Του Α. Π. Δημόπουλου
Χθες ο Donald J. Trump ορκίστηκε 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ, ξεκινώντας μια δεύτερη θητεία στον Λευκό Οίκο. Αντίθετα δε από άλλες εποχές, όταν η τελετή της προεδρικής ορκωμοσίας αποτελούσε πρωτίστως εσωτερική υπόθεση της δημοκρατικής τάξης των ΗΠΑ, ακριβώς σε αναγνώριση της πραγματικότητας ότι η δεύτερη θητεία Trump θα επιδράσει αποφασιστικά στα διεθνή πράγματα, αυτήν τη φορά η παρουσία του διεθνούς παράγοντα ήταν αυξημένη – και μάλιστα όχι με τυπική αλλά με ουσιαστική έννοια. Αυτό σημαίνει ότι εδώ δεν μιλάμε για παρουσία με βάση κάποιο διπλωματικό πρωτόκολλο, αλλά με βάση τις πολιτικές και ιδεολογικές συγγένειες και φιλίες του νέου προέδρου. Αυτή μάλιστα η νέα εποχή προσωποπαγούς πολιτικής αποτυπώνεται καθαρά στην περίφημη πλέον λίστα καλεσμένων του κ. Trump, με το «who is who» (αλλά και το «who is not») της οποίας να προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον στον διεθνή Τύπο. Με μια διάσημη εξαίρεση φυσικά, γιατί ο κ. Trump, εκτός των φίλων του, προσκάλεσε συμβολικά μόνο μία διεθνή προσωπικότητα, που δεν ανήκε σε αυτούς: τον πρόεδρο της Κίνας Xi Jinping. Και μπορεί να ήταν κατανοητό ότι ο πρόεδρος Xi δεν θα παρίστατο στην τελετή, αλλά ο συμβολισμός του κ. Trump ήταν εύγλωττος. Ο κ. Trump προσκάλεσε τον μόνο άξιο λόγου στρατηγικό ανταγωνιστή των ΗΠΑ – όλοι οι άλλοι ανταγωνιστές θεωρούνται δικαίως ασήμαντοι. Πάμε τώρα στους «φίλους» που εκλήθησαν.
Προσωπικός προσκεκλημένος από την Αφρική και την Ασία δεν υπήρξε, οι καλεσμένοι του κ. Trump προέρχονται από Αμερική και Ευρώπη και δεν είναι καν πολλοί, πράγμα διόλου περίεργο φυσικά, γιατί, όπως και στη ζωή, έτσι και (πολύ περισσότερο) στην πολιτική, οι πραγματικοί φίλοι είναι λίγοι. Έτσι, από την Αμερική προσωπικοί καλεσμένοι του κ. Trump είναι τρεις, δύο νυν και ένας πρώην, οι πρόεδροι της Αργεντινής και του Ελ Σαλβαδόρ Javier Milei και Nayib Bukele, καθώς και ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Jair Bolsonaro. Ενώ στους (επιβεβαιωμένους) καλεσμένους από την Ευρώπη περιλαμβάνονται δύο εν ενεργεία πρωθυπουργοί, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Viktor Orbán και η πρωθυπουργός της Ιταλίας Georgia Meloni, καθώς και δύο πολυσυζητημένοι πολιτικοί της ριζοσπαστικής Δεξιάς, ο Βρετανός Nigel Farage και ο Γάλλος Éric Zemmour – για τον πρώην πρωθυπουργό της Βρετανίας Boris Johnson και τον πρόεδρο της Πολωνίας Andrzej Duda (αμφότεροι εγνωσμένοι φίλοι του κ. Trump) δεν υπάρχει επίσημη πληροφόρηση, θα φανεί στην τελετή. Έτσι μένουν αυτοί που δεν προσκλήθηκαν ρητώς – όλοι οι λοιποί Ευρωπαίοι ηγέτες δηλαδή (τι δουλειά έχει ο κ. Trump με την εγγενώς αντι-τραμπική Ευρώπη;) αλλά και ο Βρετανός πρωθυπουργός Keir Starmer (για τον οποίο υπάρχει μεγάλη δυσαρέσκεια, λόγω της ενεργής εμπλοκής «ακτιβιστών» των Εργατικών υπέρ της κυρίας Harris). Υπήρξε και αυτός που αυτοπροσκλήθηκε, δηλαδή ο πρόεδρος της Ουκρανίας Volodymyr Zelesnky («είναι ευπρόσδεκτος» είπε ο κ. Trump), ενώ θα δούμε αν θα παραστεί αυτοβούλως και ο κ. Macron.
