Η «συγκατοίκηση» Μητσοτάκη, Βενιζέλου

Του Απόστολου Αποστόλου*

Ο χορός με την ονοματολογία των υποψηφίων για την Προεδρία της Δημοκρατίας καλά κρατεί. Τώρα ακούγεται ότι ισχυρότερος όλων των υποψηφίων είναι ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Άλλη μια υπόθεση, άλλο ένα σενάριο, άλλη μια πληροφορία που διαρρέεται από το Μαξίμου. Ωστόσο, όλο και πιο κοντά ερχόμαστε στη λογική που υποστηρίζει ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να εκλέγεται από τη βάση, δηλαδή από τον ελληνικό λαό.

Έτσι και αλλιώς η εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας από τη βάση έχει ωριμάσει πλέον ως σκέψη στους πολίτες και σχεδόν θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει καταστεί πεποίθηση. Όμως, αφενός ένα δίδυμο Μητσοτάκη και Βενιζέλου στην εξουσία θα κινδύνευε να γίνει ανταγωνιστική πολιτική κυριαρχία μεταξύ των δύο ή να οδηγηθεί το συγκεκριμένο σχήμα σε μια δυαρχία. Δεδομένου ότι ο κ. Βενιζέλος είναι πληθωρικός στις πολιτικές του επεκτάσεις και με τον ανοικονόμητο λόγο του και τις ερμηνευτικές συνταγματικές επιδόσεις του και τις αντιδιαστολές του από κάθε ομογενοποίηση αποτελεί σχεδόν πάντα μια υπαγορευμένη εξαίρεση. Αφετέρου το δίδυμο Μητσοτάκη – Βενιζέλου θα μπορούσε να συγκροτήσει μια εξουσία η οποία θα δικαιολογούσε ακόμη και την επίφαση της δημοκρατικής λειτουργίας που θα παραγόταν από κυβερνητικούς μοναρχισμούς και αυτό γιατί με τη νομική διαλληλία και τη συνταγματική παρα-ερμηνευτική που γνωρίζει να ασκεί με επιτυχία ο κ. Βενιζέλος (όπως και κάθε συνταγματολόγος, δεν αποτελεί προνόμιο του κ. Βενιζέλου) θα νομιμοποιούνταν οποιαδήποτε αυθαιρεσία. Ο Πιέρ Μπουρντιέ έγραφε ότι με τις διασταλτικές συνταγματικές ερμηνείες μπορούμε να δώσουμε λόγο στον λόγο, δηλαδή στο συμφέρον που επιθυμείται να κυριαρχήσει.

Το ορολογικό παράδοξο της δημοκρατίας μεταξύ νομιμοποίησης και απονομιμοποίησης στις μέρες μας έχει λάβει έναν μη ειδοποιό χαρακτήρα ειδικά με τις διασταλτικές ερμηνείες. Στη χοάνη λοιπόν της ερμηνευτικής κινητικότητας των συνταγματικών διατάξεων, κανόνων, αρχών, η δημοκρατία εκπίπτει σε μια εξαμβλωματική άσκηση μέσα από εξαιρέσεις και πολυάριθμες διαφορές έτσι ώστε να αναχωνεύεται πλήρως με τις αντιδημοκρατικές συμπεριφορές.

Αλλά και σε επίπεδο προσωπικότητας των δύο ανδρών στην άσκηση των καθηκόντων τους ίσως να αναπτυχθούν συμμαχίες του τύπου μιας συνύπαρξης δίχως αμοιβαία ανοχή, ή, για να το πούμε και αλλιώς, μιας συνύπαρξης ενός ανταγωνισμού δίχως δυνατή έκβαση, εκφράζοντας παράλληλα αυτή η συγκατοίκηση το στερέωμα ενός μονοπωλιακού εξουσιαστικού συστήματος.

Μια απόλυτη διαφορά μεταξύ τους αποτελεί ο ναρκισσιστικός τους τρόπος (και των δύο) αναφορικά με την επιλογή της εξουσίας. Ο κ. Μητσοτάκης εκφράζει έναν ναρκισσισμό της εικόνας, η οποία και νέμεται τη θέση του αντικειμένου της εξουσίας, ενώ ο κ. Βενιζέλος εκφράζει έναν ρηματικό – λεκτικό ναρκισσισμό στον τρόπο επιλογής της εξουσίας.

Επίσης, σαν δίδυμο εξουσίας θα ήταν ο απόλυτος ισολογισμός της εξουσίας, και ακόμη καλύτερα θα λέγαμε θα αποτελούσε μια γραμμική πορεία της θέλησης για δύναμη. Βέβαια, πολλοί δοξογράφοι της ενημέρωσης που λειτουργούν περισσότερο ως χειραγωγοί γνώμης παρά ως «ενημερωτές» φτιάχνουν κλίμα αποδοχής για το νέο σχήμα εξουσίας. Σύντομα όμως θα δούμε αν ο κ. Μητσοτάκης θα ελλιμενιστεί στη λογική μιας συγκατοίκησης με τον κ. Βενιζέλο. Αξίζει όμως να πούμε ότι προτείνοντας ο κ. Μητσοτάκης τον Ευάγγελο Βενιζέλο θα έχει και την ευκαιρία να διεμβολίσει το κόμμα του ΠΑΣΟΚ και να συρθεί σιγά και σταθερά το ΠΑΣΟΚ σε συνεργασία με τη Ν.Δ. στις επόμενες εθνικές εκλογές δεδομένου ότι η Ν.Δ. δεν θα έχει αυτοδυναμία. Θα το τολμήσει ο κ. Μητσοτάκης; Θα προτείνει τον κ. Βενιζέλο; Ή θα επιλέξει κάποιο πρόσωπο αποστασιοποιημένο, άνευρο, σε όλα τα φλέγοντα ζητήματα; Τότε η κυρία Σακελλαροπούλου είναι η καλύτερη.

*Καθηγητής Πολιτικής και Κοινωνικής φιλοσοφίας