Η αυταρχική Τουρκία και η σιωπή της Ε.Ε.

Του Δημήτρη Παξινού

Την Τουρκία την επισκέφθηκα πέντε ή έξι φορές σαν εκπρόσωπος του ΔΣΑ σε θέματα που άπτονται των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τότε. Όταν. Την πρώτη φορά, στη δίκη των 2 ηγετών του Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας, Κουτλού και Σαργκίν, που ήταν εκτός νόμου. Επικεφαλής της αποστολής ήταν ο αείμνηστος Αλέξανδρος Γεώργιος Μαγκάκης, επιφανής πολιτικός και άξιο τέκνο της χώρας. Άλλη φορά, στους καταστροφικούς σεισμούς της Κωνσταντινούπολης για συμπαράσταση στους πληγέντες και μια δωρεά για ανέγερση δημοτικού σχολείου.

Ήταν ευκαιρία για σύναψη στενού δεσμού με τον τότε πρόεδρο του αντίστοιχου δικηγορικού συλλόγου Γιουτσέλ Σεϊμάν, έναν εξέχοντα δικηγόρο και ανθρωπιστή, που είχε κι αυτός την τύχη πολλών που είχαν τη γενναιότητα να προασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Παραπέμφθηκε σε δίκη ως εχθρός του έθνους.

Δεν ήταν η πρώτη φορά. Το συνηθίζει με οποιαδήποτε κυβέρνηση να μην ανέχεται διαφορετική φωνή. Όπως τώρα με τον δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Ιμάμογλου, που τόλμησε να διαφοροποιηθεί από τον Ερντογάν σε διάφορα θέματα και κυρίως να θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος και αντίπαλός του. Έγκλημα καθοσιώσεως, το οποίο δεν έπρεπε να μείνει ατιμώρητο.

Άλλωστε, δεν ήταν η πρώτη φορά που προκάλεσε τον «σουλτάνο». Ανακάλεσε στη μνήμη μου τα λευκά κελιά και τους εκατοντάδες αγωνιστές Κούρδους και Τούρκους, που προτίμησαν να καούν ζωντανοί σαν έσχατη λύση για τους επόμενους αγωνιστές.

Η Τουρκία, όμως, είναι αμείλικτη και σταθερά εχθρική σε τέτοια θέματα. Τα λευκά κελιά είναι το μήνυμα που περιμένει τον καθένα που ζητά τα αυτονόητα. Την ύπαρξη ενός ευνομούμενου κράτους και μιας Πολιτείας που σέβεται την ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών.

Αυταρχική χώρα, με δημοκρατικό προσωπείο, που δεν σέβεται τον πολίτη και τον τιμωρεί με αυταρχική νομοθεσία και μια Δικαιοσύνη ελεγχόμενη απόλυτα και σαφώς κατευθυνόμενη και τιμωρό κάθε ελεύθερης φωνής που τολμά να διεκδικήσει ανθρώπινα δικαιώματα.

Οι σκηνές που είδαμε και βιώσαμε στις φτωχογειτονιές της Κωνσταντινούπολης, με τους συγγενείς των φυλακισμένων με κόκκινη κορδέλα στο κεφάλι να συμμετέχουν στην απεργία πείνας μέχρι τέλους, δεν μπορεί να ξεχαστεί. Και οι λέξεις που κάποιοι είπαν, «έχουμε φιλιώσει με τον θάνατο όλα τα χρόνια. Δεν τον φοβόμαστε. Η τιμή μας και η ανθρώπινη αξιοπρέπεια είναι το πρώτιστο για εμάς», λόγια που μας συγκλόνισαν.

Αισθανθήκαμε τόσο λίγοι μπροστά σε αυτούς τους ηρωικούς ανθρώπους που αντιστέκονταν στο λυσσασμένο θεριό, που ήταν το τουρκικό κράτος. Πάντα η Τουρκία ήταν αυτή. Δεν άλλαξε.

Πόσες φορές δεν έχει φυλακίσει, άνευ λόγου και αιτίας, Κούρδους ηγέτες, βουλευτές και δημάρχους με πολύχρονες ποινές, εξοντωτικές, επειδή δηλώνουν και είναι Κούρδοι. Όλοι, με επικεφαλής τον πρόεδρο του κόμματος, όλοι εκλεγμένοι, βρίσκονται στις φυλακές έγκλειστοι. Με τη συνήθη κατηγορία ότι συμπλέουν με το PKK, που έχουν κηρύξει παράνομο.

Πόσες χιλιάδες έχουν δολοφονήσει με τις ημιπαράνομες εθνοφυλακές που δρουν στις κουρδικές περιοχές; Πόσους ακόμη πρέπει να σκοτώσουν, για να υψώσουν φωνή διαμαρτυρίας οι ευαίσθητοι σήμερα Ευρωπαίοι;

Θυμάμαι τη δίκη, παλαιότερα, των Κούρδων βουλευτών, μεταξύ των οποίων της Λεϊλά Ζάνα, με τη συνήθη κατηγορία των εχθρών του έθνους, γιατί συνέπλεαν με δήθεν τρομοκράτες. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι τότε υπήρχαν διαμαρτυρίες από ανθρώπινους οργανισμούς και κράτη, και παραστάσεις στις δικές αυτές. Η Ευρώπη ήταν παρούσα και εξέφραζε με διάφορους τρόπους, εντόνως, τη διαμαρτυρία της. Και ήταν πολλές οι φωνές κι έφερναν αποτέλεσμα. Τώρα αυτό έχει εκλείψει. Παντελώς.

Η Τουρκία έχει αφεθεί ασύδοτη στο εσωτερικό της, στο δε εξωτερικό εμφανίζεται παράκλητη σε θέματα εξωτερικής πολιτικής κι έχει καταστεί συναρμόδια γι’ αυτά. Ή τείνει να γίνει. Η Ευρώπη από ηγέτιδα δύναμη έχει παρακολουθηματικό ρόλο κι απλώς παρατηρεί κι ευνοεί τις κινήσεις της Τουρκίας.

Η περίπτωση Ιμάμογλου είναι ενδεικτική της πνευματικής πτώσης και ένδειας της άλλοτε κραταιάς Ευρώπης που βλέπει τα τρένα να περνούν. Χωρίς να συγκινείται. Κάπως έτσι οι Δημοκρατίες γερνάνε και χάνουν το κύρος τους, μετατρεπόμενες σε αυταρχικές κοινωνίες, αναίσθητες σε ανθρώπινα δικαιώματα, κράτος δικαίου και σε δημοκρατικούς θεσμούς.