Του Βασίλη Γαλούπη
Εδώ κι έναν χρόνο ο ισραηλινός στρατός έριχνε σποραδικά προκηρύξεις πάνω από τη Γάζα τάζοντας ανταμοιβή 400.000 δολαρίων για πληροφορίες σχετικά με το πού κρυβόταν ο Γιαχία Σινουάρ, ο σκληροπυρηνικός ηγέτης της Χαμάς, που αποτελούσε τον Νο 1 καταζητούμενο μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Το ποσό ήταν αστρονομικό για τα δεδομένα των εξαθλιωμένων Παλαιστινίων, αλλά γι’ αυτούς ο Σινουάρ αποτελούσε ήδη μυθικό σύμβολο. Ίσως γι’ αυτό κατάφερνε να παραμένει άπιαστος, επιβιώνοντας στις δαιδαλώδεις σήραγγες που είχε σκάψει η Χαμάς κάτω από τη Γάζα, ακόμη και όταν το Ισραήλ σκότωσε πολλούς από τους συνεργάτες του.
Τον περασμένο Νοέμβριο ο Νετανιάχου δήλωνε ότι κατάφεραν να τον παγιδεύσουν σε ένα καταφύγιο κι ότι τον έχουν «περικυκλωμένο και απομονωμένο», με τον θάνατό του να είναι θέμα ωρών, αλλά, όπως αποδείχθηκε, ο Σινουάρ ξέφυγε από τους Ισραηλινούς. Σκοτώθηκε τελικά στις 16 Οκτωβρίου από μια ομάδα Ισραηλινών κομάντος που εκτελούσαν επιχείρηση στη νότια Γάζα. Οι στρατιώτες του IDF δεν στόχευαν τον Σινουάρ και δεν γνώριζαν, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά ως τώρα, ότι μπορεί να βρισκόταν στη συγκεκριμένη τοποθεσία. Απλώς πρώτα ισοπέδωσαν ένα κτίριο όπου εντόπισαν μαχητές της Χαμάς και εκ των υστέρων τον αναγνώρισαν ανάμεσα στα πτώματα.
Λέγεται ότι αυτός ήταν ο αρχιτέκτονας πίσω από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, γι’ αυτό ο Νετανιάχου γιόρτασε πανηγυρικά τον θάνατό του: «Σήμερα το κακό δέχτηκε ένα βαρύ πλήγμα». Ο Μπάιντεν συνεχάρη τον Νετανιάχου και ο Άντονι Μπλίνκεν, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, πρόκειται να ταξιδέψει στο Ισραήλ τις επόμενες ημέρες. Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραήλ Κατζ έστειλε μήνυμα και στον Ταγίπ Ερντογάν: «Τώρα πάρτε πίσω τον βιαστή και δολοφόνο φίλο σας Σινουάρ».
Επί χρόνια οι Ισραηλινοί προσπαθούσαν να στρατολογήσουν τον Σινουάρ ως συνεργάτη τους, προοπτική που τους φαινόταν απείρως καλύτερη από το να τον έχουν απέναντί τους, λόγω των ικανοτήτων του στη διαπραγμάτευση, της εξυπνάδας αλλά και της ωμότητάς του. Αλλά ο Σινουάρ παρέμενε ασυγκίνητος, παρά τα τεράστια κίνητρα που του προσφέρονταν. Αντίθετα, ανέβηκε στα υψηλότερα κλιμάκια της Χαμάς επιδιδόμενος σε μια σταυροφορία δολοφονίας προδοτών της οργάνωσης και πληροφοριοδοτών των Ισραηλινών.
