Του Ηλία Σιδέρη*
Η Ευρώπη βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Οι κρίσεις διαδέχονται η μία την άλλη -οικονομική, μεταναστευτική, ενεργειακή, γεωπολιτική- και, όμως, οι ηγεσίες των ευρωπαϊκών κρατών μοιάζουν να πορεύονται χωρίς πραγματικό όραμα. Δεν είναι τυχαίο. Eδώ και χρόνια η πολιτική έχει παραδοθεί στους χαρτογιακάδες, στους τεχνοκράτες, σε ανθρώπους που ξέρουν να διαχειρίζονται αριθμούς αλλά δεν έχουν πολιτικό ένστικτο, ούτε λαϊκό έρεισμα. Δεν ήρθαν, βέβαια, μόνοι τους, το σύστημα επέβαλε τους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να τους αποδεχθούν και εν τέλει να τους ψηφίσουν, αφού απαξιώθηκε συλλήβδην το πολιτικό σύστημα.
Διάβρωση της πολιτικής
Η πολιτική, στην ουσία της, είναι η τέχνη του να ηγείσαι, να εμπνέεις, να διαμορφώνεις κατευθύνσεις που βασίζονται σε αρχές και αξίες. Οι μεγάλες προσωπικότητες του παρελθόντος, είτε συμφωνούσε κάποιος μαζί τους είτε όχι, είχαν ξεκάθαρη ιδεολογία και το θάρρος να υπερασπιστούν τις θέσεις τους. Σήμερα τι βλέπουμε; Πολιτικούς που φοβούνται να λάβουν αποφάσεις, αν δεν έχουν πρώτα πάρει την έγκριση των «ειδικών», της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, των μεγάλων τραπεζών, των οίκων αξιολόγησης. Πολιτικούς που ενδιαφέρονται για αριθμούς, χωρίς να ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους. Θεωρούν ότι εάν είναι σωστοί οι αριθμοί, θα είναι ευτυχισμένοι και οι πολίτες. Φευ!
Η μετατροπή της πολιτικής σε διαχείριση, σε μια άχρωμη διαδικασία «ορθής εφαρμογής» τεχνοκρατικών κανόνων, έχει αφαιρέσει κάθε στοιχείο δυναμισμού από τα ευρωπαϊκά κέντρα εξουσίας. Αντί για ηγέτες, έχουμε υπαλλήλους με κοστούμια που ακολουθούν εγχειρίδια και πίνακες Excel και ενίοτε κάνουν και παρουσιάσεις. Γύρω μας έχουμε Τραμπ, Πούτιν και Ερντογάν. Εμείς έχουμε μεταβληθεί σε ένα απέραντο λογιστικό γραφείο – χωρίς καμία απαξία για τα λογιστικά γραφεία.
Ας είμαστε δίκαιοι: οι τεχνοκράτες είναι απαραίτητοι. Οικονομολόγοι, νομικοί, ειδικοί σε διάφορους τομείς πρέπει να βρίσκονται στην υπηρεσία της πολιτικής. Όμως ο ρόλος τους πρέπει να είναι εκτελεστικός, όχι αποφασιστικός. Είναι εργαλεία, όχι η κινητήριος δύναμη. Οι αποφάσεις που αφορούν εκατομμύρια ανθρώπους δεν μπορούν να λαμβάνονται με ψυχρές εξισώσεις, αλλά με πολιτικό αισθητήριο, με συναίσθηση της πραγματικότητας και της ιστορικής ευθύνης.
Πολιτική αναγέννηση
Αν η Ευρώπη θέλει να σταθεί ξανά στα πόδια της, αν θέλει να χαράξει τη δική της πορεία, αντί να παρασύρεται από τις εξελίξεις, πρέπει να επαναφέρει την πολιτική εκεί που ανήκει: στα χέρια ηγετών με βούληση και αποφασιστικότητα. Όχι άλλοι τεχνοκράτες στις θέσεις εξουσίας. Χρειάζονται πολιτικές προσωπικότητες με θάρρος, με όραμα και με τη δύναμη να αντισταθούν στην τυραννία της «τεχνοκρατικής ορθότητας». Η Ευρώπη δεν θα σωθεί από φοροτεχνικούς. Θα σωθεί από ηγέτες. Και αυτοί είναι είδος υπό εξαφάνιση.
*Δικηγόρος
