατρία αυξάνεται συνεχώς και ο αντιχριστιανισμός επίσης. Αμφότεροι βάλλουν τον Χριστιανισμό, ως εύκολο θύμα, και από την άλλη τους κατηγορούν ότι εδίωξαν την προγενέστερη θρησκεία, τη στιγμή που επί 3 αιώνες μετά την εμφάνισή του υπήρξαν απηνείς διώξεις των Χριστιανών.