Για τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου η παρακμή της Γερμανίας σημαίνει αποδυνάμωση της Ε.Ε. στο σύνολό της,
με τον Μακρόν να κινδυνεύει να βρεθεί απομονωμένος στην προσπάθειά του για ευρωπαϊκή «στρατηγική αυτονομία»
Παρίσι, Μαρία Δεναξά
Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται πως έχει προσδιορίσει τη Γερμανία ως τον αδύναμο κρίκο της ευρωπαϊκής σκακιέρας, στο πλαίσιο της συγκαλυμμένης μιλιταριστικής στρατηγικής που ακολουθεί ο Εμανουέλ Μακρόν.
Συνηθισμένος στο «διαίρει και βασίλευε», ο Αμερικανός πρόεδρος γνωρίζει ότι η Γερμανία, με την παραπαίουσα οικονομία της και την εξάρτησή της από τις εξαγωγές, είναι ευάλωτη στις απειλές του για δασμούς.
Έτσι, ανακοινώνοντας το βράδυ της Τετάρτης την απόφασή του για επιβολή δασμών, της τάξης του 25%, όχι μόνο στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα αλλά και σε άλλους τομείς, ασκεί άμεση πίεση στο Βερολίνο. Αν η Γερμανία υποχωρήσει ή δειλιάσει κάτω από αυτή την οικονομική επίθεση, ο Μακρόν κινδυνεύει να βρεθεί απομονωμένος στην προσπάθειά του για την περίφημη ευρωπαϊκή «στρατηγική αυτονομία», η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στον γαλλογερμανικό άξονα.
Για τον Ντόναλντ Τραμπ η παρακμή της Γερμανίας σημαίνει αποδυνάμωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της. Ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου έχει συχνά επικρίνει το Βερολίνο για το εμπορικό πλεόνασμά του, σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το χαμηλό επίπεδο των επενδύσεών του στην άμυνα. Επικρίσεις που δεν είναι νέες.
Αυτοκινητοβιομηχανία
Στοχοποιώντας, λοιπόν, μεταξύ άλλων τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία -έναν από τους σημαντικότερους οικονομικούς πυλώνες της, που απασχολεί άμεσα και έμμεσα χιλιάδες ανθρώπους-, χτυπάει το Βερολίνο εκεί που πονάει. Αν η Γερμανία, που ήδη παλεύει να ανατρέψει την υποτονική ανάπτυξη και μια επίμονη ενεργειακή κρίση, γονατίσει περισσότερο, ο Μακρόν θα χάσει έναν βασικό σύμμαχο στην προσπάθειά του για μια ισχυρή, ενωμένη Ευρώπη που θα έπαιρνε θέση μάχης για να αντιμετωπίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία ταυτόχρονα.
Αλλά το σενάριο αυτό θα μπορούσε να πάρει μια απροσδόκητη τροπή με την άφιξη του Φρίντριχ Μερτς, που, όπως όλα δείχνουν, θα είναι ο νέος καγκελάριος της Γερμανίας. Επικεφαλής του CDU, ο Mερτς αναδεικνύεται σε έναν αποφασιστικό συντηρητικό, δυνητικά πιο εχθρικό έναντι της Ρωσίας πολιτικό από τον προκάτοχό του Όλαφ Σολτς. Ενώ ο Σολτς διατήρησε μια προσεκτική γραμμή, συνδυάζοντας την υποστήριξη της Γερμανίας προς την Ουκρανία με την απροθυμία να προκαλέσει υπερβολικά τη Μόσχα, ο Mερτς δεν αποκλείεται να υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή, ευθυγραμμισμένη με τις μιλιταριστικές φιλοδοξίες του Γάλλου προέδρου. Αυτή η μετατόπιση θα μπορούσε να περιπλέξει τους υπολογισμούς του Τραμπ: Μια πιο πολεμοχαρής Γερμανία που είναι περισσότερο διατεθειμένη να ενισχύσει οικονομικά τις δαπάνες της για την άμυνα θα μπορούσε να συσπειρώσει το ευρωπαϊκό μέτωπο αντί να το διασπάσει.
Το βράδυ της Τετάρτης, την ώρα της επίθεσης του Τραμπ προς την Ευρώπη, ο Γάλλος πρόεδρος υποδεχόταν στο Ελιζέ τον Φρίντριχ Μερτς, με τον οποίο συζήτησαν τη μελλοντική γαλλογερμανική σχέση και τη στάση της Ευρώπης έναντι των ΗΠΑ.
Οι Γερμανοί, αν και ιστορικά προσκολλημένοι στο εξαγωγικό τους μοντέλο, μερικές φορές φαίνονται έτοιμοι να θυσιάσουν την οικονομική τους ευημερία στον βωμό ιδεολογικών ή γεωπολιτικών επιλογών. Η προηγούμενη υποστήριξή τους στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, παρά τις συνέπειες με την παρατεταμένη ενεργειακή ανασφάλεια, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Με τον Mερτς αυτή η τάση προς την «οικονομική αυτοκτονία» θα μπορούσε να επιδεινωθεί, εάν προτιμήσει μια σκληρή αντιρωσική στάση εις βάρος του εμπορικού ρεαλισμού, για να αντιμετωπίσει τον Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος απέδειξε πως είναι ένας επιδέξιος διαπραγματευτής. Θα μπορούσε, λοιπόν, να εκμεταλλευτεί αυτή την αδυναμία παίζοντας με τους εσωτερικούς διχασμούς της Ε.Ε., προσφέροντας στοχευμένες παραχωρήσεις για να αποσυνδέσει το Βερολίνο από το Παρίσι.
Εξουδετέρωση ή διάλυση;
Εν ολίγοις, το μεγάλο πείραμα για την εξουδετέρωση -αν όχι τη διάλυση- της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την οποία ο ένοικος του Λευκού Οίκου κατηγόρησε περισσότερο για να δημιουργήσει αίσθηση ότι «δημιουργήθηκε για να καταστρέψει τις ΗΠΑ», μόλις άρχισε. Ο Ντόναλντ Τραμπ ποντάρει στην εύθραυστη Γερμανία για να αφοπλίσει τον Μακρόν και να την αποδυναμώσει περαιτέρω, αλλά ένας πιο σκληροπυρηνικός καγκελάριος θα μπορούσε είτε να ισχυροποιήσει τον γαλλογερμανικό άξονα είτε να βυθίσει την Ευρώπη σε ακόμα μία πιο επικίνδυνη οικονομική και στρατηγική αντιπαράθεση. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι καθοριστικές.
Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»
