Οι ηττημένοι του Εμφυλίου έχασαν και ως νικητές!

Για να αποτιμήσει κανείς ακριβοδίκαια την «επέτειο» της συμπλήρωσης 10 ετών από την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία πρέπει να διαχωρίσει τις δύο περιόδους: την «κομμουνιστογενή», μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2015, και την «καπιταλιστική», μεταξύ Αυγούστου 2015 και Ιουλίου 2019

Του Μανώλη Κοττάκη

Καλοκαίρι 2015, Σάνη Χαλκιδικής. Ο τότε εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν και στενός συνεργάτης του προέδρου Γιούνκερ, Μαργαρίτης Σχοινάς, έχει μόλις επιστρέψει ύστερα από καιρό στο εξοχικό του στη Φούρκα, καθώς οι διαπραγματεύσεις μεταξύ της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και των κορυφαίων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έχουν σχεδόν καταλήξει. Είναι Αύγουστος. Ο τότε πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Υποδομών και νυν βουλευτής της Ν.Δ. Στράτος Σιμόπουλος με καλεί στο τηλέφωνο, γνωρίζοντας ότι βρίσκομαι στην περιοχή της Σάνης, καθώς με συνδέει παλαιά και μακρά φιλία με τον Ανδρέα Ανδρεάδη (ο οποίος μαζί με τον αδελφό του Σταύρο έβλεπαν πάντοτε πολύ μακριά και μετέτρεψαν σε παγκόσμιο τουριστικό προορισμό έναν λόφο, το άλλοτε επίνειο των κρατουμένων των αγροτικών φυλακών Κασσάνδρας).

«Το βράδυ θα δειπνήσουμε μαζί στο σπίτι μου με τον Μαργαρίτη, τον αδελφό του και τον ιδιοκτήτη της εταιρίας μετρήσεων Interview Δημήτρη Βασιλειάδη. Έλα!» μου είπε. To να έχεις εκ του σύνεγγυς συνάντηση με τον Σχοινά, τον οποίο γνώριζα από το 1994, όταν εκείνος ήταν μέλος της ομάδας του επιτρόπου Μαρσελίνο Ορέχα και εγώ διαπιστευμένος συντάκτης του υπουργείου Μεταφορών για την «Απογευματινή», ήταν το μεγαλύτερο δώρο για έναν δημοσιογράφο εκείνο το καλοκαίρι. «Inside information», που λένε και οι Άγγλοι. Ο Μαργαρίτης ήταν ήρεμος. «Μην ανησυχείτε. Όλα θα πάνε καλά. Δεν φεύγουμε από το ευρώ. Η συμφωνία είναι πλανητικής σημασίας!» μας εξήγησε. Τότε υποψιαστήκαμε τι εννοούσε. Αλλά το κατανοήσαμε απολύτως όταν διαβάσαμε στην αυτοβιογραφία της Μέρκελ ότι η έξοδος της Ελλάδος από το ευρώ θα σήμαινε ότι «το νόμισμα είναι αναστρέψιμο». Είναι το τελευταίο που επιθυμούσε να συμβεί επί των ημερών της η καγκελάριος.

«Η τελευταία μπλόφα»

Οικονομικά, το κόστος εξόδου για την Ε.Ε. ήταν ανεκτό – 500 δισ. ευρώ το 2015 από 1 τρισ. ευρώ το 2010, όπως αποκαλύπτουν, επικαλούμενες κοινοτικά έγγραφα, η Ελένη Βαρβιτσιώτη και η Βικτώρια Δενδρινού στο εξαιρετικό βιβλίο τους «Η τελευταία μπλόφα». Η οικονομία δεν είναι, όμως, μόνο αριθμοί. Είναι κυρίως κλίμα. Ο Μαργαρίτης Σχοινάς μάς έκανε εκείνη τη βραδιά μια σοβαρή αποκάλυψη. Off the record τότε, αλλά όχι πια. Η Κομισιόν και οι Γερμανοί είχαν «διαβάσει» πολύ καλά τον Τσίπρα, τις συνιστώσες του και τις διαφωνίες τους. (Όσα αναγράφονται εντός παρενθέσεως είναι δικά μας σχόλια.)

