«Ηρακλής»: Δημοσιονομική βόμβα οι κρατικές εγγυήσεις για τα κέρδη των funds

Το πρόγραμμα-χείρα βοηθείας από την κυβέρνηση υποβοηθά την εκποίηση της ακίνητης περιουσίας, των Ελλήνων – Σκοτεινός ο σχεδιασμός με τον οποίο «πακέτα» δανείων μεταβιβάστηκαν σε εξωχώριες εταιρίες

Από τους Μαρία Παναγιώτου Νίκο Τσακανίκα

Ένα από τα αρχικά ερωτήματα που απασχόλησαν την έρευνά μας σε σχέση με τη μεταβίβαση των «κόκκινων» -και όχι μόνο- δανείων σε funds (τα οποία έχουν πάρει τον χαριτωμένο τίτλο «εταιρίες ειδικού σκοπού») ήταν ο ίδιος ο σχεδιασμός αυτής της πώλησης. Αλήθεια, πώς ακριβώς οργανώθηκαν τα «πακέτα» δανείων που μεταβιβάστηκαν σε εξωχώριες εταιρίες με έδρα την Ιρλανδία ή το Λουξεμβούργο;

Για παράδειγμα, τον Απρίλιο του 2020, με σχετικό δελτίο Τύπου, η Alpha Bank μάς ενημέρωσε ότι «ολοκληρώθηκαν, σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 3156/2003, οι διαδικασίες για την τιτλοποίηση απαιτήσεων από δάνεια ή/και πιστώσεις καταναλωτικής, στεγαστικής και επιχειρηματικής πίστης, κατά κύριο λόγο (σ.σ.: αλλά όχι αποκλειστικά) σε καθυστέρηση, ανεξαρτήτως καταγγελίας ή μη». Δηλαδή, μας ενημέρωσε ότι μεταβίβασε τις απαιτήσεις δανείων, καταναλωτικών, στεγαστικών και επιχειρηματικών που είτε είχαν καταγγελθεί είτε όχι, αλλά και δανείων που εξυπηρετούνταν.

Μεταβίβαση

Μας ενημέρωσε ακόμη ότι οι απαιτήσεις αυτές μεταβιβάστηκαν στις εταιρίες ειδικού σκοπού GALAXY II FUNDING DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, GALAXY III FUNDING DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, GALAXY IV FUNDING DESIGNATED ACTIVITY COMPANY και ORION X SECURITISATION DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, που έχουν έδρα την Ιρλανδία. Πώς αποφασίστηκε, λοιπόν, ποια πακέτα θα πάνε σε αυτά τα funds; Πώς αποφασίστηκε πόσα από τούτα ή από εκείνα τα δάνεια θα περιλαμβάνει κάθε πακέτο, που θα μετακινηθεί σε αυτή τη δευτερογενή τραπεζική, αλλά προβληματική, αγορά;

Έγκυρες τραπεζικές πηγές, στις οποίες απευθύνθηκε η «δημοκρατία», κάνουν λόγο για αόριστες, έωλες και πρόχειρες ασκήσεις επί χάρτου στον σχεδιασμό αυτών των «πακέτων» που δόθηκαν με εξευτελιστικό αντίτιμο, δηλαδή ακόμη και κάτω από το 1/10 της ονομαστικής αξίας του κεφαλαίου τους! Η εικόνα που μας μεταφέρθηκε ήταν περίπου ενός πρόχειρου χαρτιού, πάνω στο οποίο υπολογιζόταν ποια δάνεια θα μεταφερθούν. Στους παραπάνω υπολογισμούς έμπαινε βεβαίως και η συνάρτηση του διαβόητου προγράμματος «Ηρακλής», που κάνει την υπόθεση ακόμη πιο επικίνδυνη όχι μόνο για τους δανειολήπτες, αλλά και για τα δημοσιονομικά ολόκληρης της χώρας.

