Στη μίνι έκτακτη σύνοδο κορυφής, που πραγματοποιήθηκε χθες στο Ελιζέ μετά την πρωτοβουλία Μακρόν, συμμετείχαν οι 8 ισχυρότερες στρατιωτικά χώρες
Παρίσι, Μαρία Δεναξά
Ηχηρή ήταν η απουσία της Ελλάδας και του Κυριάκου Μητσοτάκη από τη μίνι έκτακτη σύνοδο κορυφής για το μέλλον της Ουκρανίας, αλλά και την ασφάλεια στην Ευρώπη, που πραγματοποιήθηκε χθες στο Ελιζέ με πρωτοβουλία του Εμανουέλ Μακρόν, στην οποία συμμετείχαν οι εκπρόσωποι 8 χωρών που διαθέτουν ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις, ικανές να στείλουν στρατεύματα, ή με την οικονομική δυνατότητα να παράσχουν όπλα στην Ουκρανία.
Ο Γάλλος πρόεδρος, που είχε εικοσάλεπτη τηλεφωνική συνομιλία με τον Ντόναλντ Τραμπ, υποδέχθηκε στο μέγαρο των Ηλυσίων τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, την επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης Τζόρτζια Μελόνι, τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ και τους ομολόγους του της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Δανίας. Στη συνάντηση παρέστησαν επίσης ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, που εκπροσώπησε τα απόντα μέλη, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.
Βρυξέλλες και ΝΑΤΟ
Ένα από τα ζητούμενα της συνόδου ήταν η αντιμετώπιση της σκληρής δοκιμασίας στην οποία επέβαλε τους Ευρωπαίους ο Ντόναλντ Τραμπ, με την απόφασή του να ξεκινήσει απευθείας συνομιλίες με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Με διάρκειας δυόμισι ωρών, η μίνι σύνοδος είχε επίσης στόχο να διευκολύνει τη σύγκλιση απόψεων πριν από ευρύτερες συζητήσεις για το Ουκρανικό στις Βρυξέλλες και στο ΝΑΤΟ.
Επιθυμία του Μακρόν ήταν να μη δοθεί η εντύπωση «διχασμού», για αυτό και απέφυγε να προσκαλέσει ορισμένους ηγέτες στους οποίους δεν έχει εμπιστοσύνη, όπως για παράδειγμα ο Βίκτορ Όρμπαν και ο Ρόμπερτ Φίκο, που θα μπορούσαν να αφήσουν να διαρρεύσουν στον Τύπο λεπτομέρειες γύρω από όσα ειπώθηκαν χθες στο Ελιζέ.
Το διακύβευμα της συνάντησης ήταν διττό. Οι συμμετέχοντες επιχείρησαν να καθορίσουν την ευρωπαϊκή συμβολή σε μια «σεβαστή» ειρήνη στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων ασφαλείας που μπορεί να προσφέρει η Ευρώπη. Η Ουάσινγκτον, μέσω του στρατηγού Κέλογκ, φέρεται ότι έχει στείλει ερωτηματολόγιο στους Ευρωπαίους για το θέμα αυτό. Το ευαίσθητο ζήτημα της αποστολής χερσαίων ευρωπαϊκών στρατευμάτων όχι ως ειρηνευτικής δύναμης, αλλά ως «δύναμης αποτροπής» πίσω από τη γραμμή κατάπαυσης του πυρός ήταν ένα άλλο σοβαρό θέμα που συζητήθηκε.
Παρόλο που η Βρετανία, η Γαλλία και η Σουηδία (μεταξύ άλλων) δηλώνουν πρόθυμες να στείλουν στρατεύματα στην Ουκρανία, στη σύνοδο δεν υπήρξε ομοφωνία. Η Πολωνία, που από την αρχή υπήρξε ένθερμη υποστηρίκτρια της σύγκρουσης και ήταν από τις πρώτες χώρες που έστειλαν άρματα μάχης και αεροσκάφη στο Κίεβο, ξεκαθάρισε πως δεν σκοπεύει να στείλει στρατιώτες, όμως είναι διατεθειμένη, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό Τουσκ, να συνεχίσει να υποστηρίζει την Ουκρανία, όπως έκανε μέχρι τώρα.
