Του Δημήτρη Γαρούφα*
Το θέμα της Θράκης έρχεται πότε πότε στην επικαιρότητα, ακούγονται κάποιες καταγγελίες για τη δραστηριότητα του τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή, κάποιοι χρησιμοποιούν το θέμα επιδερμικά και ευκαιριακά, κάποιοι στο παρασκήνιο συνεργάζονται με τους εκλεκτούς της Άγκυρας για εκλογικά οφέλη και δυστυχώς διαχρονικά γίνονται λιγότερα από όσα πρέπει.
Προεισαγωγικά επισημαίνω ότι πρέπει να μελετούμε όλες τις πτυχές κάποιου θέματος για να κατανοήσουμε το τι γίνεται και να δούμε πιο καθαρά πώς προδιαγράφεται το μέλλον. Το λέω αυτό γιατί συνήθως στη χώρα μας κι αυτοί που εμφανίζονται ως γνώστες κάποιων θεμάτων έχουν μάλλον ελλιπή γνώση… Έτσι είδαμε π.χ. αρκετούς να αναλύουν τις σχέσεις μας με τα Σκόπια, αλλά αναρωτιέμαι πόσοι από αυτούς έχουν διαβάσει τον Μισίρκοφ, που στο βιβλίο του «Μακεδονικές υποθέσεις» από το 1903 έγραφε πως «αυτό που δεν υπάρχει σήμερα δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει αύριο», αναλύοντας τα βήματα για δημιουργία «μακεδονικού» έθνους.
Σε ό,τι αφορά τη Θράκη μας, όντως υπάρχει πρόβλημα, αλλά για να δει κάποιος το μέγεθος και όλες τις πτυχές του πρέπει να δει συνολικά τη στρατηγική της Άγκυρας για τα Βαλκάνια, την τακτική της και στη βουλγαρική Θράκη, και να «οσμιστεί» τα σχέδιά της για το μέλλον.
Καταρχάς η Τουρκία με στόχευση δεκαετιών υλοποιεί σχέδιο επιστροφής στα Βαλκάνια. Επιθυμεί διακαώς να δημιουργηθεί στο απώτερο μέλλον μια μορφή «κοινοπολιτείας» των κρατών που υπήρξαν κάποτε τμήματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Σε αυτό το πρώιμο στάδιο, εκτός από επενδύσεις στις βαλκανικές χώρες (αναρωτήθηκαν οι ιθύνοντες στη χώρα μας σε ποιον ανήκουν τα δύο αεροδρόμια των Σκοπίων;), ίδρυση σχολείων και κατασκευή τζαμιών, εντάσσεται η διανομή σχεδόν δωρεάν σε τηλεοπτικούς σταθμούς βαλκανικών χωρών τηλεοπτικών σειρών που παρουσιάζουν ωραιοποιημένη εικόνα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και γι’ αυτό αρχές του 2010 (όπως ανέφερε το αυστριακό περιοδικό «Der Standard)» παίζονταν σε τηλεοπτικά κανάλια βαλκανικών χωρών περίπου 70 τουρκικά σίριαλ…
Άλλωστε το προανήγγειλε επίσημα στο ετήσιο συνέδριο Τούρκων διπλωματών, που έγινε τέλη του 2011 στην Αδριανούπολη, ο τότε Τούρκος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Α. Νταβούτογλου, στην εναρκτήρια ομιλία του, όπου ανέφερε ότι στόχος είναι μέχρι το 2023 να ενοποιηθεί ο χώρος των Βαλκανίων, Καυκάσου και Κεντρικής Ασίας με ειρηνικό τρόπο και με βασικά εργαλεία, για επίτευξη του στόχου, την οικονομία, την ιστορία και τον πολιτισμό.
