Του Γιάννη Χατζηθεοδοσίου*
Τις τελευταίες εβδομάδες το θέμα που απασχολεί χιλιάδες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις είναι οι απειλές του Ντόναλντ Τραμπ για επιβολή δασμών σε προϊόντα που εισάγονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι διμερείς συμφωνίες με Καναδά και Μεξικό για προσωρινό πάγωμα των δασμών που ανακοινώθηκαν στις αρχές της περασμένης εβδομάδας ενισχύουν την άποψη ότι ο νέος πρόεδρος χρησιμοποιεί τους δασμούς κυρίως ως διαπραγματευτικό τέχνασμα ή ακόμα και μοχλό εκβιασμού.
Μένει να φανεί λοιπόν σε ποιον βαθμό θα προχωρήσει η επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Σε αυτή την περίπτωση οι επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι σοβαρές, καθώς σήμερα το 20% των εξαγωγών εμπορευμάτων της Ε.Ε. κατευθύνεται στις ΗΠΑ, με την αντίστοιχη αξία να ξεπερνά τα 490 δισεκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ανάλογα με το ύψος των αυξήσεων οι απώλειες στις ευρωπαϊκές εξαγωγές μπορεί να φτάσουν τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα υπολογίζει ότι ο αντίκτυπος ενός εμπορικού πολέμου μπορεί να προκαλέσει απώλειες της τάξης του 1,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.
Συνέπειες, άμεσες και έμμεσες, θα υπάρξουν βεβαίως και για τις ελληνικές εξαγωγές. Σύμφωνα με τη Eurostat, το 11μηνο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2024 οι εξαγωγές της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ αντιστοιχούσαν στο 4,8% του συνόλου. Για το σύνολο του έτους η αξία των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 1% του ΑΕΠ ή 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ. Επομένως, μια πιθανή αύξηση των δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα επηρεάσει ευθέως ένα μέρος των ελληνικών εξαγωγών προς τις ΗΠΑ.
Εξίσου σημαντικοί όμως είναι οι έμμεσοι κίνδυνοι τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη, καθώς εντείνεται το κλίμα αβεβαιότητας, ενώ υπάρχει φόβος για αποθάρρυνση νέων επενδύσεων ή ακόμα και πάγωμα επενδύσεων που έχουν προγραμματιστεί.
Η Ε.Ε. μέχρι στιγμής φαίνεται να επενδύει στη διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ, προκειμένου να αποτραπούν κινήσεις που θα είναι επιζήμιες και για τις δύο πλευρές.
Θεωρώ ότι είναι σημαντικό να προετοιμαστεί για το ενδεχόμενο ενός εμπορικού πολέμου, διαφοροποιώντας τους εμπορικούς της εταίρους, αλλά κυρίως ενδυναμώνοντας την εγχώρια παραγωγή και κατανάλωση. Και βέβαια να στηρίξει με γενναία μέτρα τις επιχειρήσεις της, ιδιαίτερα τις μικρομεσαίες, ώστε να αυξήσουν την παραγωγικότητα και την ανταγωνιστικότητά τους.
Σε αυτή την κατεύθυνση καλείται να ασκήσει κάθε δυνατή πίεση και η ελληνική κυβέρνηση. Ανεξάρτητα από το ποιες θα είναι τελικά οι αποφάσεις των ΗΠΑ για τους δασμούς, είναι βέβαιο ότι κινούμαστε σε ένα νέο, εξαιρετικά απρόβλεπτο γεωοικονομικό περιβάλλον. Η εγρήγορση και η ενότητα είναι η μόνη απάντηση για ένα ασφαλές μέλλον, στην Ευρώπη και την Ελλάδα.
*Πρόεδρος ΕΕΑ, επίτιμος διδάκτορας ΠΑ.ΠΕΙ. και Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Τον Τραμπ τον ψήφισαν Αμερικανοί ψηφοφόροι και αυτοί θα τον κρίνουν στο τέλος.
Δεν τον ψήφισαν Κινέζοι, Γερμανοί, Ελληνες και λοιποί.
Η μεγάλη εικόνα ευρίσκεται όμως αλλού και αφορά ΟΛΟΥΣ.
Έχει να κάνει στο εάν βλέπουν οι “δημοκράτες αντιπρόσωποι” τους ψηφοφόρους ωσάν καταναλωτές, ή ως ενεργούς πολίτες της κάθε χώρας των.
Εκεί είναι το ζουμί, και ως γνωστόν ο “μέλας ζωμός” των Λακώνων ήτο πικρός μεν, δυναμωτικός δε.
Η εφαρμογή στην οικονομία είναι αντιστρόφως ανάλογη προς το χρέος.
Στα μικρά και στα μεγάλα.
Και στο τέλος γίνεται η σούμα.
Γενικώς, επειδή είναι πολυπλόκαμη και πολυδραστική επί ορατών τε και αοράτων.