Του Απόστολου Αποστόλου*
Ο κόσμος αλλάζει. Στο προσκήνιο έρχονται νέοι άνθρωποι, νέοι κώδικες και νέα ερμηνευτικά σχήματα που θέλουν να ξαναγράψουν την Ιστορία. Οι αγοραίοι μισθοφόροι του συστήματος που εισέρχεται σε αποδρομή εξανίστανται. Οι μέχρι χθες υπερασπιστές του νεοταξισμού, που είχε το όνομα «υπερρεαλιστικός καπιταλισμός» και προσέφερε οραματικές υπερ-πραγματικότητες, βλέπουν μπροστά τους έναν Ίλον Μασκ «οδοστρωτήρα» και επικαλούνται τον τρόμο που έρχεται. «Τώρα έρχεται η δυστοπία» μας λένε.
Α, ναι; Και τι ήταν όλο αυτό που ζήσαμε με τις αλλεπάλληλες κρίσεις; Τι ήταν όλο εκείνο με τους δορυφόρους πάνω από τη Γη, που απειλούσαν την ύπαρξή μας; Παγκόσμιο χρέος, πανδημίες, κράτος εξαίρεσης, πόλεμοι, επισιτιστικές κρίσεις, ενεργειακές κρίσεις, κουλτούρες με απειλητικά εμβατήρια (woke), λογοκρισία κ.λπ.
Μήπως οι πράκτορες επί μισθώσει φοβούνται ότι θα βρεθούν χωρίς δουλειά από την αλλαγή του συστήματος και βάζουν μπροστά τη μηχανή της κινδυνολογίας; Το παράδοξο είναι ότι, όταν κάποιοι έγραφαν, διαμαρτύρονταν, αποδοκίμαζαν το σύστημα της μεταπολιτικής με την αγριότητά του και το καθεστώς της εξαίρεσής του, οι μισθοφόροι νεοταξίτες έβαζαν ταμπέλες σε όλους εκείνους, αποκαλώντας τους «ψεκασμένους». Τώρα εμφανίζονται οι ίδιοι ως γραφικοί συνωμοσιολόγοι.
Βέβαια, οι υπηρεσίες των μισθοφόρων καλοπληρώθηκαν με το παραπάνω και βοήθησαν στην εφαρμογή της προσαρμογής και τη φετιχοποίηση της παγκυριαρχίας του υπερρεαλιστικού καπιταλισμού. Η βαρβαρότητα να μαθαίνεις να ζεις με την κουλτούρα του φόβου και του οίκτου έγινε θεσμός, χάρη κυρίως στα μίσθαρνα ανθρωπάρια των τηλεοπτικών εκπομπών, που ράντιζαν τις συνειδήσεις των τηλεμαζών με υπερβολική νοβοκαΐνη.
Έτσι κι αλλιώς, όλο το οπλοστάσιο της νεοταξικής παγκοσμιοποιημένης νομενκλατούρας (τα «τάγματα της προόδου», όπως έλεγε ο Όργουελ) έχει ξεμείνει. Η χειραφετική τους πολυλογία περνά κρίση ήδη από το 1968. Ενώ οι οραματισμοί τους έχουν καταστεί μεθοδολογικό εργαλείο παραλογίας, μιας παραλογίας όπου η απαίτηση για αλήθεια αναζητείται πάνω από την ίδια την απαίτηση και πάνω από την ίδια την αλήθεια. Αυτός ο κόσμος αποσύρεται μέσα στους αφρούς της πολυλογίας του και τους τενεκεδένιους μονότονους παιάνες του.
Η νέα γεωπολιτική του τεχνο-φουτουριστικού καπιταλισμού εφαρμόζει στην πράξη εκείνο που έλεγε ο Νικολό Μακιαβέλι το 1517: «Κατά καιρούς είναι πολύ σοφό να προσομοιώνεις την τρέλα». Δηλαδή, να εκφράζει ένας ηγέτης το απρόβλεπτο και το αμφιθυμικό ως στρατηγική, η οποία θα ενσταλάξει φόβο και θα κερδίσει το πάνω χέρι στις διεθνείς σχέσεις. Ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Ταφτς, Ντανιέ Ντεζνέρ, θα υποστηρίξει ότι ο Τραμπ όλο αυτό το έχει: «Ο Τραμπ μπορεί να μεταπηδήσει από τη φωτιά και την οργή στην ερωτική αλληλογραφία». Οι καπιταλιστικές υπερ-πραγματικότητες του οράματος που οργάνωσαν την παγκοσμιοποίηση φάνηκε να σταματούν προσωρινά τη δράση τους και οι ανερχόμενες τεχνο-φουτουριστικές προφητείες έρχονται ως λύση. Μήπως όμως και οι δύο αποτελούν το σοκ του ιστορικού μέλλοντος;
*Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής Φιλοσοφίας
