Του Δημήτρη Γαρούφα*
Ο Ελληνισμός στην ιστορική του διαδρομή πέρασε από πολλές συμπληγάδες και επιβίωσε και έπειτα από 400 χρόνια σκλαβιάς στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Επιβίωσε γιατί στις δύσκολες στιγμές του διαμόρφωνε θεσμούς που εξασφάλιζαν επιβίωση και δημιουργούσαν προοπτική για το μέλλον. Ενδεικτικά μόνο θα αναφέρω ότι οι Σαρακατσάνοι, που εκδιώχθηκαν την εποχή του Αλή Πασά από τα Άγραφα και σκόρπισαν σε όλα τα Βαλκάνια, κατάφεραν να επιζήσουν ως Έλληνες όπου κι αν πήγαν (μέρος αυτών στα Σκόπια και τη Βουλγαρία), κρατώντας σαν φυλακτό και οδηγό τις αρχαιοελληνικές παραδόσεις. Έτσι για να έχουν αυτονομία όσοι πήγαν στη Βουλγαρία και τα Σκόπια έλυναν τις μεταξύ τους διαφορές με τα εσναφικά δικαστήρια και την απόφαση των δικαστηρίων την έκαναν τραγούδι για να διατηρείται στη μνήμη και να αποτελεί μορφή νομολογίας, θυμίζοντας την εποχή της αρχαιότητας που οι νόμοι είχαν ποιητική μορφή (έχω καταγράψει και δημοσιεύσει μερικά από αυτά τα τραγούδια).
Αναφέρθηκα ενδεικτικά στους Σαρακατσάνους που βρέθηκαν στα Σκόπια γιατί ήταν η μόνη μειονότητα που δεν μπόρεσαν να αφομοιώσουν στα Σκόπια κι, όπως μου έλεγε κυβερνητικός αξιωματούχος στα Σκόπια το 2005, «τους Σαρακατσάνους δεν μπορέσαμε να τους αφομοιώσουμε. Μιλούσαν μόνο ελληνικά και το μυαλό τους τους το είχαν στην Ελλάδα, γι’ αυτό τους διευκολύναμε να φύγουν στην Ελλάδα μετά το 1956» (εγκαταστάθηκαν στο Νέο Κορδελιό Θεσσαλονίκης, όπου αποτελούν το 20% του πληθυσμού).
Ο Ελληνισμός πέρασε αναμφίβολα δύσκολες περιόδους στην Ιστορία του, αλλά πάντα επιβίωνε γιατί λειτουργούσε με κανόνες ζωής στηριγμένους σε αρχαιοελληνικές ρίζες, που εξασφάλιζαν επιβίωση και δημιουργούσαν προοπτική, αλλά αυτές οι αρχές είναι που λείπουν από το σύγχρονο ελληνικό κράτος.
Κατ’ επανάληψη από αυτή τη στήλη έχουμε επισημάνει ότι η Ελλάδα ως κράτος βιώνει εδώ και χρόνια πολύπλευρη κρίση. Η κρίση αυτή προκλήθηκε γιατί το ελληνικό κράτος ξέφυγε από την παράδοση του Ελληνισμού και το πολιτικό μας σύστημα, εν ονόματι ενός ψεύτικου κοσμοπολιτισμού, καλλιέργησε ένα πλαίσιο αρχών νεοπλουτισμού. Έτσι η στρατιωτική θητεία των νέων έφτασε στο σημείο να χαρακτηρίζεται «βάρος» από μέρος του πολιτικού κόσμου, ενώ την εκπλήρωση αυτής της θητείας απέφυγαν με διάφορους τρόπους πλείστοι των πολιτικών μας. Το ήθος θεωρήθηκε αδυναμία και το θράσος αρετή, ενώ η εντιμότητα μειονέκτημα.
Όταν η Ελλάδα λειτουργούσε με οδηγό τις αρχές του οικουμενικού Ελληνισμού έκανε θαύματα, αλλά εδώ και χρόνια το ελλαδικό κράτος δείχνει ότι δεν πορεύεται με αυτές τις αρχές. Με διαχρονική ευθύνη της ηγεσίας του απεμπόλησε τον πρωταγωνιστικό ρόλο που θα μπορούσε να παίζει στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, οδηγήθηκε σε δεινή οικονομική κρίση, χωρίς να προσπαθεί να εξαλείψει τις αιτίες αυτής, λειτουργεί εμφανώς φοβικά κι ενώ επικαλείται το Διεθνές Δίκαιο δείχνει να φοβάται να αναλάβει πρωτοβουλίες σύμφωνες με αυτό, δίνοντας στον εξ ανατολών κακό γείτονα την ευκαιρία να ζητά κάθε χρόνο και περισσότερα, ενώ η ειρήνη στην περιοχή διασφαλίζεται συνήθως με δικές μας υποχωρήσεις
Είναι πλέον εμφανής η ανάγκη αναγεννητικής προσπάθειας στην Ελλάδα, για να δημιουργηθεί νέα προοπτική για το ελληνικό κράτος. Χρειάζεται να βγουν μπροστά ο πνευματικός κόσμος, η Εκκλησία και όλες οι δυνάμεις του έθνους, ενώ οι πολίτες πρέπει να αρχίσουν να λειτουργούν ως ενεργοί πολίτες. Οφείλουμε όλοι, ξεπερνώντας τις διαχωριστικές γραμμές του παρελθόντος, να λειτουργούμε με όραμα συμβατό με τους ανοιχτούς ορίζοντες του οικουμενικού Ελληνισμού. Με πίστη στις δυνάμεις του έθνους, με εργατικότητα και μεθοδικότητα, με αυτογνωσία να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του ελλαδικού κράτους και με ανοιχτούς ορίζοντες στη σκέψη και τη δράση μας να δημιουργήσουμε προϋποθέσεις αναγέννησης της πατρίδας και νέας προοπτικής για τον Ελληνισμό.
*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
