Του Δημήτρη Χ. Παξινού
Έλεγα στους νέους δικηγόρους: Να δείχνετε την ανθρωπιά σας και να παρέχετε δωρεάν τις υπηρεσίες σας, αν σας τύχει κάποιος ανήμπορος κι αδύναμος. Αυτή είναι η καταξίωση του ανθρώπου. Σ’ όλα τα επαγγέλματα. Χρήσιμος στην κοινωνία. Ιδιαίτερα στις ανθρωπιστικές σπουδές. Ιδίως στους ασκούντες λειτούργημα γιατρούς και δικηγόρους. Κι αυτή είναι η ικανοποίησή του.
Η εσώτερη ανάγκη τού να βλέπει την ευγνωμοσύνη στο πρόσωπο του πελάτη του. Του ασθενούς που σπεύδει στον ειδικό για ίασή του. Και γνωρίζει ότι θα επιδιώξει το καλλίτερο, πάντα για το καλό του.
Αυτό προϋποθέτει, σαφώς, ένα δίκτυο συμπεριφοράς ηθικής, δεοντολογίας που καλλιεργείται από το άμεσο περιβάλλον και εξελίσσεται καθημερινά. Όσοι εσωτερικοί κανόνες κι αν υπάρχουν, όσες κυρώσεις κι αν απειλούνται, τίποτε δεν θα προσφέρει αν δεν υπάρχει αυτή η εσωτερική φωνή, αυτή η συνείδηση που είναι πάντα ενεργή για να σου θυμίζει το ποιος είσαι. Ακόμη ένας θνητός που θα περάσει στον απέραντο κι απροσδιόριστο αριθμό ανθρώπων, που νόμιζαν ότι είναι αθάνατοι.
Το ίδιο ισχύει για τον αστυνομικό, το ίδιο για τον μπαλωματή, το ίδιο για τον τεχνικό. Όταν έχει αλλοιώσει την έννοια του καθήκοντος, μερικώς ή ολικώς, και την έχει προσαρμόσει στα δικά του μέτρα του, τότε η αλλοτρίωση είναι πλήρης. Κι αλλοτρίωση είναι κάθε ξένη στο επάγγελμα ατραπός για την προσπόριση κέρδους άνομου παντί τρόπω. Χρησιμοποιώντας προς τούτο κάθε επιτηδειότητα, κάθε μέσο παραπλάνησης.
Πόσοι τηρούν κάποιους κανόνες; Αν μπει κάποιος σ’ αυτή τη λογική, τότε χάνεται το παιχνίδι της ευνομίας. Και χωρίς αυτήν μια κοινωνία, ένα κράτος, είναι τελείως αποτυχημένο. Δεν προάγει τον πολιτισμό. Το αντίθετο. Τον υποβιβάζει στα μέτρα που τον βιώνουν οι πολλοί.
Μην προτρέχουμε να εστιάσουμε σε κάποιους συγκεκριμένους επαγγελματίες. Όλοι έχουμε την ευθύνη και τη μεταφέρουμε στο σύνολο, στην κοινωνία. Έχουμε την κοινωνία που μας αρμόζει. Γιατί είμαστε εμείς η κοινωνία. Εμείς οι δημιουργοί και οι θεοί της.
Το ίδιο, πολύ περισσότερο, ισχύει για τους πολιτικούς, τους δημοσιογράφους. Απ’ την ίδια μήτρα βγήκαν και περίπου το ίδιο συμπεριφέρονται. Αντλούν δύναμη από κει που αντλούμε ή θα μπορούσαμε ν’ αντλήσουμε. Τον περίγυρο. Απ’ όπου αντλούν την πραγματική ή υποτιθέμενη εξουσία. Γιατί σχεδόν όλοι θέλουν να φαίνονται σπουδαίοι στον μικρό ή μεγάλο χώρο. Ίδιον ανθρώπων σοβαροφανών που τους λείπει η εσωτερική αξιολόγηση.
Το ίδιο, σε μέγιστο βαθμό, ισχύει για τους ιερείς. Την Εκκλησία που σε δύσκολες μέρες, όπως αυτή που βιώνουμε, θα ‘πρεπε να είναι ο ταγός κι ο οδηγός. Σεμνή και ταπεινή. Να φέρει τον κόσμο δίπλα τής. Όχι προσκολλημένο αλόγιστα και θρησκόληπτο, με τον φόβο της κόλασης.
Αλλά με παραδειγματικό τρόπο καθημερινής συμπαράστασης και ελέους στον ταπεινό και καταφρονεμένο. Χωρίς τα πολυτελή άμφια, αλλά με ταπεινότητα να σκύβει πλάι στο κρεβάτι του ανήμπορου και τον αγκαλιάζει.
Αυτά έχει ανάγκη ο κόσμος: Τον καλογερικό σκούφο που προσέρχεται να βοηθήσει τον πάσχοντα συνάνθρωπό του. Νύχτα, μέρα αγόγγυστα. Αρκετοί το πράττουν. Δεν το διατυμπανίζουν. Είναι στοιχειώδες καθήκον τους. Έτσι το προσλαμβάνουν.
Όπως στοιχειώδες καθήκον είναι όλων να το πράττουν. Καθημερινώς και ευόρκως. Η συμπύκνωση αυτών, η συμπόνια, είναι ύψιστη αρετή. Οδηγεί δε στη συναίσθηση της Δικαιοσύνης ως απόλυτου αγαθού.