«Στον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχουν, σύμφωνα με αυτό που έλεγε ο Μιτεράν, τρία “εργοτάξια”: του Βαρουφάκη, που είναι αυτόνομος πόλος, αλλά συμπορεύεται με τη Ζωή και τον Λαφαζάνη (οι αδιάλλακτοι σκληροί, που έβρισκαν απήχηση στην κομμουνιστογενή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ στο κόμμα και στο 1/3 της Κοινοβουλευτικής Ομάδας), των Τσακαλώτου – Χουλιαράκη (οι ευρωπαϊστές παλαιοί ρεαλιστές του ΚΚΕ Εσωτερικού) και του Τσίπρα, ο οποίος βασίλευε ανάμεσα στις δύο τάσεις». Ήθελε διακαώς τον συμβιβασμό, αλλά, αφού θα υλοποιούσε όλα όσα του ζητούσαν οι «σκληροί», ακόμη και δημοψήφισμα, για να έχει να λέει στην πλειοψηφία του ότι τα δοκίμασε όλα πριν συνθηκολογήσει. Ο χρόνος που απαιτήθηκε για αυτό μέχρι να διαλυθούν οι αυταπάτες κόστισε στη χώρα ακόμα 86 δισ. ευρώ δάνεια και βάθυνε την κρίση που προκάλεσαν τα συστημικά κόμματα. Συγκράτησα αυτό που μας είπε ο Μαργαρίτης Σχοινάς, γιατί τα επόμενα χρόνια μάθαμε και άλλα για εκείνη την περίοδο, που βασίζονταν πάνω σε αυτό το σχήμα των «εργοταξίων». Διάσημος ιστότοπος του εξωτερικού «ανέβασε» και «κατέβασε» ύστερα από μισή ώρα στο σάιτ ρεπορτάζ που υποστήριζε πως όλοι όσοι τυχόν βοηθούσαν στο σχέδιο διάλυσης της ευρωζώνης μέσω της χρεοκοπίας μας, που εκπόνησε γνωστός διάσημος παράγων της παγκόσμιας τάξης, θα αμείβονταν με ποσό που αντιστοιχούσε στο 1% του ΑΕΠ της Ελλάδος (1,8 δισ. ευρώ). Το τηλεγράφημα μου έδειξε κορυφαίος παράγων του υπουργείου Εξωτερικών εκείνης της εποχής. Μας έφτασε επίσης η πληροφορία ότι, μετά το ναυάγιο στη Ρίγα της Λετονίας, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζακ Λιου κάλεσε στις 4 τα χαράματα ώρα Ελλάδος τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για να του πει τα εξής: «Σου μεταφέρω μήνυμα του προέδρου μου, Μπαράκ Ομπάμα. Από εδώ και πέρα δεν θα ακούς τον υπουργό σου επί των Οικονομικών. Θα ακούς εμάς!» Δημοσιεύσαμε σε αυτή την εφημερίδα τη στιχομυθία, και ο Τσίπρας δεν τη διέψευσε ποτέ. «Δεν θυμάμαι!» απάντησε, όταν ρωτήθηκε σχετικώς. Κάνω αυτή τη μεγάλη και εκτεταμένη αναδρομή σήμερα, καθώς θεωρώ το εξής: για να αποτιμήσει κανείς ακριβοδίκαια την «επέτειο» συμπλήρωσης 10 ετών από την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία πρέπει να διαχωρίσει τις δύο περιόδους – την «κομμουνιστογενή», μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2015, και την «καπιταλιστική», μεταξύ Αυγούστου 2015 και Ιουλίου 2019. Η πρώτη περίοδος δέσμευσε την άλλη. Η Αριστερά ξεκίνησε ως αντισυστημική και κατέληξε συστημική, ενώ θα έπρεπε να γίνει το ανάποδο: να ξεκινήσει ως συστημική, κλείνοντας αμέσως από τον Φεβρουάριο τη βελτιωμένη προσφορά των Γερμανών, και αργότερα, όταν στεκόταν στα πόδια της, να σήκωνε σημαία αντισυστημική.