Το 1988 το Ισραήλ συνέλαβε και καταδίκασε τον Σινουάρ για τον φόνο τεσσάρων Παλαιστινίων που συνεργάζονταν με τους Ισραηλινούς και πέρασε 22 χρόνια στη φυλακή. Ο ίδιος έλεγε αργότερα ότι η συγκεκριμένη εμπειρία τού επέτρεψε να μελετήσει τον εχθρό του. Έμαθε άψογα εβραϊκά, διάβαζε καθημερινά ισραηλινές εφημερίδες κι έφτασε να τους κατανοεί τόσο καλά ώστε κατάφερνε έπειτα να τους αιφνιδιάζει. Ο Σινουάρ απέκτησε μια ιδιόμορφη σχέση με τον οδοντίατρο της φυλακής, τον Ισραηλινό Γιουβάλ Μπίτον, που αργότερα έγινε ανώτερος αξιωματικός πληροφοριών. Το 2004 ο Μπίτον, που είχε λάβει και εκπαίδευση γενικής ιατρικής, δέχτηκε στο ιατρείο του έναν αποπροσανατολισμένο Σινουάρ, που παραπονιόταν για έντονο πόνο στον αυχένα του και σωριαζόταν στο πάτωμα χωρίς να μπορεί να σταθεί. «Κάτι δεν πάει καλά με τον εγκέφαλό του», είπε ο οδοντίατρος στους συναδέλφους του, και «πρέπει να πάει επειγόντως στο νοσοκομείο». Πράγματι ο Σινουάρ μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο κοντινό ιατρικό κέντρο Soroka, όπου οι γιατροί τον υπέβαλαν σε επείγουσα χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση ενός κακοήθους και επιθετικού όγκου στον εγκέφαλο. Εάν είχε αφεθεί χωρίς θεραπεία, θα ήταν θανατηφόρος. Λίγες μέρες μετά το χειρουργείο ο Μπίτον τον επισκέφθηκε στο νοσοκομείο κι εκεί ο Σινουάρ τού είπε ότι του χρωστάει τη ζωή του και πόσο σημαντικό ήταν αυτό για έναν μουσουλμάνο.
Από μια ειρωνεία της τύχης, όταν ξέσπασε η επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, ανάμεσα στους απαχθέντες Ισραηλινούς ήταν κι ο ανιψιός του γιατρού Μπίτον. Λίγες εβδομάδες αργότερα ο Μπίτον έδωσε συνέντευξη στην ισραηλινή τηλεόραση, λέγοντας ότι ήταν ο γιατρός που έσωσε τη ζωή του Σινουάρ πριν από χρόνια και ότι τώρα ο ανιψιός του ήταν μεταξύ των ομήρων, ελπίζοντας ότι το μήνυμα θα φτάσει στον κάποτε φυλακισμένο ασθενή του. Στον απόηχο της συνέντευξης του Μπίτον, οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες έμαθαν ότι ο Σινουάρ ρωτούσε προσωπικά για το αν είναι καλά ο ανιψιός του γιατρού και ότι οι υφιστάμενοί του τον είχαν διαβεβαιώσει ότι ήταν εντάξει. Τελικώς, όμως, αποδείχθηκε ότι οι υφιστάμενοι είχαν ψάξει το λάθος άτομο. Ο ανιψιός του γιατρού είχε πεθάνει λίγο μετά την απαγωγή του.
Σε μια έρευνα στο κελί του Σινουάρ τα χρόνια που ήταν στη φυλακή, οι φρουροί είχαν κατασχέσει ένα χειρόγραφο μυθιστόρημά του με τίτλο «Το αγκάθι και το γαρίφαλο», όπου εξιστορούσε τη ζωή ενός αγοριού που μεγαλώνει κρυμμένο και εξαθλιωμένο στην κατεχόμενη Γάζα.
Εκτός από συγγραφικές ανησυχίες, ο Σινουάρ διέθετε την ικανότητα για αποτρόπαιη σκληρότητα. Σε μια ανάκριση μετά τη σύλληψή του το 1988, περιέγραφε με πάθος ότι πυροβόλησε έναν άνδρα, στραγγάλισε έναν άλλο με γυμνά χέρια, έπνιξε έναν τρίτο με ένα μαντίλι και γρονθοκόπησε έναν τέταρτο προτού τον πετάξει σε έναν πρόχειρα σκαμμένο τάφο.
Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι η δολοφονία του Σινουάρ αποτελεί σπουδαία ευκαιρία για μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, κατά «90% πιθανή». Αλλά είναι επίσης πιθανό να απομακρύνει τα εναπομείναντα και εξοργισμένα μέλη της Χαμάς από οποιαδήποτε διάθεση για συμβιβασμό.