Στο πλαίσιο αυτό επιδιώκουν «τουρκοποίηση» όλων των μουσουλμανικών μειονοτήτων και μέσω αυτών να αποκτήσουν ιδιαίτερη επιρροή στα βαλκανικά κράτη. Η τακτική αυτή έχει επισημανθεί και καταγγελθεί και από Βούλγαρους ιστορικούς πριν από πολλά χρόνια. Στις 24/3/92 ο τότε πρύτανης του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σόφιας Ν. Γκέντσεβ σε συνέντευξή του στη βουλγαρική εφημερίδα «168 ώρες» είχε καταγγείλει ευθέως ότι η Άγκυρα «εκτουρκίζει» τους Πομάκους της Βουλγαρίας, ότι τουρκικές τράπεζες ιδρύθηκαν στη βουλγαρική Ροδόπη και χρηματοδοτούν κατασκευή τζαμιών και επιχειρήσεων για να ελέγχουν τον πληθυσμό. «Ήμουν εκεί», έγραφε, «και είδα τι γίνεται. Είδα ανθρώπους που δεν μπορούσαν να εκφωνήσουν μια πρόταση στα τουρκικά, τώρα να αναγκάζονται να τη μαθαίνουν σαν μητρική γλώσσα..» Την ίδια εποχή, στις 16/2/94, το ΜΠΕ μετέδωσε από Βουλγαρία κείμενο της εφημερίδας «Ντούμα» (απόσπασμα αυτού περιέχεται στο βιβλίο μου με τίτλο «Όραμα και στρατηγική για τον Ελληνισμό στα Βαλκάνια» σ. 77-79, εκδ. Κυρομάνος – Θεσσαλονίκη 1996), που κατήγγειλε κινήσεις Αμερικανών διπλωματών οι οποίοι είχαν επαφές με την «τουρκική» μειονότητα στη Βουλγαρία κι ότι «αυτές εντάσσονταν στο πλαίσιο σχεδίου προσέγγισης και ενοποίησης των “Τούρκων” της βουλγαρικής Ροδόπης με τη μουσουλμανική μειονότητα στην ελληνική Θράκη».
Προς το παρόν ας μην πούμε περισσότερα. Επιγραμματικά μόνο αναφέρω ότι η Ελλάδα εγκατέλειψε και τα ισχυρά οικονομικά ερείσματα που είχε δημιουργήσει στα Βαλκάνια και το κενό που μένει το καλύπτει επιμελώς η Τουρκία… Σε ό,τι αφορά τη Θράκη μας υπενθυμίζω ότι το Κέντρο Ερεύνης της Ακαδημίας Αθηνών το 1995 εξέδωσε τόμο με συγκεκριμένες προτάσεις, αλλά ελάχιστες υλοποιήθηκαν. Δυστυχώς κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, η «τουρκοποίηση» των Πομάκων προχώρησε περισσότερο (το τραγικό είναι ότι όσοι από τους Πομάκους, Αθίγγανους κ.λπ. εκδηλώνονται με ελληνική συνείδηση περιθωριοποιούνται από τους μηχανισμούς του τουρκικού προξενείου αλλά κι από κάποια ελληνικά πολιτικά κόμματα που -κοντόφθαλμα ενεργώντας- αποβλέπουν πρωτίστως σε εκλογικά οφέλη, επιδιώκοντας προσέλκυση ψηφοφόρων από την πλειοψηφία που ελέγχει η Άγκυρα). Οι ελληνικές κυβερνήσεις έκαναν κάποιες σωστές κινήσεις στο παρελθόν (π.χ. η ίδρυση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης), αλλά βαρύνονται και με πολλά λάθη και παραλείψεις… Τα περιθώρια στενεύουν, το πρόβλημα μεγεθύνεται με την πάροδο του χρόνου και πρέπει άμεσα να γίνουν διορθωτικές κινήσεις με μακρόχρονη στόχευση.
Τελειώνοντας επισημαίνω για πολλαπλή φορά ότι η Ελλάδα, μετά τις γεωπολιτικές εξελίξεις που δημιουργήθηκαν από την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων στις γειτονικές χώρες το 1989-1990, είχε το στρατηγικό πλεονέκτημα στα Βαλκάνια και μπορούσε προβάλλοντας την κοινή ευρωπαϊκή προοπτική και τις αρχές της δημοκρατίας και της ελευθερίας να λειτουργεί σε πρωταγωνιστικό ρόλο ως παράγοντας σταθερότητας και ειρήνης. Δυστυχώς όχι μόνο δεν αξιοποιήθηκε η ιστορική ευκαιρία, αλλά με ευθύνη κάποιων πολιτικών οδηγήθηκε η χώρα σε οικονομική και πολιτική παρακμή με υποβάθμιση του ρόλου της ακόμα και στα Βαλκάνια. Κλείνοντας επισημαίνω ότι ακόμα και τώρα μπορούν να γίνουν κάποια πράγματα, αρκεί οι διαχρονικά ασκούντες εξουσία να έχουν όραμα και στρατηγική και το ελάχιστο που μπορούν να κάνουν άμεσα είναι να στηρίζουν τουλάχιστον τους μουσουλμάνους που τολμούν να λειτουργούν ως Έλληνες πολίτες με οδηγό το συμφέρον της Θράκης, απορρίπτοντας τις υποδείξεις του τουρκικού προξενείου Κομοτηνής.
* Δικηγόρος – πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
