Τα φαινόμενα διαφθοράς

Του Δημήτρη Γαρούφα*

«Και τοις νόμοις και τη άλλη οικονομία ούτω τετάχθαι ώστε μη τας αρχάς κερδαίνειν» (Αριστοτέλης – Πολ.1308b,32-34).

Ο Αριστοτέλης από τα βάθη της Ιστορίας μάς υπενθυμίζει ότι οι νόμοι και οι θεσμοί πρέπει να είναι τέτοιοι που να μην μπορούν να πλουτίζουν οι εκάστοτε ασκούντες εξουσία. Η ρήση του έχει ιδιαίτερη σημασία, γιατί διαχρονικά αποκαλύπτονται κρούσματα διαφθοράς κάποιων πολιτικών, μερικοί εκ των οποίων στη χώρα μας, θέλοντας να δικαιολογήσουν την παραβατική συμπεριφορά τους, έφτασαν στο σημείο να ισχυρίζονται πριν από μερικά χρόνια ότι δεν γνώριζαν το άρθρο 57 του Συντάγματος που αναφέρεται στα ασυμβίβαστα έργα για τους βουλευτές ή να δίνουν τη δική τους ερμηνεία που τους βολεύει.

Διαβάζοντας για όλα αυτά ο απλός πολίτης αναρωτιέται αν μπορεί να σωθεί αυτή η χώρα. Ο πολίτης έχει δοκιμάσει σχεδόν όλα τα πολιτικά κόμματα, αλλά δεν βλέπει αλλαγή και υψηλό ήθος στην πολιτική ζωή της χώρας και οι ισχυρισμοί κάποιων παρανομούντων ότι και οι προηγούμενοι το ίδιο έκαναν οδηγεί σε απελπισία τον πολίτη, που κάποτε πρέπει να μάθει να μην πιστεύει τα μεγάλα λόγια… Με λύπη βλέπουν οι πολίτες ότι οι προεκλογικές δηλώσεις υποψηφίων για μηδενική ανοχή στη διαφθορά ήταν μόνο λόγια, γιατί υπήρξαν δράσεις βουλευτών που παραβίαζαν και το άρθρο 57 του Συντάγματος με αστείες δικαιολογίες.

Οι πολιτικοί ηγέτες σίγουρα έχουν ευθύνες, διότι επιλέγουν πρόσωπα για τα ψηφοδέλτια χωρίς να ερευνούν για το ήθος τους και χωρίς να ελέγχουν την παραβατική δράση τους. Αν ήξεραν οι παραβάτες ότι θα υπάρξει άμεση τιμωρία της αναξιοπρεπούς συμπεριφοράς με διαγραφή και περιθωριοποίηση αυτών που λόγω απληστίας αμαυρώνουν την πολιτική ζωή, σίγουρα θα είχαμε λιγότερα περιστατικά.

Στη χώρα μας δυστυχώς πληθαίνουν τα περιστατικά διαφθοράς γιατί υπάρχει ανοχή από τις ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων και επιδερμική αντιμετώπιση των οικονομικών σκανδάλων. Αν ο βουλευτής, που έχει εταιρία και συνάπτει συμβάσεις με φορέα του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ήξερε ότι θα εκπέσει του αξιώματος και θα περιθωριοποιηθεί πολιτικά, σίγουρα θα απέφευγε την παραβατικότητα. Αν υπήρχε σωστός και άμεσος έλεγχος των «πόθεν έσχες», πολλά θα ήταν αλλιώς…

Πρέπει η με ευρεία έννοια ηγεσία της χώρας να συνειδητοποιήσει τις ευθύνες της για την παρακμή της χώρας και το χαμηλό επίπεδο της πολιτικής ζωής. Οι πολίτες θυμούνται τις υποθέσεις Κοσκωτά, SIEMENS, NOVARTIS, Χρηματιστηρίου, Βατοπαιδίου, Εξοπλιστικών κ.λπ. και σκέφτονται ότι ελάχιστοι τιμωρήθηκαν, με αποτέλεσμα να δημιουργείται πλέον η πεποίθηση στους πολίτες για ανοχή του πολιτικού κόσμου στη διαφθορά.

Το υψηλότερο ήθος στην πολιτική ζωή θα έρθει όταν αρχίσουν να λειτουργούν οι θεσμοί ουσιαστικά και δεν θα επιτρέπουν την ανάπτυξη τέτοιων φαινομένων, και όταν εμείς οι πολίτες, πέρα από τα λόγια των υποψηφίων, θα μάθουμε να ερευνούμε και το ήθος τους, κι όταν ακόμη οι ανεξάρτητοι φορείς θα ερευνούν και θα καταγγέλλουν τέτοια φαινόμενα διαφθοράς.

Κάποιοι από αυτούς που απασχόλησαν την επικαιρότητα προκαλώντας με τη συμπεριφορά τους πρέπει να θυμούνται αυτό που έγραφε ο Τζον Κένεντι στην εισαγωγή του βιβλίου του με τίτλο «Σκιαγραφία των γενναίων», το οποίο είχε γράψει προτού εκλεγεί πρόεδρος των ΗΠΑ: «Στα ιδιωτικά επαγγέλματα, όπως, π.χ., στη βιομηχανία, το άτομο έχει το δικαίωμα να προωθεί τα ατομικά του συμφέροντα μέσα στο πλαίσιο του νόμου, για να φτάσει στην καθολική επιτυχία. Αλλά στον δημόσιο βίο απαιτούμε από το άτομο να θυσιάζει τα ατομικά του συμφέροντα για το γενικότερο καλό». Δηλαδή να συνειδητοποιούν ότι όποιος φιλοδοξεί να εκπροσωπεί τους πολίτες δεν αρκεί να σέβεται τους νόμους, γιατί προσφέρει πραγματικά μόνο όταν, πέρα από τους νόμους, σέβεται και κάποιους ηθικούς κανόνες…

* Δικηγόρος – πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης