Του Σάββα Καλεντερίδη
Στις εξελίξεις στο τρίγωνο Τουρκίας – Συρίας – Λιβάνου κρίνεται ο τρόπος με τον οποίο θα υπάρχουν ως κράτη η Κυπριακή και η Ελληνική ∆ημοκρατία τον 21ο αιώνα. Η Τουρκία έχει στόχο την ενοποίηση του τριγώνου αυτού. Αν κλείσει με επιτυχία αυτός ο κύκλος, θα ακολουθήσει ο κύκλος του τριγώνου Τουρκία – Κύπρος – Ελλάδα, πάντα στο πλαίσιο του «νεοοθωμανικού ονείρου» του Ερντογάν.
Επειδή το κείμενο του Ibrahim Karagül, γενικού διευθυντή της «Yeni Safak», περιγράφει με ενάργεια τον πρώτο κύκλο, θεωρούμε ότι αξίζουν η ανάγνωση και η μελέτη του από τους αναγνώστες μας και όχι μόνο:
Η Τουρκία πρέπει να βιαστεί.
Εάν δεν καταστεί δυνατόν να εκκαθαριστούν οι Κούρδοι ανατολικά του Ευφράτη και δεν ληφθούν γρήγορα μέτρα, ολόκληρη η περιοχή θα επιστρέψει στην προηγούμενη περίοδο αστάθειας.
Όλα θα συνεχίσουν από εκεί που σταμάτησαν, η Συρία θα χωριστεί σε κομμάτια, αυτή τη φορά η αποσύνθεση θα οδηγήσει στον πλήρη διαμελισμό του Ιράκ και θα ανοίξει ένα κύριο μέτωπο για την Τουρκία. Εάν δεν εκκαθαριστεί το ανατολικό τμήμα του Ευφράτη και δεν διασφαλιστεί η εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, η Τουρκία μπορεί να γίνει μάρτυρας όλων των κερδών της στην περιοχή, τα οποία ξαφνικά θα εξαφανιστούν.
Όλα αυτά τα ζητήματα θα τα ξεπεράσει η νέα διοίκηση της Συρίας.
Η νέα συριακή διοίκηση αντιμετωπίζει έναν πολύ δύσκολο αγώνα. Πρέπει να δώσει μάχη ενάντια στα υπολείμματα του καθεστώτος Άσαντ, μάχες εναντίον στοιχείων που ελέγχονται από το Ιράν, μάχες εναντίον των Κούρδων του YPG/PKK, μάχες εναντίον των ∆ρούζων αυτονομιστών… Η νέα συριακή διοίκηση πρέπει να προχωρήσει στην ίδρυση του συριακού στρατού, να καθορίσει το σύστημα διοίκησης της χώρας, να προχωρήσει στην προετοιμασία του Συντάγματος, στην τακτοποίηση των θεσμών, στην επίλυση των οικονομικών προβλημάτων και την αποκατάσταση της χώρας που καταστράφηκε ολοσχερώς. Βρίσκεται μπροστά σε μια δοκιμασία που ακόμη και ένα κανονικά εδραιωμένο πολιτικό σύστημα θα δυσκολευόταν να ξεπεράσει. Πρέπει να παραγάγει εξαιρετικές λύσεις σε εξαιρετικά προβλήματα. Η πολιτική και οικονομική υποστήριξη των χωρών του Κόλπου είναι πολύ σημαντική. Αυτές οι χώρες πρέπει να δράσουν με βάση το γεγονός ότι η περιφερειακή σταθερότητα περνά και εξαρτάται από τη Συρία. Όλα αυτά μπορούν να ξεπεραστούν. Η συριακή διοίκηση κάνει ήδη πολύ αποφασιστικά και έξυπνα βήματα σε αυτό το θέμα. Μπορούν, όμως, να συμβούν άλλα πράγματα σ’ αυτή την πιο αδύναμη στιγμή της νέας διοίκησης; Μπορεί να ξεσπάσει πόλεμος μεταξύ Τουρκίας – Ισραήλ; Τότε πρέπει να χτυπηθεί το Ισραήλ πρώτα, ανατολικά του Ευφράτη… Σε μια τέτοια ατμόσφαιρα, τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης αυξάνουν τον αριθμό των απειλητικών δημοσιεύσεων, όπως «η πολιτική του Ερντογάν για τη Συρία μπορεί να φέρει το Ισραήλ και την Τουρκία πιο κοντά σε πόλεμο από ποτέ».
Φόβος
Αυτά τα υπαγορεύουν τη στιγμή που η Τουρκία προσπαθεί να κρατήσει ενιαία τη Συρία, ενώ το Ισραήλ προσπαθεί να εισβάλει και να καταλάβει συριακά εδάφη. Πάντως, ενώ το Ισραήλ απειλεί, στην πραγματικότητα αποκαλύπτει τον φόβο του. Αλλά τώρα μπορούμε όλοι να προβλέψουμε τι μπορεί να κάνει μετά τη Γενοκτονία στη Γάζα.
Άρα, το πιο επείγον ζήτημα είναι να αποφύγουμε να δώσουμε χρόνο στο Ισραήλ και το PKK/YPG. Ο πόλεμος με το Ισραήλ ξεκινά από τα ανατολικά του Ευφράτη. ∆ιότι οι προτεραιότητες του Ισραήλ συμπίπτουν ακριβώς με την κατάσταση σε αυτή την περιοχή. Το να χτυπάς το YPG έχει γίνει σαν να χτυπάς το Ισραήλ. Η εκκαθάριση του YPG θα σημάνει την εκκαθάριση του Ισραήλ από τη Συρία. Υπολογίζουν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει τώρα η συριακή διοίκηση. Σχεδιάζουν να σταματήσουν την Τουρκία και να κερδίσουν χρόνο. Νομίζουν ότι έτσι θα πετύχουν τους στόχους τους. Τώρα, η πλήρης επαγρύπνηση είναι απαραίτητη για εμάς.
Το Ισραήλ θα χρησιμοποιήσει τη Συρία για να επιτεθεί σε ολόκληρη την περιοχή.
Το καθεστώς που θα δημιουργηθεί ανατολικά του Ευφράτη θα είναι μια λεκάνη τρομοκρατών και μια βάση επέμβασης για ολόκληρη την περιοχή – θα γίνει μια περιοχή που δεν θα μπορεί να αγγίξει κανείς και θα είναι μια από τις κύριες στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Ας μην ξεχνάμε ότι ο κύριος λόγος για τον οποίο έγινε ο πόλεμος στη Συρία είναι η δημιουργία αυτού του καθεστώτος στα ανατολικά του Ευφράτη.
Αυτή η περιοχή των Κούρδων θα επεκταθεί στη Μεσόγειο, θα περικυκλωθούν όλα τα νότια σύνορα της Τουρκίας και ο χάρτης θα επεκταθεί μέχρι τα σύνορα του Ιράν.
Αυτός ο χάρτης, που διακόπηκε από τις επεμβάσεις της Τουρκίας (Ασπίδα του Ευφράτη, Κλάδος Ελαίας και Πηγή Ειρήνης), δέχτηκε βαρύ πλήγμα με την πρόσφατη νίκη στη ∆αμασκό, κι έτσι η έξοδος των Κούρδων στη Μεσόγειο έκλεισε και πήγε στα σκουπίδια. Το Ισραήλ, για να προστατέψει το ΡΚΚ, μπορεί να επιτεθεί στη ∆αμασκό ή μπορεί ακόμα και να την καταλάβει. Αλλά δεν τα παρατάνε, δεν θα τα παρατήσουν. Εάν η νίκη στη ∆αμασκό δεν ολοκληρωθεί, θα τους δοθεί ξανά αυτή η ευκαιρία και η αδυναμία θα οδηγήσει βήμα βήμα στον κατακερματισμό της χώρας.
Αυτό είναι πολύ πιο εύκολο από όσο νομίζουμε. Σεχταριστικές ταυτότητες, από τους ∆ρούζους έως τους Αλαουίτες, θα τεθούν στο τραπέζι με την υποστήριξη της Ευρώπης και των ΗΠΑ, και αυτές οι περιοχές θα δραστηριοποιηθούν για να ζητήσουν αυτονομία. Έτσι, θα γίνει ξεκάθαρος ο χάρτης της ντε φάκτο διχοτόμησης της Συρίας. Επιτρέψτε μου να σας πω κάτι πολύ πιο σοβαρό: το Ισραήλ μπορεί να καταλάβει τη ∆αμασκό για να σώσει την περιοχή ανατολικά του Ευφράτη, να δημιουργήσει χώρο για το PKK-YPG, να τους δώσει χώρο και χρόνια να αναπνεύσουν. Οι δυνάμεις που έχουν αυτά τα σχέδια για την περιοχή μπορούν να αναγκάσουν το Ισραήλ να το κάνει αυτό. Για να μην ολοκληρωθεί ο έλεγχος ολόκληρης της επικράτειας της Συρίας από τη ∆αμασκό και να διασφαλιστεί ότι το PKK/YPG θα παραμείνει μια δύναμη στα ανατολικά του Ευφράτη μπορεί να γίνουν απίθανα πράγματα. Γιατί ξέρουν ότι, αν η ∆αμασκός έχει τον έλεγχο όλης της επικράτειας, τότε τα μάτια μας θα στραφούν στην Ιερουσαλήμ.
Γιατί το Ισραήλ γνωρίζει πολύ καλά ότι, μετά την επίτευξη της ενότητας της Συρίας και την οικονομική και στρατιωτική ενοποίηση της περιοχής Τουρκίας – Συρίας – Λιβάνου, όλα τα βλέμματα θα στραφούν στο Παλαιστινιακό και στην Ιερουσαλήμ. Για να μη φθάσουμε σε αυτό το σημείο, το Ισραήλ θα δοκιμάσει αδιανόητα πράγματα στη Συρία.
Προσοχή
Μπορούμε να προβλέψουμε ότι το Ιράν θα υποστηρίξει σοβαρά ένα τέτοιο χάος, ως αντίδραση στην ήττα που υπέστη στη Συρία. Θα υποστηρίξει το PKK/YPG, θα κινητοποιήσει πρώην υποστηρικτές του Μπάαθ και θα προκαλέσει ένα τμήμα της κοινωνίας μέσω της σεχταριστικής του ταυτότητας.
Άλλωστε, η εκτόξευση μιας επίθεσης από το Ισραήλ, όταν είναι ήδη τριάντα με σαράντα χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα της Συρίας, θα αναγκάσει τη διοίκηση της ∆αμασκού και την Τουρκία να εστιάσουν την πλήρη προσοχή τους εδώ και θα δημιουργηθεί μια σοβαρή ατμόσφαιρα ανακούφισης και ενίσχυσης για το PKK/YPG ανατολικά του Ευφράτη.
Ας επιστρέψουμε στην πραγματικότητα. ∆εν θα καταθέσουν τα όπλα μέσω διαπραγματεύσεων και πολιτικών διαδικασιών. Θα παίξουν με τον χρόνο και θα μετατρέψουν το πρόβλημα σε χρόνιο. Αν είναι δυνατόν, θα θελήσουν να προκαλέσουν μια «διεθνή διαιτησία». Θα δοκιμάσουν να το κάνουν μέσω της ∆αμασκού. Αυτό θα σήμαινε αυτοκτονία για την Τουρκία. ∆εν θα αφήσουν καμία άλλη επιλογή για τον αφοπλισμό τους, εκτός από τη βία. ∆εν πρόκειται για ζήτημα ειρήνης και συμφιλίωσης. Το θέμα έχει μετατραπεί σε αναμέτρηση δύναμης και εξουσίας.
Οι ιστορικές ευκαιρίες δεν μπορούν να χαθούν με ευχολόγια. Η Τουρκία, σε μια περίοδο που έχει φτάσει στο απόγειο της δύναμής της μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, σε μια περίοδο που έχει δημιουργήσει ένα πεδίο άσκησης επιρροής που εκτείνεται πολύ πέρα από τα σύνορά της, δεν είναι δυνατόν να πέσει θύμα των ελιγμών και των πολιτικών παιχνιδιών μιας οργάνωσης και των δυνάμεων που κρύβονται πίσω της. Χίλια χρόνια ιστορίας και γεωγραφικής σοφίας δεν πρέπει να γίνουν το παιχνίδι στα χέρια μιας οργάνωσης.
