Εναερίτες και λεχρίτες

Του Γιώργου Κ. Στράτου

Είμαστε λαός των άκρων. Γνωστό αυτό. Το ‘χουμε χιλιοπληρώσει ακριβά, αλλά δεν λέμε να αλλάξουμε. Το ‘ξερε αυτό ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά, αν όχι το μεγαλύτερο, της οικουμένης, που γέννησε αυτός ο τόπος και μας το ‘πε νωρίς. Για τον Αριστοτέλη η ευδαιμονία εναπόκειται στην επιλογή της μέσης οδού μεταξύ δύο ακραίων προοπτικών, της υπερβολής και της έλλειψης. Αλλά, και πάλι, δεν χαμπαριάζουμε…

Αυτό το εθνικό χαρακτηριστικό διαπερνά τη στάση ζωής όλων μας. Θα τολμούσα να πω ότι κατ’ επιτρεπτή μεταφορά η συμπεριφορά μας στην κοινωνία και την εργασία εκτείνεται μεταξύ μίας κατηγορίας επαγγελματιών και μίας κοινωνικών τύπων.

Οι επαγγελματίες είναι οι εναερίτες. Εναερίτης καλείται ο εργαζόμενος σε μεγάλο ύψος, πάνω σε στύλους, πυλώνες, υψηλές κατασκευές, ο οποίος χρησιμοποιεί ατομικό εξοπλισμό προστασίας από πτώση, πρόσβασης και σταθεροποίησης στη θέση εργασίας του, όπως ζώνη, κράνος, σχοινιά, ευρισκόμενος είτε σε επαφή με την επιφάνεια εργασίας είτε αιωρούμενος στο κενό. Οι παλιότεροι τους θυμόμαστε να ανεβαίνουν σαν ακροβάτες με τα δρεπανοειδή πέδιλά τους στις ξύλινες κολόνες της ΔΕΗ για να διορθώσουν μία βλάβη. Περιττεύει η εκτενέστερη αναφορά για τις ιδιότητες και τον χαρακτήρα που διαθέτει ένας άνθρωπος που βγάζει το μεροκάματό του εκτιθέμενος σε τέτοιο κίνδυνο.

Οι κοινωνικοί τύποι είναι οι λεχρίτες. Λεχρίτης αποκαλείται ένα πρόσωπο τιποτένιο, ο παλιάνθρωπος, ο βρομιάρης. Άδοξη εξέλιξη του όρου για τα μέλη του «Συλλόγου Λεχριτών Θεσσαλονίκης» που συστήθηκε το 1925 από γλεντζέδες με το όνομα «Μποέμ» αλλά επειδή δεν τους ταίριαζε ο ξενόφερτος τίτλος αποφάσισαν να τον αλλάξουν σε Λεχρίτη από το ένζυμο που προκαλεί τη βράση της ρετσίνας ακόμα και από το κουνουπάκι που ζει και πεθαίνει γύρω από την κάνουλα του βαρελιού της!

Αν το καλοσκεφτείτε, αυτοί οι δύο τύποι ανθρώπων συνυπάρχουν σχεδόν παντού στην πατρίδα μας. Στις οικογένειες, στις φιλίες μας, στις εταιρίες, στις δημόσιες υπηρεσίες, στους επαγγελματίες που συναλλασσόμαστε καθημερινά, στους υπαλλήλους που απασχολούμε και στους συναδέλφους μας. Ενώ οι «εναερίτες» της καθημερινότητας κρεμιούνται στο κενό της αβεβαιότητας, που σημαίνει να επιβιώνεις στην Ελλάδα, για να διεκπεραιώσουν με υπευθυνότητα τις αποστολές τους, την ίδια στιγμή οι «λεχρίτες» συμπατριώτες μας, ανενόχλητοι και αμετανόητοι, χαβαλεδιάζουν και καβλαντίζουν «εις υγείαν των κορόιδων»!

Από την αναλογία αυτών των τύπων εξαρτάται και προφανώς η πορεία της χώρας. Στις λαμπρές περιόδους σαφώς η πλάστιγγα γέρνει υπέρ των «εναεριτών». Πιθανότατα γιατί το φιλότιμό μας ξυπνάει και τον «εναερίτη» που κρύβει μέσα του κάθε «λεχρίτης». Στο μακράν μεγαλύτερο όμως κομμάτι της διαδρομής μας φοβούμαι ότι είμαστε «κράτος λεχριτών». Και δυστυχώς τόσο οι συμπεριφορές που αντιμετωπίζουμε καθημερινά γύρω μας όσο και οι δείκτες για το πόσο ικανοποιημένοι είμαστε από τη ζωή μας το επιβεβαιώνουν πανηγυρικά.

Κρίμα γιατί, αν οι «εναερίτες» πολλαπλασιάζονταν, θα μπορούσαμε όλοι να γινόμαστε συχνότερα «λεχρίτες», με την πρώτη, ωραία έννοιά τους!