Επιφυλάξεις εκφράζουν πάνω στο ζήτημα η Ιταλία και η Τζόρτζια Μελόνι, αλλά και ο Όλαφ Σολτς, που παρέμεινε στο Ελιζέ για μία ώρα περίπου και πριν αποχωρήσει δήλωσε πως «δεν μπορεί να επιβληθεί καμία υπαγόρευση στην Ουκρανία». Το Βερολίνο κρίνει ότι οι συζητήσεις για την αποστολή ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία είναι «πρόωρες». Η Γερμανία περιμένει να δει αν και πώς θα εδραιωθεί η ειρήνη στην Ουκρανία, πριν συζητήσει τις προϋποθέσεις με τις οποίες θα μπορούσε να οργανωθεί η αποστολή στρατευμάτων.
Από την άλλη, το Βερολίνο πιστεύει ότι δεν πρέπει να αναπτυχθούν Ευρωπαίοι στρατιώτες στο ουκρανικό μέτωπο σε περίπτωση κατάπαυσης του πυρός, «χωρίς την πλήρη δέσμευση των ΗΠΑ» σε ειρηνευτικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με γερμανική κυβερνητική πηγή.
Επιπροσθέτως, η γερμανική στάση στο θέμα της Ουκρανίας θα μπορούσε να αλλάξει μετά τις βουλευτικές εκλογές. Ο Χριστιανοδημοκράτης Φρίντριχ Μερτζ, το φαβορί για να διαδεχθεί τον Σολτς στην Καγκελαρία, τάσσεται υπέρ της άμεσης παράδοσης πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς Taurus στο Κίεβο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναζητά τρόπους για τον στρατιωτικό επανεξοπλισμό της
Οι Ευρωπαίοι εξέτασαν το ενδεχόμενο κοινού δανεισμού από την Ευρωπαϊκή Ένωση για την άμυνα, μετά την ευθεία παραδοχή από την κυβέρνηση των ΗΠΑ ότι το καθεστώς ασφαλείας της γηραιάς ηπείρου δεν αποτελεί προτεραιότητα για την Ουάσινγκτον. Ο στόχος του 2% του ΑΕΠ για τις αμυντικές δαπάνες κρίνεται ανεπαρκής, όταν η Ρωσία εξακολουθεί να εξοπλίζεται.
Την Παρασκευή, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρότεινε την ενεργοποίηση της «ρήτρας διαφυγής» στους προϋπολογισμούς για την άμυνα, που θα επέτρεπε στις χώρες της Ε.Ε. να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές τους δαπάνες χωρίς να επιβαρύνουν τους προϋπολογισμούς τους.
Οι όροι υπό τους οποίους οι στρατιωτικές δαπάνες θα είναι επιλέξιμες για την ενεργοποίηση της «ρήτρας διαφυγής» συζητήθηκαν σε αυτή την πρώτη συνάντηση στο μέγαρο των Ηλυσίων.
Στο γαλλικό προεδρικό μέγαρο, όπως και στις περισσότερες Καγκελαρίες της Ευρώπης, δεν επιθυμούν οι αποφάσεις για την Ουκρανία να ληφθούν χωρίς τη συναίνεση των Ουκρανών και των Ευρωπαίων.
Η ευρωπαϊκή ηγεσία θεωρεί ότι η διευθέτηση της διένεξης θέτει το ευρύτερο ζήτημα της ασφάλειας στην Ευρώπη και των μελλοντικών σχέσεων με τη Ρωσία, ώστε να αποφευχθεί μια νέα σύγκρουση στο προσεχές μέλλον. Υψηλόβαθμοι Γάλλοι διπλωμάτες τονίζουν πως «ούτε ο Τραμπ ούτε ο Πούτιν απέκλεισε ρητά τους Ευρωπαίους από τις διαπραγματεύσεις».
Στη σύνοδο εξετάστηκαν διάφοροι τρόποι για να εξασφαλιστεί η ευρωπαϊκή παρουσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι υπέρ του διορισμού ενός «ειδικού Ευρωπαίου απεσταλμένου». Μάλιστα, ακούστηκε το όνομα του πρόεδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα.
Άλλοι τάσσονται υπέρ ενός πιο νόμιμου και διευρυμένου σχήματος. Για τη μίνι σύνοδο κορυφής στο Παρίσι δεν εκδόθηκε επίσημο ανακοινωθέν. Η επίτευξη «συμφωνημένων σημείων» αναμένεται να διευκολύνουν τις μελλοντικές συζητήσεις για την Ουκρανία, σε ευρύτερα ευρωπαϊκά σχήματα.
Ορισμένα κράτη-μέλη ήταν απογοητευμένα που δεν προσκλήθηκαν. Όπως έγινε γνωστό, θα υπάρξουν νέες συναντήσεις προσεχώς, στις οποίες θα μπορούν να προσέλθουν για να εκφράσουν τις απόψεις τους.
Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»
