Του Γιώργου Χατζηδημητρίου
Όσοι από εμάς διατηρούν μια καλή σχέση με την υψηλή τέχνη της αγιογραφίας και κάπως έχουμε σταθεί συγκεντρωμένοι με δέος, ανεξάρτητα από τον βαθμό προσήλωσής μας στην πίστη, μπροστά σε ένα λευκό τελάρο, μπορούν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία να απορρίψουν την (ας την πούμε…) αισθητική πρόταση της επίμαχης έκθεσης στην Πινακοθήκη.
Αξίζει τον κόπο να αναζητήσει κανείς για το θέμα τις απόψεις του Κόντογλου και του Τσαρούχη. Από τη δική μου ταπεινότητα, θα αρκεστώ σε τούτο μόνο: Όταν στην Ευρώπη επικρατούσε κατασκότεινος Μεσαίωνας και οι καλλιτέχνες δεν τολμούσαν να προβάλλουν τα έργα τους για να μην προκαλέσουν το «ενδιαφέρον» της Ιεράς Εξέτασης, οι δικοί μας ταπεινοί αγιογράφοι ζωγράφιζαν στις Εκκλησιές μας και στα μοναστήρια εικονίσματα και τοιχογραφίες σπάνιου καλλιτεχνικού κάλλους με εκτυφλωτικά χρώματα. Ένας κόσμος ιερός, που ερχόταν από ένα απροσμάχητο θάμβος! Δεν παίζεις εν ου παικτοίς με αυτά, υποστηρίζω, και στέκομαι αμετακίνητα στην άποψή μου!
Δυστυχώς, ο θόρυβος που σήκωσε με τη μικροπολιτικού χαρακτήρα πράξη του ο βάνδαλος βουλευτής αποσυντόνισε τον δημόσιο προβληματισμό, έστρεψε την κουβέντα σε αλλότρια και μπήκαμε όλοι -αλλά κανονικά αυτή τη φορά- στη «Σαγήνη του αλλόκοτου»….
Οι εκφραστές της εθνικής αισθητικής μάς εξήγησαν ότι τα έργα του καλλιτέχνη «συνομιλούν», λέει, με «τις σκοτεινές ελαιογραφίες του Γκόγια», που έγραψε κι ο ποιητής μας Νίκος Καββαδίας. Θα μπορούσαν άνετα να το κάνουν κάπου αλλού. Όχι στην Εθνική Πινακοθήκη, όπου για να εκθέσει κάποιος από τους καλλιτέχνες της νέας γενιάς -τυχαίνει να γνωρίζω μερικούς που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα και δεν μπορούν να περάσουν ούτε καν έξω από το κτίριο- θα πρέπει να πετύχει το λαχείο. Κι ο άλλος ήταν εκεί επί οχτώ μήνες…
Η τέχνη, βεβαίως, δεν υπόκειται σε κανέναν απολύτως περιορισμό. Και κάποια σχόλια που ακούστηκαν, για τα όρια της ελευθερίας, προκάλεσαν σύγκρυο. Από την άκριτη υιοθέτηση της woke ατζέντας περάσαμε κατευθείαν, χωρίς ενδιάμεση στάση, στις ακραίες δοξασίες του τραμπισμού.
Εν κατακλείδι, η Εθνική Πινακοθήκη οφείλει να λογοδοτήσει για τα κριτήρια με τα οποία επιλέγει τους εκθέτες της. Δεν είμαστε ακαλλιέργητη μάζα, που τρώει το κουτόχορτο ατελώνιστο… Διαχειρίζονται δημόσιους πόρους και συνεπώς έχουμε αξιώσεις σοβαρότητος και ευθύνης, κυρία Μενδώνη (για όσους την αγνοούν, είναι η υπουργός «Πολιτισμού» της… έρημης χώρας).
Δεν θα καθορίσουμε εμείς -και δεν μας πέφτει λόγος- τι ακριβώς είναι προοδευτικό και τι όχι. Ωστόσο η Εθνική Πινακοθήκη φιλοξενεί -ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε- έργα υψίστης σημασίας, που έχουν αποδείξει την αντοχή τους στον χρόνο. Αυτοί που θέλουν να γίνουν γνωστοί προκαλώντας μπορούνε να πάνε άνετα σε κάποια από τις πολλές ιδιωτικές γκαλερί, όπου θα έχουν την ευκαιρία να μυήσουν με δικά τους έξοδα τους αλλοπαρμένους θαυμαστές τους στη «Σαγήνη του Αλλόκοτου»…
Μας πλάσαραν καρικατούρες άνευ αισθητικής και τέχνης, στόχος τους η προβολή μέσω της προσβολής του θρησκευτικού συναισθήματος.
Πρώτον δεν ήταν βάνδαλος, αλλά ενήργησε κατά την πίστη του και σωστά:
Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος γιὰ τὸν βλάσφημο: «ράπισον αὐτοῦ τὴν ὄψιν, σύντριψον τὸ στόμα, ἁγίασόν σου τὴν χεῖρα διὰ τῆς πληγῆς…»!
Δεύτερον δεν θα υπήρχε προβληματισμός αν δεν προέβαινε σε αυτή την ενέργεια ο βουλευτής. Θα ήταν άγνωστο το θέμα, αφού πάνω από ένα μήνα πριν ξεκίνησαν οι διαμαρτυρίες του και κανείς μας δεν ήξερε κάτι.
Τρίτον, τα συγκεκριμένα τερατουργήματα δεν ήταν τέχνη και ναι υπόκειται σε περιορισμό. Δεν μπορεί να ζωγραφίζει κάτι που προσβάλλει έναν άλλο. Αν ζωγράφιζε την μητέρα ή τον πατέρα του Μητσοθάφτη με κέρατα, ακόμα και αν επρόκειτο για μια ιδιωτική γκαλερί θα εισέπραττε μια μήνυση, και τότε θα αποκτούσε όρια; Ή αν στα βλάσφημα έργα χλευαζόταν ο Μωάμεθ και τα Μουσλίμια δεν θα γινόντουσαν δεκτά ούτε σε μια ιδιωτική γκαλερί, για λόγους πολιτικής ορθότητος που θέλει να προσβάλλονται μόνο οι Χριστιανοί και ποτέ τα Μουσλίμια. Επιπλέον, για λόγους φόβου και τρομοκρατίας δεν θα εκτίθεντο πουθενά.
Χρησιμοποιείς τον όρο των φιλελέ γκλομπαλιστών “τραμπισμός” και λες “βάνδαλο” εκείνον που αποκατέστησε τάξη βάζοντάς τα με το τέρας.
Διαγράφεσαι.
Φυσικά και πρέπει να λογοδοτήσουν. Δεν έχουν ούτε ιερό ούτε όσιο. Τα σύμβολα δεν αγγίζονται!
Ο μόνος λόγος ύπαρξης αυτής της έκθεσης είναι να προκαλέσουν ένα μεγάλο κομμάτι του Ελληνικού λαού και να το αποπροσανατολίσουν από το θέμα των Τεμπών, που έχει γίνει μεγάλο πρόβλημα για τον Μητσοτάκη, σε ένα άλλο θέμα με Ταλιμπάν Χριστιανούς. Διαλέξανε να γίνει η έκθεση στην Μεγάλη Τεσσαρακοστή λίγες εβδομάδες πριν το Πάσχα, σε χώρο ελεγχόμενο από το κράτος, την Εθνική Πινακοθήκη, με τις ευλογίες της Μενδώνη υπουργό του Μητσοτάκη και του Σημίτη.
Αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης λέγεται αυτό.
