Του Γιώργου Χατζηδημητρίου
Ο Στέλιος τραγουδά την ιδιωτική συντριβή των ηρώων του. Ιστορίες ανεπανόρθωτης απώλειας και έκπτωσης. Ερμηνεύει μια κόπωση σε ένα σύμπαν όπου οι άνθρωποι υποφέρουν από την ίδια τους την ύπαρξη. Δεν εκφράζει μίσος, όσο και αν υφέρπει ένα διαρκές αίτημα για Δικαιοσύνη. Έχει μια λύπη μεταδοτική για όλα όσα στη ζωή δεν θα έπρεπε να υπάρχουν.
Το συναίσθημα αυτό ενώνει τους απεγνωσμένους ανθρώπους και δημιουργεί μια κοινότητα ηθικών αξιών και συμπάθειας. Ο Στέλιος εκφράζει τον άνθρωπο ο οποίος μέσα στην πτώση του βρίσκει το αληθινό πρόσωπό του.
Ο άδολος Στελάρας χάρισε γενναιόδωρα ένα ηθικό φωτοστέφανο στην κεφαλή των ταπεινών. Νομιμοποίησε τη διαμαρτυρία τους στα σκληρά χρόνια που ακολούθησαν τον Εμφύλιο. Κι έδωσε στους ηττημένους δικαίωμα να υπάρχουν υπό συνθήκες αστεφούς βίου.
Μπορούσαν έτσι να άδουν τα τραγούδια του άφοβα, κατάστηθα «στην εξουσία». Γιατί στο υπέδαφος των στίχων άνθιζε το αίτημα για μια καλύτερη ζωή και Δικαιοσύνη για δεξιούς κι αριστερούς. Το επικό «Μάννα, σε ξεκληρίσανε άπονες εξουσίες» αφορά και τους δύο.
Δεν υπάρχει ανθρώπινη κατάσταση που να μην την έχει τραγουδήσει ο Στέλιος (οι λεπταίσθητες ιδιοσυγκρασίες ας έχουν υπόψη ότι έχει ερμηνεύσει ΚΑΙ Μάνο Χατζιδάκι, κατ’ απαίτηση του ιδίου μάλιστα, αλλά και Θεοδωράκη, Ξαρχάκο, Μαρκόπουλο, Λοΐζο, Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Χιώτη, Μητσάκη, Δερβενιώτη, Πολυκανδριώτη, Σούκα, Βαρδή, σε στίχους Βίρβου, Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου, Καμπανέλη, Λειβαδίτη, Κολοκοτρώνη, Παπαδόπουλου κ.ά. – αν αυτά θεωρούνται «κλάψα», τότε πάσο…).
Έχει πει, βέβαια, και «θεοσκότεινα» τραγούδια απόγνωσης, αλλά ποιος θα τον κατηγορήσει γι’ αυτό; Τέτοια ήταν η διάθεση τα χρόνια της φτώχειας και της μαζικής μετανάστευσης.
Στους ανθρώπους που το σύστημα χωρίς φειδώ πρόσφερε με το καντάρι την απελπισία για ρουτίνα ο Καζαντζίδης ήταν η μοναδική οδός για μια απρόσιτη ελευθερία. Λένε πολλοί πως τα τραγούδια του είναι πεισιθάνατα και σε οδηγούν στην παραίτηση. Δεν πάει έτσι. Οι λαϊκοί άνθρωποι θέλουν να γνωρίζουν τα όρια της κόπωσης. Όταν είσαι με την πλάτη στον τοίχο, ξέρεις ότι δεν έχει να πας παρακάτω. Ο Στελάρας όθεν οριοθετεί τις αντοχές μας. Συνιστά ανυπέρβλητο ηθικό και ψυχολογικό τείχος.
Δεν υπάρχει συμμετρία ανάμεσα στις χαρές και τις λύπες. Αυτός ο κόσμος δεν έχει ισορροπία. Καλά που υπάρχει κι ο Στέλιος.
«Όλους μαζί να τους βάλεις σ΄ ένα καζάνι, μισό Καζαντζίδη δεν βγάζουνε» αφόρισε τελεσίδικα ο Άκης Πάνου. Μας αρκεί.