Τρίτο Μνημόνιο

Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικώς ολέθριας επιλογής ήταν το εξής: η Αριστερά μηρύκαζε μια ζωή μετά τη Μεταπολίτευση ότι «μπορεί να γίνει και αλλιώς!». Οι εξετάσεις που έδωσε ως κυβέρνηση απέδειξαν ότι στον καπιταλισμό της ελεύθερης οικονομίας… δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς. Οδήγησαν στη βαθιά ενσωμάτωσή της στο σύστημα, στην απορρόφησή της από αυτό και στην τελική σκύλευσή της. Στην ουσία, ανέλαβε για λογαριασμό της Κεντροδεξιάς, με το τρίτο Μνημόνιο, μεταρρυθμίσεις και πολιτικές που δεν μπορούσε να σηκώσει η Κεντροδεξιά χωρίς να κινδυνεύσει με άμεση πτώση. Ο ΣΥΡΙΖΑ μείωσε μισθούς και συντάξεις χωρίς πεζοδρόμιο. Και έκλεισε το Σκοπιανό με πεζοδρόμιο.

Η Ιστορία θα γράψει κάποτε ότι το τρίτο Μνημόνιο ήταν αναπόφευκτο – το είχε εκμυστηρευτεί ο Σόιμπλε σε υπουργό της Ν.Δ. Όχι, όμως, αυτό το Μνημόνιο! Το Μνημόνιο που εμβάθυνε την αποικιοκρατία με ενέχυρο τη δημόσια περιουσία στο Υπερταμείο (ως εγγύηση για το χρέος) και διόρισε ξένους μανδαρίνους στις ελληνικές τράπεζες.

Ο ιστορικός του μέλλοντος, όταν ξεθυμάνει η δικαιολογημένη οργή της μεσαίας τάξης για την εξοντωτική φορολογία, ίσως κάνει καλύτερη ανάγνωση για τη διακυβέρνηση αυτής της περιόδου, υπό την έννοια ότι νομοθετήθηκαν από την Αριστερά φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, ακόμη και ιδιωτικοποιήσεις που δεν τολμούσε να κάνει η ελληνική συντήρηση, και ρυθμίστηκε το χρέος έως το 2032. Άμαθοι όμως από το σύστημα, τις έκαναν με τρόπο (τηλεοπτικές άδειες, σκάνδαλα) που είχε ως αποτέλεσμα οι ηττημένοι του Εμφυλίου του 1949 να χάσουν και να «εξαϋλωθούν» ως νικητές το 2019 και το 2023. Η ελληνική ολιγαρχία, την εξόντωση της οποίας ζήτησε η Μέρκελ με ονόματα και διευθύνσεις και από τον Γιώργο Παπανδρέου και από τον Τσίπρα, επειδή τη θεωρούσε υπεύθυνη για την ελληνική χρεοκοπία, επέζησε τελικώς. Και, αφού επέζησε, το εκκρεμές έγειρε προς την άλλη πλευρά: η αντισυστημική ψήφος συγκεντρώνεται αυτή τη στιγμή κυρίως στα δεξιά της Δεξιάς, συν την Πλεύση Ελευθερίας. Ήδη η δημοσκόπηση της Metron Analysis έδειξε ότι η αντισυστημική Δεξιά έκλεψε τέσσερις μονάδες από τη συστημική πλέον Αριστερά. Ιδού το ελληνικό παράδοξο, λοιπόν: σύστημα πλέον η Αριστερά, αντισύστημα και η Δεξιά της Δεξιάς. Μέχρι να τη διασπάσουν και να την ενσωματώσουν κι αυτήν, βεβαίως.

Δίκην αναστοχασμού: η χώρα -ας το πάρουμε απόφαση- χρειάζεται νέα ανάγνωση. Χρειάζεται να συμφιλιωθεί με το «παλαιό» τής παράδοσης σε συσκευασία «νέου» για να συγκινήσει τους νέους ώστε να παραλάβουν τη σκυτάλη. Χρειάζεται να συσκευάσει τον πατριωτισμό, την κοινωνική οικονομία της αγοράς και την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων για να αρέσει και στους αδικημένους αστούς. Μόνο ένα μεγάλο μέτωπο μεσαίων αστών και κοινωνιστών, που γνωρίζουν τις αδυναμίες του συστήματος εκ των ένδον, μπορεί να νικήσει την παραίτηση, την καθήλωση και τον φόβο. Απώτερο όνειρο του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ είναι άλλωστε, όπως φάνηκε από τα συλλυπητήρια Τσίπρα, να αποτελέσει τη συνέχεια της Κεντροαριστεράς του Κώστα Σημίτη! Εκτός τόπου πάλι…

Δημοσιεύεται στην «κυριακάτικη δημοκρατία»