Του Δημήτρη Γαρούφα*
Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Ε.Ε. και υπουργοί από ΗΠΑ και Γερμανία πηγαινοέρχονταν στα Σκόπια σε μια προσπάθεια να πείσουν τους πολίτες των Σκοπίων ότι στο δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου 2018 πρέπει να ψηφίσουν ΝΑΙ στη συμφωνία που υπέγραψε η χώρα τους με την Ελλάδα ως προαπαιτούμενο για ένταξη της χώρας τους στην Ε.Ε και. στο ΝΑΤΟ. Παρατηρήθηκε επίσης ότι η αντιπολίτευση στα Σκόπια, που έκανε αγώνα υπέρ του ΟΧΙ στη συμφωνία, μέσα σε μια μέρα «ανέκρουσε πρύμναν» και κάλεσε τους πολίτες να ψηφίσουν κατά συνείδηση… Μου έλεγε πριν από χρόνια διακεκριμένος συνάδελφος από τη γειτονική χώρα: «Εμείς είμαστε όπως ήταν η Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 που έλεγε η αμερικανική πρεσβεία στον βασιλέα σας ποιον να κάνει πρωθυπουργό και τον έκανε, που ανάγκαζε επίσης τους πρωθυπουργούς σας να καλοπιάνουν τον Τίτο και να υπογράφουν συμβάσεις δικαστικής συνεργασίας με τη Γιουγκοσλαβία που στο κείμενο γινόταν αναφορά και στο ομόσπονδο κράτος της Μακεδονίας. Τώρα αν υπάρχουν παρεμβάσεις στην Ελλάδα γίνονται διακριτικά αλλά εδώ γίνονται φανερά και άκομψα».
Οι συχνές επισκέψεις και παρεμβάσεις όλων αυτών υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών αποδεικνύουν πόσο έντονο ήταν το ενδιαφέρον των ΗΠΑ, Γερμανίας και Ε.Ε. να κλείσει αυτό το θέμα για να υλοποιηθούν κάποια γεωπολιτικά σχέδια ή να αποτραπεί η υλοποίηση κάποιων άλλων, να περιχαρακωθούν τα Βαλκάνια από αλλότριες επιρροές κ.λπ.
Το ερώτημα που μπαίνει είναι τι κερδίζει η Ελλάδα υπηρετώντας τον ρόλο του «καλού παιδιού» στην περιοχή. Η απάντηση είναι ότι εμφανώς τίποτα δεν κερδίζει, διότι, υπογράφοντας αυτή τη συμφωνία, υποχωρώντας από παλιότερη θέση των πολιτικών αρχηγών, δέχθηκε σύνθετη ονομασία στην οποία θα περιέχεται η λέξη «Μακεδονία» και το χειρότερο είναι ότι αναγνώρισε «μακεδονική ταυτότητα» στους πολίτες της γειτονικής χώρας και την ομιλούμενη σλαβοβουλγαρική διάλεκτο των Σκοπίων ως «μακεδονική». Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το «Βόρεια Μακεδονία» είναι γεωγραφικός όρος και ότι δίνεται γιατί κατοικούν σε τμήμα της Βόρειας Μακεδονίας, αν και αυτό δεν αποδίδει την πραγματικότητα και δεν είναι ιστορικά αληθές. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση θα έπρεπε η ταυτότητα των κατοίκων της «Βόρειας Μακεδονίας» να είναι «βορειομακεδονική» και όχι «Μακεδόνας, πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας» και επίσης σε ό,τι αφορά τις γλώσσες του κρατιδίου να αναφέρεται ότι είναι «σλαβική διάλεκτος».
