Τρέχουμε ακόμα προς τον Στέλιο

Του Απόστολου Διαμαντή

Γιατί τρέχουμε τώρα στον Στέλιο Καζαντζίδη; Διότι, όσο νάναι, η επιρροή του είναι μέσα μας πολύ μεγάλη ακόμα. Τι να πούμε όμως σήμερα για τον Στέλιο; Έχουν γραφτεί εξάλλου τα πάντα γι’ αυτόν τον αληθινά μεγάλο. Ο Ζαμπέτας έλεγε κάποτε, πως όταν ο Καζαντζίδης τραγουδούσε, σε καλοκαιρινό μαγαζί κοντά στο Μοσχάτο, ο ηλεκτρικός σταματούσε για λίγο, μόλις έφτανε κοντά στο μαγαζί! Διότι ο κόσμος ήθελε να ακούσει τον Στέλιο να τραγουδάει.

Η μυθολογία γύρω από το όνομά του και τη φωνή του τεράστια. Αλλά και γύρω από τον χαρακτήρα του. Ήταν παράξενος άνθρωπος, κλειστός. Ο Μίκης, μου είχε πει κάποτε, πως ο Στέλιος απέφευγε πάντα το μεγάλο κοινό. Δεν είχε βεβαίως τρακ, όπως ο Μπιθικώτσης που σάστισε στην πρώτη συναυλία του Μίκη στο Κεντρικό, το 1961. Ο Καζαντζίδης έβγαινε, τάλεγε και αμέσως, σιωπηλός, χανόταν. Ήταν αλλού.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, πως η μεταπολεμική Ελλάδα ταυτίστηκε μαζί του. Η λαϊκή πλευρά της φυσικά. Τα τραγούδια του, τότε, ακούγονταν νυχθημερόν και έβγαιναν από παντού. Τα άκουγε ο οδηγός του λεωφορείου, τα έπαιζαν στα διαλείμματα του σινεμά ή στο ημίχρονο του γηπέδου. Και όλα τα καφενεία και τα ουζερί, ήταν πάντα γεμάτα από τζουκ- μποξ με τη φωνή του.

Όμως ήταν ταιριαστός τότε. Αυτή η έξοχα μελωδική και στιβαρή φωνή του ταίριαζε απολύτως με τους ανθρώπους που βλέπαμε γύρω μας, που δεν έσκυβαν από το βάρος της ζωής τους, που ήταν απλοί και σίγουροι για τον κόσμο τους. Γι’ αυτό και ο Στέλιος Καζαντζίδης δεν ήταν απλώς ένας σπουδαίος τραγουδιστής ή συνθέτης: έγινε αμέσως ένας λαϊκός ήρωας.

Γι’ αυτό και ένα από τα τελευταία τραγούδια του, από τα καλύτερά του ίσως, είναι αυτός ο απολογισμός του Αντώνη Βαρδή, σε στίχους Σαράντου Αλιβιζάτου, που τον είπε συγκλονιστικά μαζί με τους αδελφούς Κατσιμίχα. «Νεοέλληνες με γεια σας,
τα καινούρια σας τα στέκια/ χάρισμά σας/ Στην Ελλάς του δυο χιλιάδες/ γίναν όλοι βασιλιάδες,/ λαϊκοί τραγουδιστάδες». Βαριές κουβέντες. Αλλά μάλλον ακριβείς.

Αυτή η σκηνοθεσία για τον Στέλιο και η ταινία έγινε η αφορμή για να σηκωθεί ο κόσμος από τους καναπέδες και να συρθεί στις αίθουσες. Γιατί; Για να κοινωνήσει που λέμε, να ξαναζήσει κάτι αυθεντικό ως αίσθημα. Και ο μύθος του περνάει εύκολα ανάμεσα στις γενιές, γίνεται κάτι σαν συνείδηση.

«Γλυκό νερό στην κόλαση
θα πιούμε εδώ μαζί σου,
Γλυκό νερό στην κόλαση
κοντά σας παίρνω θέση».

Μέσα σε ένα καταιγισμό λόγων για τον Καζαντζίδη, ίσως την πιο καίρια φράση να την είπε κάποτε ο Γιώργος Ιωάννου: «Ο Στέλιος Καζαντζίδης δεν είναι απλώς ένας μεγάλος τραγουδιστής. Είναι ο ίδιος η γνήσια ενσάρκωση και η βίωση του βαθύτερου νοήματος των λαϊκών τραγουδιών. Όταν τον ακούτε να τραγουδάει, πίσω από τη φωνή του μαντεύετε μια προσωπικότητα προικισμένη και φορτισμένη από την καταγωγή και τις κοινωνικές περιπέτειες».

Εκ των πραγμάτων, ο Καζαντζίδης βρίσκεται στην πρώτη θέση ανάμεσα στους μεγάλους της μουσικής μας και θα είναι για πάντα ένα λαϊκό σύμβολο.