Εκδούλευση

Για να λειτουργήσει το σχέδιο της μεγαλύτερης υφαρπαγής ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως το φαντάστηκαν οι αρχιτέκτονές του, χρειάστηκε χείρα βοηθείας από την κυβέρνηση. Έτσι, η τελευταία ενεργοποίησε το πρόγραμμα «Ηρακλής», ύψους άνω των 18 δισ. ευρώ (δημόσιο χρήμα), που αποτελεί την αποθέωση της εκδούλευσης απέναντι στα funds. Το επόμενο ερώτημα που μπήκε στην έρευνά μας ήταν τι ακριβώς καλύπτουν αυτές οι εγγυήσεις: τα χρήματα που υποθετικά έβαλαν τα funds για να αγοράσουν τις δανειακές απαιτήσεις ή και κάτι παραπάνω; Παρά τις αντικρουόμενες απαντήσεις που πήραμε από τραπεζικές, οικονομικές, νομικές και άλλες πηγές, καταλήξαμε στο ασφαλές συμπέρασμα ότι τους εγγυηθήκαμε ακόμη και το κέρδος τους!

Ας αναφέρουμε ένα απλό παράδειγμα για να γίνει κατανοητό: στις ασκήσεις επί χάρτου που αναφέραμε παραπάνω ας πούμε ότι οι επικεφαλής των τραπεζών δημιουργούσαν ένα πακέτο απαιτήσεων ύψους 1.000.000 προς μεταβίβαση, το οποίο πούλησαν σε fund αντί 100.000 ευρώ. Η άσκηση περιελάμβανε αυθαίρετα την υπόθεση ότι το fund θα βγάλει από το πακέτο 300.000 ευρώ, δηλαδή από κάθε δάνειο τουλάχιστον την ονομαστική αξία του κεφαλαίου. Οι εγγυήσεις του «Ηρακλή» καλούνται να καλύψουν τις 300.000 ευρώ, δηλαδή την πιθανή κερδοφορία των funds, και όχι το υποτιθέμενο ποσό της επένδυσής τους. Εν ολίγοις, θα πληρώσουμε από τα δημόσια ταμεία το κέρδος που τους έταξαν οι τράπεζες και η κυβέρνηση, εάν δεν καταφέρουν να το βγάλουν από τους δανειολήπτες, καθώς οι εγγυήσεις του Δημοσίου δόθηκαν αφειδώς, στηριζόμενες σε ουτοπικά επιχειρηματικά σχέδια!

Το γεγονός μεταφράζει απόλυτα όλα όσα έχουμε ζήσει το τελευταίο διάστημα, δηλαδή τη μετατροπή των funds σε κράτος εν κράτει, με εξουσία ακόμη και μη τήρησης δικαστικών αποφάσεων. Μεταφράζει ακόμη και την απόφαση του Αρείου Πάγου να δικαιώσει τους servicers, τους διαχειριστές των δανείων για λογαριασμό των funds, δίνοντάς τους το δικαίωμα να προβαίνουν σε πλειστηριασμούς. Βλέπετε, στόχος πλέον δεν είναι να ρυθμιστούν τα δάνεια, αλλά να βγάλουν όσο περισσότερα χρήματα τα funds, εκποιώντας την ακίνητη περιουσία των Ελλήνων, προκειμένου να τους δοθούν όσο γίνεται λιγότερα χρήματα από τα δημόσια ταμεία.

Όπως και να έχει, δηλαδή, ο ελληνικός λαός, είτε μέσω της περιουσίας του είτε μέσω των δημοσιονομικών, θα κάνει και κάποιους αόρατους ανθρώπους ακόμη πιο υπερπλούσιους. Το αξιοπερίεργο -και συνάμα μέγα θέμα- είναι πως μέχρι στιγμής δεν γνωρίζουμε εάν έχουν δοθεί χρήματα των κρατικών εγγυήσεων στα funds και πόσα, καθώς η κυβέρνηση και οι αρμόδιοι φορείς δεν δίνουν κανένα στοιχείο επ’ αυτού. Οι πιέσεις της Eurostat για εγγραφή στο δημόσιο χρέος της χώρας του συνόλου των εγγυήσεων που δόθηκαν στο πρόγραμμα «Ηρακλής», παρότι δεν απέδωσαν, σίγουρα δεν είναι ούτε τυχαίες ούτε ένα απλό λάθος της συγκεκριμένης ευρωπαϊκής υπηρεσίας, που αναιρέθηκε για πάντα. Αν αυτό συμβεί, θα μιλάμε για πραγματική βόμβα στα δημοσιονομικά της χώρας μας.

