Ουραγοί και στα Βαλκάνια

Του Μανώλη Κοττάκη

To μόνο που μας συνδέει με τα Σκόπια, τη Βουλγαρία και άλλες βαλκανικές χώρες, πέραν του γεγονότος της αύξησης των εμπορικών ανταλλαγών μεταξύ μας (εισαγωγές, εξαγωγές και βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών), είναι ότι επικοινωνούν μεταξύ τους οι μαύρες οικονομίες ενός εκάστου κράτους: τσιγάρα, μπράβοι, ναρκωτικά, νύχτα, καύσιμα, καζίνα, trafficking και ό,τι άλλο μπορεί να βάλει ο νους μας.

Υπάρχει ένα αόρατο νήμα που συνδέει τις βαλκανικές οικονομίες. Και αυτό είναι η ανάπτυξη μιας μαύρης αγοράς δίπλα από τους κανόνες και τους νόμους. Μιας αγοράς της οποίας η λειτουργία συνθλίβει τους κανόνες και το κράτος δικαίου. Μη λησμονούμε, άλλωστε, ότι η περίφημη εμπορική αμαξοστοιχία του ΟΣΕ φέρεται ότι ξεκίνησε από τη Βουλγαρία, πέρασε από τα Σκόπια και διά της γέφυρας του Αξιού κάλπασε προς τον Κάμπο.

Δεν είναι για να το υπερηφανευόμαστε, αλλά το κράτος δικαίου στη δική μας ώριμη δημοκρατία έχει τις ίδιες παθογένειες με τις νεαρές αυτές δημοκρατίες των χωρών του τέως υπαρκτού σοσιαλισμού. Ακόμα και στη Ρουμανία, όπου η ατρόμητη εισαγγελέας Κοβέσι καθάρισε προσωρινά την κόπρο του Αυγείου των ολιγαρχών, έχουν πάρει το πάνω χέρι εσχάτως οι δυνάμεις της επιβολής που ακυρώνουν εκλογές τα αποτελέσματα των οποίων δεν τους αρέσουν.

Δεν είναι λοιπόν έκπληξη η άμεση λαϊκή εξέγερση της νεολαίας στα γειτονικά Σκόπια αμέσως μετά το τραγικό δυστύχημα με τους 59 νεκρούς στην ντισκοτέκ-μπουντρούμι. Δεν είναι έκπληξη διότι πριν από αυτό η γειτονική χώρα σείεται εδώ και καιρό από διαδηλώσεις για θέματα διαφθοράς και κουκουλώματος, όπως είναι το δυστύχημα που έγινε με την ατιμώρητη καταρχάς παραβίαση ενός ερυθρού σηματοδότη που οδήγησε στον αδόκητο θάνατο έναν νέο άνθρωπο.

Αν και υπάρχουν σε αυτές τις περιπτώσεις μεγάλες ομοιότητες με το δυστύχημα στα Τέμπη και με την υπόθεση του μέθυσου των Χανίων με την Πόρσε, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος με άνωθεν υπόδειξη έπειτα από αλκοτέστ, αυτό που κάνει τη διαφορά μεταξύ των Σκοπίων, της Σερβίας και της Ελλάδας στις συγκεκριμένες περιπτώσεις είναι τα άμεσα πολιτικά, δικαστικά και κοινωνικά ανακλαστικά που επέδειξαν αυτές οι κοινωνίες εν συγκρίσει με τη δική μας.

Πολιτικά, διότι στη Σερβία είχαμε άμεσες παραιτήσεις υπουργών και πρωθυπουργών μετά την πτώση του στεγάστρου στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβισαντ. Δικαστικά, διότι στα Σκόπια επενέβησαν αμέσως μετά το δυστύχημα πέντε εισαγγελείς και παραιτήθηκε αμέσως ο δήμαρχος της πόλης. Κοινωνικά, διότι ήταν άμεση η εξέγερση της νεολαίας εκεί και οι νέοι όσο και οι οικογένειές τους δεν εξαφανίστηκαν ούτε φιμώθηκαν από το σύστημα των μέσων ενημέρωσης.

Όλα αυτά που έγιναν α-μέ-σως στις ανωτέρω βαλκανικές χώρες, που είναι νεαρές δημοκρατίες, εμείς τα κάναμε με διαφορά φάσης στην πατρίδα μας που θεωρείται και ώριμη δημοκρατία. Χάσαμε χρόνο. Όταν λοιπόν η Ελλάς, που είναι η γενέτειρα της δημοκρατίας, υπολείπεται άλλων νεόκοπων βαλκανικών κρατών στα θέματα διαφθοράς και βαθμολογείται χαμηλά από το 70% των πολιτών η αντιδημοκρατική διακυβέρνηση (Metron Analysis), να μην απορούμε αν κατά βάθος, παρά τη βελτίωσή μας σε άλλους δείκτες, παραμένουμε βαθιά ανατολική και βαλκανική χώρα. Eίμαστε!

Με τη διαφορά ότι εμείς επιστρέφουμε και κυλάμε σε παλαιές συνήθειες παρελθόντων δεκαετιών, ενώ οι κοινωνίες των γειτονικών χωρών πασχίζουν να βγουν από τη διαγνωσμένη παρακμή τους. Ακόμα και όταν δεν τα καταφέρνουν, οι προσπάθειες τους σφύζουν από υγεία.

Εμάς μας πήρε δύο χρόνια για να ξυπνήσουμε. Πολύ βραδυφλεγείς. Με τα Σκόπια έχουμε τις διαφορές μας, αλλά εδώ θεσμοί και κοινωνία μάς έβαλαν τα γυαλιά. Πετάχθηκαν σαν ελατήρια.