Ο Στέλιος διαμόρφωσε ένα αξεπέραστο αισθητικό όριο. Όχι αστεία. Τα τραγούδια του έχουν ηθική ευθύνη. Υποδεικνύουν υπερήφανη εγκαρτέρηση. Και συνάμα αποκαλύπτουν την αποσύνθεση αυτού του κόσμου, που καταρρέει μπροστά στα μάτια μας. Κι όποιος έχει μάτια βλέπει.
Ο Στέλιος δίνει κύρος σε μια ζωή που δεν μας άξιζε να ζήσουμε. Αυτό πρέπει να είσαι ανυποψίαστος για να μην το καταλαβαίνεις. Ή τουλάχιστον ακαδημαϊκός…
Που τον ξεθάψατε ; Εδώ ούτε οι ίδιοι οι μετανάστες που άκουγαν τα τραγούδια του ,δεν θέλουν να θυμούνται ..Στην καρδιά του λαού
Στο πνεύμα του λαού
Ο λαός του λαού τω λαώ Σωσων Κύριε τον Λαό σου
Δεν σας κάνει εντύπωση που όταν κηδεύεται, κάποιο γνωστό πρόσωπο -όχι και τόσο γνωστό- υπάρχουν πάρα πολλοί παρατρεχάμενοι; Και δή άσχετοι;
Γιατί ;
Διότι δεν υπάρχουν, σύγχρονα υγιή πρότυπα για μιμηση . Που υπάρχουν -αλλά προτιμούμε τα φαντάσματα .
Παρά πενθούμε για πρότυπα π,ου κάποτε ήταν -όποιοι τους θυμόταν -και μπορεί να ήταν δευτεράτζες
Ελλειψη αξιακών λεγεται αυτό
Ο Καζαντζίδης ήταν ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΌΣ… Όσο κι αν πονάει κάποιους Ντιντηδες του Συστήματος!!!
Το ότι ήταν άλλες εποχές τότε που δικαιολογούν τέτοια πρότυπα δεν ισχύει γιατί ο Στέλιος ήταν πρότυπο για κάθε εποχή. Δεν υπάρχει αντίστοιχο παράδειγμα σε καμία εποχή. Κάποιος που διαπρέπει και είναι ο κορυφαίος σε ένα τομέα να απαρνείται το ίδιο το ταλέντο του για χάρη του κόσμου και της ηθικής του. Αθάνατος και άξιος να δείχνει σαν φωτεινός φάρος τα όρια που μπορεί να φτάσει η ψυχή ενός ανθρώπου.
ΝΟΜΙΖΩ ΕΑΝ ΔΕΝ ΥΠΗΡΧΕ Ο ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΕΙ ΤΟ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ ΑΡΧΟΝΤΟΡΕΜΠΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΝΑ ΤΟ ΒΑΛΕΙ ΣΤΑ ΣΑΛΟΝΙΑ ΤΟ ΙΔΙΟ ΚΑΙ Ο ΧΙΩΤΗΣ ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΠΑΙΡΝΕ ΤΟ ΜΠΟΥΖΟΥΚΙ ΑΠΟ ΤΟ ΚΟΥΤΟΥΚΙ ΤΟΥ ΓΙΑΒΡΗ ΝΑ ΤΟ ΠΑΕΙ ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Ο ΣΤΕΛΙΟΣ ΑΚΟΜΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΑΓΕ ΤΟ ΚΑΛΕ ΚΟΠΕΛΑ ΓΙΑ ΜΠΑΝΙΟ ΠΑΩ ΚΑΙ ΑΝ ΘΕΛΕΙΣ ΕΛΑ
ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΑΥΤΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΒΑΛΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΑΝΩΛΗ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟ ΠΟΥ ΑΠΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ ΤΣΙΓΓΑΝΩΝ ΕΓΙΝΕ ΤΡΑΓΟΥΔΙΣΤΗΣ ΟΛΑΚΕΡΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
ΑΠΛΑ Ο ΣΤΕΛΙΟΣ Η ΑΓΙΟΣ Η ΔΙΑΟΛΟΣ ΕΝΕΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΕΓΙΝΕ Η ΣΟΥΜΑ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΑΥΤΩΝ ΚΑΙ ΚΑΛΥΨΕ ΟΛΗ ΤΗ ΓΚΑΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
ΚΑΙ ΕΓΙΝΕ ΜΥΘΟΣ