Γνωρίζω ότι σύμβουλοι του κ. Κοτζιά τον συμβούλευσαν να μη δεχθεί αναγνώριση «μακεδονικής ταυτότητας και γλώσσας» για τους κατοίκους της γειτονικής χώρας, αλλά δεν τους άκουσε επικαλούμενος λάθη και δεσμεύσεις από το παρελθόν. Αλλά αν κάποιοι στο παρελθόν έκαναν λάθη, έπρεπε η Ελλάδα, στη σημερινή συγκυρία που οι ΗΠΑ, η Γερμανία και η Ε.Ε. «καίγονταν» για άμεση λύση, να εκμεταλλευθεί το γεγονός και διορθώνοντας τα λάθη του παρελθόντος να δεχθεί μόνο λύση συμβατή με την ιστορική αλήθεια, κάτι που δυστυχώς δεν έκανε ισχυριζόμενη ότι κέρδισε το «Βόρεια Μακεδονία» erga omnes, αλλά κι αυτό υπονομεύεται από την ίδια τη συμφωνία.
Κάποιοι πανεπιστημιακοί, αλλά και πρόσωπα με αγώνες για τη Μακεδονία μας στο παρελθόν, μίλησαν για «έντιμη συμφωνία» που θα δώσει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στα Βαλκάνια. Απαντώ ότι το πρόβλημα των Σκοπίων δεν εμπόδιζε την Ελλάδα να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή. Απλώς οι πολιτικοί μας στην πλειονότητά τους στερούνταν οράματος και στρατηγικής κι έτσι όχι μόνο δεν αξιοποίησαν τις ιστορικές ευκαιρίες που δημιούργησαν για τη χώρα μας οι μετά το 1989 γεωπολιτικές εξελίξεις, αλλά και οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία και την παρακμή.
Είμαι υπέρμαχος της βαλκανικής φιλίας και συνεργασίας και βίωσα το κλίμα που υπήρχε και υπάρχει στην περιοχή διότι επί 13 χρόνια, από το 1995 μέχρι το 2008, ήμουν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπίας στην Ένωση Βαλκανικών Δικηγορικών Συλλόγων, ενώ ως πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης την περίοδο 2005-2008 και ως πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΘΒΕ την περίοδο 2007-2010 είχα συμβάλει στην υλοποίηση προγραμμάτων συνεργασίας με τους δικηγορικούς συλλόγους και τα κρατικά θέατρα όλων των βαλκανικών χωρών και γνωρίζω πολύ καλά ότι το πρόβλημα με τα Σκόπια δεν εμπόδιζε αυτή τη συνεργασία. Επισημαίνω επίσης ότι η Ελλάδα μετά το 2010, λόγω έλλειψης οράματος από τον πολιτικό μας κόσμο και λόγω πιέσεων από τους δανειστές, δυστυχώς εγκαταλείπει και τα οικονομικά ερείσματα που είχε δημιουργήσει στην περιοχή (εκποιήθηκαν μεταξύ άλλων οι θυγατρικές εταιρίες των Ελληνικών Τραπεζών) αφήνοντας κενό που καλύπτει επιμελώς η Τουρκία.
Τελειώνοντας, επισημαίνω ότι η χώρα μας παίζει τον ρόλο του «καλού παιδιού» στην περιοχή χωρίς εμφανή ανταλλάγματα σε εθνικό επίπεδο… Υπενθυμίζω ότι ο μεγαλύτερος πολιτικός της Ελλάδας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, έκανε κινήσεις που έδειχναν να εξυπηρετούν και «αλλότρια» συμφέροντα, αλλά δεν έκανε τίποτα χωρίς εθνικό αντάλλαγμα, φροντίζοντας να πείθει τις τότε μεγάλες δυνάμεις ότι τα Ελληνικά συμφέροντα ήταν και δικά τους, κι έτσι πέτυχε διπλασιασμό της Ελλάδας… Σήμερα δίνεται η εικόνα ότι η Ελλάδα εξυπηρετεί τα συμφέροντα του σκληρού πυρήνα της Ε.Ε. και των ΗΠΑ χωρίς να κερδίζει τίποτα ουσιαστικά, έχοντας υπογράψει μια «ετεροβαρή» συμφωνία, υποχωρώντας σε θέμα γεωστρατηγικού χαρακτήρα για τον Ελληνισμό και μειώνοντας το ιστορικό της απόθεμα. Εύχομαι να κάνω λάθος.
*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
