Του Δημήτρη Παξινού*
Στη Σερβία, για πολύ καιρό, διαμαρτύρονται χιλιάδες, κυρίως φοιτητές, καθημερινά στους δρόμους για τον θάνατο 15 ατόμων, όταν κατέπεσε στέγαστρο σε σιδηροδρομική στάση. Ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε σε παραίτηση.
Στο Ισραήλ ξεχύθηκαν για μήνες δεκάδες χιλιάδες πολίτες για την προσπάθεια του υπόδικου για διαφθορά πρωθυπουργού Νετανιάχου να ελέγξει τη Δικαιοσύνη.
Στην Ελλάδα εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες βγαίνουν στους δρόμους, διαμαρτυρόμενοι για τα 57 θύματα της τραγωδίας των Τεμπών, δύο χρόνια μετά. Οι συγγενείς των τραγικών θυμάτων και μαζί τους η κοινωνία συντηρούν το θέμα και δεν αφήνουν να ξεχαστεί. Ζητούν δικαιοσύνη!
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η κοινωνία αντιδρά, παρά την επιδίωξη των συστημικών μέσων να αποσιωπηθεί το θέμα. Κι όμως σε μια εποχή ανακατατάξεων, ανατροπών και βιαιοτήτων υπάρχει ελπίδα. Ελπίδα για τι; Για το καλύτερο.
Ο κόσμος συνειδητοποιεί ότι έχουμε πάρει λάθος κατεύθυνση. Χωρίς να μπορεί να την προσδιορίσει επαρκώς. Θέλει όμως να συμμετάσχει σε αγώνες και να δείξει ότι υπάρχει, σκέφτεται, αγωνιά και δίνει τη μάχη όταν χρειαστεί. Χωρίς πάτρωνες να τον καπελώνει και να τον χειραγωγεί.
Και είναι ευαίσθητος όταν τίθενται τέτοια ψευτοδιλήμματα. Ή με μένα ή με τους άλλους. Η απάντηση είναι μία: Ούτε με τους μεν ούτε με τους δε. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν έχουν κομματικό προσανατολισμό. Ανήκουν στον άνθρωπο και ο ανθρωπισμός δεν έχει χρώμα.
Ή, μάλλον, έχει και είναι πανανθρώπινος και γι’ αυτό είναι ευπρόσδεκτα όλα τα χρώματα που χρησιμοποιούσαν κόμματα και συλλογικότητες και τα οποία ανήκουν σε όλους.
Απορώ με τον κομματικό χρωματισμό που επιδιώκεται να δοθεί. Την εκμετάλλευση σε αυτόν τον τομέα. Η ευαισθησία καλλιεργείται και δεν αποτελεί μονοπώλιο κανενός. Σύμφωνη με τον άνθρωπο και διαπνεόμενη από τα ανθρώπινα ιδανικά κατισχύει κάθε είδους εκμετάλλευσης και οφείλουν τα κόμματα και όλοι οι οργανισμοί να προσανατολίσουν τα μέλη τους προς αυτή την κατεύθυνση και όχι να τα βλέπουν χρωματιστά και αποπροσανατολιστικά εν τέλει. Δεν μπορεί να υπάρξει ευνομούμενη κοινωνία, κράτος δικαίου, χωρίς να αγκαλιάσουν τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του.
Ο παράγων άνθρωπος παραμένει στο επίκεντρο, ως μια αυθύπαρκτη αξία, πολύτιμη, αναντικατάστατη. Ως μέτρο πάντων των πραγμάτων, κατά τον Πρωταγόρα, και μας ακολουθεί σε όλη την πορεία μας και μας κατευθύνει ή προσπαθεί με όλες τις εντεύθεν συνέπειες για το καλό ή το κακό της ανθρωπότητας.
Πολλά έχουν γραφτεί και έχουν ειπωθεί. Χιλιάδες διακηρύξεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Καμιά δεν έχει τηρηθεί. Όλες παραβιάζονται στο όνομα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο οποίο ομνύουν, βέβαια.
Γιατί λείπει ο σύνδεσμος, ο κρίσιμος για τη συνοχή και την ψυχική ευεξία των ανθρώπων που ανυψώνει το πνεύμα στο σύνολο των ταγών, των ηγετών και καθορίζει την πολιτική τους.
Εξέλιπε ο ενθουσιασμός για το υγιές και ανιδιοτελές της προσφοράς στην κοινωνία. Υπάρχει ελπίδα, όμως. Και αυτό το βλέπουμε μεταξύ όλων αυτών που συμμετέχουν, διεκδικούν το καλύτερο ή έστω το λιγότερο κακό. Υπάρχει ελπίδα.
*Πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών