Ε.Ε.: Γιατί θα πληρώσει πάλι τον… λογαριασμό

Η απόφαση Ζελένσκι να κλείσει τη διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας θέτει την Ευρώπη σε κίνδυνο

Από τη Μαρία Δεναξά

Η Ευρώπη ξεκινά το 2025 με άσχημο πρόσημο, και καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν γλιτώνει. Η απόφαση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι να κλείσει τη διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας σηματοδοτεί ένα νέο στάδιο στο ενεργειακό μπρα ντε φερ μεταξύ Ρωσίας και Ευρώπης. Στο επίκεντρο αυτής της κρίσης, οι Ευρωπαίοι καταναλωτές κινδυνεύουν να υποστούν τις συνέπειες στρατηγικών και γεωπολιτικών επιλογών που είναι πέρα από τον έλεγχό τους.

Αδιέξοδο

Από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, το 2022, η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο. Με μια πρώτη ματιά, οι προσπάθειες αυτές φαίνεται να έχουν αποδώσει καρπούς: μέχρι το 2023, το ρωσικό φυσικό αέριο αντιπροσώπευε μόλις το 8% των εισαγωγών της Ε.Ε. Αλλά πίσω από αυτά τα στοιχεία κρύβεται μια λιγότερο ρόδινη πραγματικότητα: το κλείσιμο της διαμετακόμισης μέσω Ουκρανίας, που ισχύει από την 1η Ιανουαρίου, έχει άμεσο αντίκτυπο σε χώρες όπως η Σλοβακία, όπου το 65% της ζήτησης φυσικού αερίου εξακολουθούσε να εξαρτάται από αυτή τη διαδρομή.

Η Γαλλία και η Ελλάδα, αν και λιγότερο εξαρτημένες, δεν ξέφυγαν από τις επιπτώσεις αυτής της απόφασης. Το αποτέλεσμα θα είναι η αύξηση των τιμών ενέργειας στις ευρωπαϊκές αγορές, όπου το φυσικό αέριο παραμένει καθοριστικός παράγοντας.

Οι καταναλωτές στην Ευρώπη δεν έχουν ξεχάσει τις θεαματικές αυξήσεις των τιμών φυσικού αερίου το 2022 και το 2023, και έκτοτε δεν έχουν μειωθεί. Το 2025 φαίνεται ότι θα είναι εξίσου δύσκολο. Εναλλακτικές λύσεις, όπως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) ή οι προμήθειες μέσω άλλων χωρών, θα συνεπάγονται σημαντικό πρόσθετο κόστος.

Το πρόβλημα επιδεινώνεται από την τεταμένη ενεργειακή κατάσταση. Αν και η Γαλλία εξαρτάται λιγότερο από το ρωσικό φυσικό αέριο από ό,τι οι γείτονές της (εισήγαγε μόλις 9%, έναντι 17% το 2022), εξακολουθεί να είναι εκτεθειμένη στις διακυμάνσεις των τιμών στην ευρωπαϊκή αγορά. Κάθε αύξηση έχει άμεσο αντίκτυπο στα νοικοκυριά και στις επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, για πολλοστή φορά οι Γάλλοι αλλά και υπόλοιποι Ευρωπαίοι πολίτες θα επωμιστούν το κύριο βάρος του ενεργειακού πολέμου μεταξύ της Μόσχας και των Βρυξελλών, οι ηγέτες των οποίων υπόκεινται πλήρως στην επιρροή του αμερικανικού βαθέος κράτους.

Διχόνοια

Ένα από τα σημαντικότερα διδάγματα αυτής της κρίσης είναι η αδυναμία της Ευρώπης να μιλήσει με μία φωνή. Ενώ χώρες όπως η Πολωνία χαιρετίζουν το τέλος της ρωσικής διαμετακόμισης ως στρατηγική νίκη, άλλες, όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, αναζητούν συμβιβασμούς με τη Μόσχα για να διατηρήσουν τις τιμές προσιτές. Στη Γαλλία, όπως και στην Ελλάδα, αυτός ο ευρωπαϊκός διχασμός θεωρείται από τους πολίτες ανησυχητικό μήνυμα.

Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»