Τα 44 «κοράκια» που θησαυρίζουν στην Ελλάδα

Αναζητήσαμε τα funds μέσα από χιλιάδες πλειστηριασμούς στην ηλεκτρονική πλατφόρμα πλειστηριασμών e-auction, σε διάστημα ενός περίπου έτους (βρέθηκαν 44), και ιδού τα αποτελέσματα: GEMINI CORE SECURITISATION DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, COSMOS SECURITISATION DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, MEXICO FINANCE DAC, FRONTIER ISSUER DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, SUNRISE I NPL FINANCE DAC, SUNRISE II NPL FINANCE DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, SUNRISE ΙΙI NPL FINANCE DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, ORION X SECURITISATION DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, VEGA I NPL FINANCE DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, GALAXY II FUNDING D.A.C, GALAXY IV FUNDING D.A.C, CAIRO NO 2 FINANCE DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, CAIRO NO. 1 FINANCE DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, CAIRO No. 3 FINANCE DAC, PHOENIX NPL FINANCE DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, BLUEBELL ISSUER DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, GRAMILTON DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, PIRAEUS SNF DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, POSEIDON FIDAC, SYMBOL INVESTMENT NPLCo DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, PILLAR FINANCE DAC, HERMES ACQUISITIONS B DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, ERB RECOVERY DAC, CRISTOFFERSON ROBB &COMPANY (CRC), EURONET WORLDWIDE INC, SERENGETI ASSET MANAGEMENT LP, WATERWHEEL CAPITAL MANAGEMENT LP, LEON CAPITAL FINANCE DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, VEGA IIΙ NPL FINANCE DAC, VEGA II NPL FINANCE DAC, APS ETA S.A, HELLAS 3P INVESTMENT DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, HOIST FINANCE AB (PUBL), CREDITABLE OPPORTUNITIES FUND SCA SICAV-RAIF, EAGLE ISSUER DESIGNATED ACTIVITY COMPANY, LANA SECURITIZATION S.A.R.L., IRIS HELLAS INVESTMENTS DAC, LOUSIOS LIMITED, ΘΕΑ ΑΡΤΕΜΙΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΑΠΟ ΔΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ, TETHYS SECURITIZATION S.A’ R.L., ERB RECOVERY DAC, PIRAEUS SNF DAC, GREDITABLE POLIS DANIA DESIGNATED ACTIVITY, GLX ONE IRELAND DAC, AMOEBA ISSUER DAC, UNION DE CREDITOS INMOBILIARIOS S.A. ESTABLECIMIENTO FINANCIERO DE CREDITO.

Δύο παραδείγματα αγοράς εξυπηρετούμενων δανείων

Για να «νοστιμίσουν» τα πακέτα των δανείων που έδωσαν οι τράπεζες στα funds -δεν έφτανε, δηλαδή, που τα αγόρασαν σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές- και να έχουν σταθερή πηγή εσόδων, με γνώμονα πάντα το πρόγραμμα «Ηρακλής», ενσωμάτωσαν σε αυτά και περιπτώσεις όπου ο δανειολήπτης πλήρωνε κανονικά από την αρχή το δάνειο, χωρίς να έχει προηγηθεί ρύθμιση και φυσικά χωρίς καμία ενημέρωση για τον ίδιο.

Η περίπτωση που ακολουθεί είναι χαρακτηριστική: δανειολήπτης με τον οποίο ήρθαμε σε επαφή είχε πάρει στεγαστικό δάνειο (από τη Γενική Τράπεζα, που στη συνέχεια, με την εξαγορά της από την Τράπεζα Πειραιώς, πέρασε στην τελευταία) το 2007 και πλήρωνε κανονικά τις δόσεις μέχρι σήμερα. Μάλιστα, ο δανειολήπτης είχε δώσει πάγια εντολή πληρωμής του δανείου. Όταν άρχισε η διαδικασία πώλησης πακέτων δανείων, στα οποία συμπεριελήφθησαν και εξυπηρετούμενα, ο εν λόγω δανειολήπτης διαπίστωσε, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση, ότι η τράπεζα δεν εισέπραττε πια τα χρήματα, όπως έκανε κάθε μήνα.

Στην αρχή, όταν ο δανειολήπτης απευθύνθηκε στην τράπεζα, ο υπάλληλος επικαλέστηκε τεχνικό πρόβλημα. Το δάνειο άρχισε σιγά σιγά να καθίσταται εκπρόθεσμο. Σε επόμενη επικοινωνία του δανειολήπτη με την τράπεζα, τον ενημέρωσαν πως το δάνειο πέρασε στην Intrum, διαχειρίστρια εταιρία της τράπεζας.

Εκπρόθεσμο

Η δικαιολογία που επικαλέστηκαν ήταν ότι, στο πλαίσιο της ελάφρυνσης και καταμερισμού των εργασιών της τράπεζας, έγινε αυτή η αλλαγή. Τα δεδομένα, όμως, άλλαξαν. Για να συνεχιστεί η «απρόσκοπτη» αποπληρωμή του δανείου έπρεπε να καθίσταται το δάνειο κάθε φορά εκπρόθεσμο – δεν μπορούσε, δηλαδή, να το πληρώνει ούτε πριν ούτε τη μέρα που είχε συμφωνήσει με την τράπεζα για την αποπληρωμή. Μάλιστα, έπρεπε να παίρνει ο ίδιος την Intrum, καθώς η διαδικασία γινόταν τηλεφωνικά, όταν φυσικά κατάφερνε να βρει κάποιον, καθώς άλλοτε οι γραμμές ήταν απασχολημένες κι έπρεπε να περιμένει μέχρι και μισή ώρα για να τακτοποιήσει το ζήτημα, άλλοτε είχε πέσει το σύστημα, όπως ισχυρίζονταν, κι έπρεπε να ξανακαλέσει. Το αποτέλεσμα ήταν, πέρα από την ταλαιπωρία, να πληρώνει ο δανειολήπτης και κάτι παραπάνω (από κάποια λεπτά μέχρι και 1 ευρώ, ανάλογα τις μέρες που καθυστερούσε χωρίς δική του ευθύνη) η πληρωμή, κάθε φορά, καθώς, όπως προείπαμε, το δάνειο καθίστατο εκπρόθεσμο. Ώσπου μετέβη στην τράπεζα και απαίτησε να επιστρέψει η δανειακή σύμβαση στην αρχική της μορφή. Κάτι που αναγκάστηκε τελικά -με λίγη ένταση, η αλήθεια είναι…- η τράπεζα να αποδεχθεί…

Πλήρωνε!

Άλλος δανειολήπτης για τον οποίο λάβαμε γνώση ρύθμισε το δάνειό του, μετά την οικονομική κρίση, στην Εθνική Τράπεζα και πλήρωνε κανονικά τις δόσεις του. Πήγαινε κάθε μήνα στο γκισέ με απόλυτη συνέπεια. Κάποια στιγμή, τον ενημέρωσαν πως το δάνειό του το διαχειρίζεται πλέον ένας servicer και με αυτόν θα έπρεπε από εδώ και πέρα να συνεννοείται και να συναλλάσσεται. Πήγε στον servicer με σκοπό να συνεχίσει να πληρώνει κανονικά τις δόσεις του. Του είπαν να περιμένει λίγο μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες, να ενταχθεί στο σύστημα και άλλα αόριστα πράγματα, με τελικό σκοπό, όπως φάνηκε, να περάσει το τρίμηνο, να χάσει τη ρύθμιση που είχε κάνει, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις όταν είσαι εκπρόθεσμος, και να διαπραγματευτούν το δάνειο με νέα δεδομένα, με δυσμενέστερους οικονομικούς όρους, ώστε να κερδίσουν περισσότερα χρήματα και στην τελική να του υφαρπάξουν το σπίτι.

Μάλιστα, όσο τον είχαν στην αναμονή για να περάσει το τρίμηνο, στις συνεχείς οχλήσεις του δανειολήπτη για το πότε θα συνεχίσει να πληρώνει, τον καθησύχαζαν και τον διαβεβαίωναν πως όταν έρθει ο καιρός θα τον ειδοποιήσουν. Ο… καιρός -όπως τον εννοούσαν- πέρασε και ύστερα από τρεις μήνες έχασε τη ρύθμιση. Τότε αποφάσισαν να επικοινωνήσουν μαζί του, να του εμφανίσουν οικονομικούς όρους στους οποίους δεν μπορούσε να ανταποκριθεί, και το σπίτι του επρόκειτο να βγει σε πλειστηριασμό. Τελικά, το έσωσε στο… παρά ένα, αλλά χρειάστηκε να παρέμβουν και να τον βοηθήσουν άνθρωποι που γνώριζαν το σύστημα εκ των έσω, οι οποίοι με σχετικά έγγραφα που έστειλαν στον servicer τον ανάγκασαν την τελευταία στιγμή να υποχωρήσει και να αποδεχτεί την αρχική ρύθμιση που είχε υπογράψει ο δανειολήπτης με την τράπεζα.

Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»