Και εάν υπάρχει βέβαια κάτι ενδιαφέρον που προκύπτει από το «who is who» της λίστας αυτής, δεν είναι το ταυτολογικό, που προβάλλει ο διεθνής Τύπος, όταν επισημαίνει ότι οι καλεσμένοι προέρχονται άπαντες από τον χώρο της «άκρας Δεξιάς» – δηλαδή τι περίμεναν, ότι ο κ. Trump θα έστελνε προσωπικές προσκλήσεις σε αριστερούς (ή μήπως στον κ. Putin); Το ενδιαφέρον είναι ότι οι καλεσμένοι «φίλοι» του κ. Trump αντανακλούν πανομοιότυπα το διαμορφωμένο και το (ακόμα) διαμορφωτό της πολιτικής που θα ακολουθήσει, αντιστοίχως, σε Αμερική και Ευρώπη. Έτσι, εκεί που η διεθνής πολιτική του κ. Trump δείχνει διαμορφωμένη (στην αμερικανική ήπειρο δηλαδή), οι καλεσμένοι πανομοιότυπα ομοφωνούν, εκεί, αντιθέτως, που αυτή η πολιτική δείχνει ακόμα διαμορφωτή (για την Ευρώπη), οι καλεσμένοι πανομοιότυπα διαφωνούν – τελικά, οι φίλοι του κ. Trump αναπαριστούν γνήσια τον ίδιο.
Έτσι, στο θέμα του ρόλου των ΗΠΑ σε Ευρώπη και ΝΑΤΟ και με την κρίση στην Ουκρανία να θέτει υπαρξιακά ζητήματα για το αμυντικό μέλλον της ηπείρου και με την πολιτική του νέου προέδρου ακόμα διαμορφωτή, οι καλεσμένοι του διαφωνούν – εάν ο κ. Orbán επιχειρηματολογεί υπέρ μιας «détente» και μιας συνεννόησης με τη Ρωσία στην Ευρώπη, άλλοι (όπως η κυρία Meloni) υποδεικνύουν το αντίθετο. Αντίθετα, σε συνέχεια των «επεμβατικών θέσεων», που ήδη διατύπωσε ο κ. Trump για την Γροιλανδία και τον Παναμά αλλά των προειδοποιήσεων σε Καναδά και Μεξικό για εμπορικά ελλείμματα και λαθρομετανάστευση, ο νέος πρόεδρος δείχνει να έχει μια ήδη διαμορφωμένη «πολιτική ισχύος» για την αμερικανική ήπειρο (δείτε το σαν ένα επιθετικότερο δόγμα Monroe), η οποία εφεξής δεν θα ανέχεται ούτε τις χώρες κομμουνιστικά-υπολείμματα (Κούβα, Νικαράγουα, Βενεζουέλα) ούτε τις χώρες που μέσω της επέκτασης των BRICS θα υπονομεύουν οικονομικά τις ΗΠΑ στην περιοχή ούτε τις χώρες που θα εξάγουν ελλείμματα, παράνομους μετανάστες και ναρκωτικά. Και οι εξ Αμερικής καλεσμένοι του κ. Trump κατεξοχήν το αντανακλούν αυτό. Οι αντικομμουνιστές και αντι-BRICS κ. Milei και Bolsonaro (o κ. Milei ήδη σταμάτησε την εισδοχή της Αργεντινής στο αντιαμερικανικό club) αλλά και ο σπουδαίος Nayib Bukele (καθάρισε τελείως το Ελ Σαλβαδόρ από τις συμμορίες των ναρκωτικών και έκανε και επίσημο νόμισμα το Bitcoin!). Με άλλα λόγια, οι καλεσμένοι του κ. Trump μάς δείχνουν τι είναι αυτό που πρέπει να αναμένουμε σίγουρα από τον κ. Trump και τι όχι.