Είναι για να αποπροσανατολίσουν τον κόσμο από το κυρίως πρόβλημα το θέμα των Τεμπών, την φτώχεια και την ακρίβεια. Τι νομίζετε ότι οι πρώην κνίτες που έχει στην αυλή του ο Μητσοτάκης, όπως ο Βλαστάρης , ο λογογράφος του πρωθυπουργού και πρώην Δ/ντης της προοδευτικής Ελευθεροτυπίας, δεν την ξέρει την προπαγάνδα και πως παίζεται;
Η κυβέρνηση αυτή είναι γεμάτη από Γεωργαλάδες, φωστήρες της προπαγάνδας
Μην είστε αφελείς όλα στημένα είναι! Μην ασχολείστε με το θέμα
κε Χατζηδημητρίου,
Δεν είμαι κριτικός τέχνης και δεν έχω, έτσι κι αλλιώς, ούτε τις γνώσεις ούτε και το ταλέντο να κρίνω ένα έργο τέχνης. Άλλωστε τα έργα τέχνης κρίνονται πραγματικά μετά της εποχή τους. Αν ήταν αλλιώς όλοι οι πρωτοπόροι θα είχαν θαφτεί από τους βολεμένους ακαδημαϊκούς της εποχής τους, από τους φανατικούς χριστιανοταλιμπάν σαν τους πιο πάνω σχολιαστές και από τους άσχετους σαν και λόγου μου.
Αυτά πιστεύω ότι τα ξέρετε.
Υποψιάζομαι, λοιπόν, ότι ο μόνος λόγος που υποστηρίζετε το αμίμητο ότι η Εθνική Πινακοθήκη οφείλει να λογοδοτήσει για τα κριτήρια με τα οποία επιλέγει τους εκθέτες της (σε ποιόν άραγε; σε εσάς; σε εμένα; στον αρχιεπίσκοπο; στους παπάδες; στους βουλευτές τη Νίκης; ή που αλλού; – διαλέξτε ελεύθερα), δεν έχει να κάνει με την τέχνη και την ποιότητα των συγκεκριμένων έργων. Αλλά με το πολιτικό – θρησκευτικό θέμα που προέκυψε. Και το οποίο είναι ιδεολογικό και καμία σχέση με την τέχνη δεν έχει. Αν ήταν αλλιώς και άλλες φορές θα είχατε διαμαρτυρηθεί για το αν εξέθεσε έργα ενός καλλιτέχνη αντί ενός άλλου χωρίς να σας/μας ρωτήσει.
Επειδή, όμως, έχετε την κουλτούρα να ντρέπεστε να πέσετε τόσο χαμηλά, όσο ο συνώνυμος του Δικτάτορα βουλευτής, την εξευγενίσατε την προσέγγισή σας.
Ή έστω προσπαθήσατε.
Προσωπικά νομίζω ότι κρυφτήκατε πίσω απ’ το δάχτυλό σας. Ανεπιτυχώς.
Τιμή σας βεβαίως που δεν αναμειχθήκατε με τις χιλιάδες ζόμπι που κατέκλυσαν αυτές τις μέρες το διαδίκτυο αλαλάζοντας εμετικά συνθήματα, όμως το να μην εναντιώνεστε κάθετα και αποφασιστικά είναι εις βάρος σας.
Θα με τιμούσε μια απάντησή σας.
Οι πραγματικοί πιστοί έχουν την Παναγία πολύ πιο πάνω από τη μάνα τους. Εντύπωση προξενεί το ότι κανείς από όλους αυτούς (τους μη βάνδαλους) που θεοποιούν την “τέχνη”, δεν απαντά στην ερώτηση αν θα δεχόταν ο κάθε ” καλλιτέχνης” να παρουσιάσει την μάνα του όπως η αρρωστημένη φαντασία του κρίνει. κ. Θεόδωρε, μήπως θέλετε να απαντήσετε εσείς;
Αγαπητέ Ανώνυμε κύριε,
οι πραγματικοί πιστοί έχουν την Παναγία πάνω απ΄την μάνα τους μόνο αν είναι Χριστιανοί.
Έχουν τον Μωάμεθ πάνω απ΄την μάνα τους μόνο αν είναι Μουσουλμάνοι.
Έχουν τον Γιεχωβά πάνω απ΄τη μάνα τους μόνο αν είναι Εβραίοι, κοκ.
Ένα πρώτο κακό με τους “πραγματικούς πιστούς” είναι ότι απαιτούν η δική τους πίστη να θέτει κανόνες για όλους.
Αυτό πρακτικά σημαίνει το εξής: Όταν η Γαλλική Charlie Hebdo δημοσίευσε φωτογραφίες του Μωάμεθ, που για το Ισλάμ είναι μεγάλη αμαρτία, εγώ έπρεπε να καταδικάσω;
Τώρα που ένας καλλιτέχνης χρησιμοποίησε ως σύμβολο την εικόνα της Παναγίας με τον Ιησού (διότι είμαι βέβαιος ότι ως σύμβολο χρησιμοποιήθηκε – και όχι βέβαια για να πικάρει τους Χριστιανούς πιστούς) εγώ πρέπει να καταδικάσω; Και, αν, για παράδειγμα ο συγκεκριμένος καλλιτέχνης είναι πιο πιστός από εσάς, με την δική του γλώσσα, χρησιμοποίησε την ιερή αυτή εικόνα “παραμορφωμένη” για να περιγράψει την αγωνία, την απόγνωση, την απελπισία του για την παρακμή της σύγχρονης κοινωνίας; Αν; Εσείς το ξέρετε; Τον άνθρωπο αυτόν τον ξέρετε; Όλοι αυτοί οι, κυριολεκτικά, ανθρωποφάγοι που βγήκαν κατά χιλιάδες με κατάρες, με περισσό φανατισμό, με ύβρεις, που πολλοί απ’ αυτούς δεν ξέρουν να γράψουν δυό ελληνικές λέξεις ορθογραφημένα, ξέρουν;
‘Έλεος.
Καμία αρρωστημένη φαντασία δεν βλέπω. Και αν ακόμα έβλεπα, δεν θα έπαιρνα πέτρα να λιθοβολήσω. Θα προσπερνούσα και θα πήγαινα στο επόμενο έργο. Τους φανατικούς φοβάμαι, τον Μεσαίωνα, τις Ιερές Εξετάσεις, όχι την έκφραση του ανθρώπου, του ΚΑΘΕ ανθρώπου.
Ένα άλλο κακό με τους “πραγματικούς πιστούς” είναι ότι πιστεύουν ότι ο όποιος Θεός τους, τους διόρισε δικηγόρους του, ή ακόμα χειρότερα σωματοφύλακές του, ή και τοποτηρητές του επί γης. Λάθος. Έχουν γίνει τόσα εγκλήματα στο όνομα της θρησκείας στην ανθρώπινη ιστορία, που ούτε ο πιο αιμοβόρος Θεός δεν θα τα ήθελε.
Κλείνοντας:
Απευθύνομαι σε σένα, Θεέ, που δημιούργησες όλα τα όντα. […] Κάνε αυτοί
που ανάβουν κεριά με το φως της ημέρας για να σε λατρέψουν να ανέχονται
αυτούς που αρκούνται στο φως του ήλιου σου· κάνε, αυτοί που φορούν
άσπρο ράσο για να σου δείξουν την αγάπη τους να μη μισούν αυτούς που σε
αγαπούν το ίδιο, φορώντας μαύρο ράσο.
Βολταίρος, Πραγματεία περί ανεξιθρησκίας.
κ Θεόδωρε κάθεσαι και γράφεις ένα ανούσιο κήρυγμα, κατεβατό , για να μην απαντήσεις σε μια απλή ερώτηση . Εάν έχεις πρόβλημα με την φράση , οι πραγματικοί πιστοί ,άλλαξε την με το ,όσοι αγαπούν την μάνα τους .
Απάντησα.
Όταν έγραψα ότι καμία αρρωστημένη φαντασία δεν βλέπω, σε αυτό ακριβώς απάντησα.