Του Γιώργου Κ. Στράτου*
Αι Αθήναι αποτελούν αναμφίβολα και αναντίρρητα μία από τις πλέον εμβληματικές πόλεις για την παγκόσμια ιστορία και τον πολιτισμό. Γι’ αυτό άλλωστε το σήμα κατατεθέν τους, ο Παρθενώνας, είναι και το λογότυπο της UNESCO. Οι λόγοι είναι πολλοί και πολύ σημαντικοί. Τόσο γνωστοί σε όλους τους ανθρώπους, που ακόμα και η απλή αναφορά τους θα ήταν από κουραστική έως προσβλητική! Και γι’ αυτούς που συρρέουν από τα πέρατα του κόσμου για να επισκεφθούν αλλά και να αποτίσουν φόρο τιμής στα χώματα απ’ όπου απογειώθηκαν οι ανθρώπινες αξίες αλλά και για εκείνους που ζουν στην πόλη και δεν αξιώθηκαν ποτέ μία βόλτα ούτε μέχρι την Ακρόπολη ούτε μέχρι τον Κεραμεικό.
Πέρα από την κλασική αξία, είναι χτισμένες σε έναν τόπο πραγματικά παραδεισένιο! Τρία υπέροχα βουνά περιβάλλουν μία κοιλάδα την οποία διέρρεαν δύο μεγάλα ποτάμια και δεκάδες μικρότερα ρέματα, ποτίζοντας ελαιώνες, αμπέλια και μποστάνια απλωμένα σε διακυμάνσεις του εδάφους που σπάνε τη μονοτονία, με όλα αυτά να καταλήγουν σε μία μαγική παραλία από το Νέο Φάληρο μέχρι τον Φλοίσβο! Πώς να μη γεννήσουν τόσο όμορφες ιδέες και σκέψεις οι άνθρωποι που αξιώθηκαν να ζήσουν σε τέτοιο φυσικό περιβάλλον;
Το περιβάλλον αυτό επιβίωσε για αιώνες από τη μανία καταστροφής των ιστορικών γεγονότων, των κατοίκων της και των αναγκών τους μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα. Λόγοι πολλοί και διάφοροι, κυρίως μικροσυμφέροντα, ασυγχώρητες άγνοιες και εγκληματικές παραλείψεις των καθ’ ύλην αρμοδίων, έλλειψη κρατικού σχεδιασμού, απουσία αγάπης των αρχόντων της για την πόλη και τη χώρα μάζεψαν στον τόπο αυτόν τους μισούς Έλληνες και όσους περαστικούς αποφασίσουν να μείνουν εδώ!
Τα αποτελέσματα είναι ορατά διά γυμνού οφθαλμού! Στη συμπεριφορά των ανθρώπων, στην εικόνα των δημόσιων χώρων, στην κατάσταση των κτιρίων και πάει λέγοντας. Η πόλη βεβαίως διατηρεί ακόμη, ευτυχώς, αρκετές από τις αντιστάσεις της. Τους τολμηρούς νοσταλγούς της ομορφιάς της βοηθάνε στις αναζητήσεις τους η νύχτα, η θέα από τα ψηλά και κάποιες ελάχιστες φιλόξενες γωνιές που έχουν απομείνει όρθιες από την τουριστική λαίλαπα για ένα ποτήρι κι έναν μεζέ κατά την ατμόσφαιρα της αθάνατης και αναντικατάστατης αθηναϊκής ταβέρνας!
Η αλήθεια όμως για τη μεγάλη εικόνα της είναι πικρή και θλιβερή. Πολύ και από τα δύο για όλους μας. Και επειδή αυτή η πόλη μάς δίδαξε μαζί και πάνω απ’ όλα τα άλλα, με όλους τους τρόπους, πως η αναζήτηση και η σαφής διατύπωση της αλήθειας είναι καθήκον και υποχρέωση του ελεύθερου πολίτη, πρέπει και να την αντέχουμε, και να τη λέμε. Τουλάχιστον μεταξύ μας! Η Αθήνα είναι πλέον μία πολύ βρόμικη πόλη, αφιλόξενη για πολλές κατηγορίες ανθρώπων, επικίνδυνη σε πολλά σημεία της μέρας και της νύχτας, δίχως κανένα σεβασμό στα μνημεία της και δίχως να παίρνει καμία χαρά από τον πολυπολιτισμικό καμβά των νέων κατοίκων της. Μίζερη σε χρώματα και διάθεση, νευρική και αγενής στα όρια της υστερίας με το παραμικρό, ακριβή και με τουπέ δίχως κανέναν λόγο.
Τα λαϊφστάιλ περιοδικά και οι στήλες βλέπουν με άλλα μάτια την πραγματικότητα. Άσε που είναι πολύ πιο εύκολο να εξωραΐζεις καταστάσεις παρά να ξύνεις πληγές. Εσείς, άμα τη βρείτε αυτήν την «Αθήνα» για την οποία γράφουν, σας παρακαλώ να μου τη δείξετε. Κι εσείς οι άλλοι που θα καγχάσετε με αυτές τις γραμμές, αφού τη βρήκατε, γιατί δεν είστε κάπως πιο χαρούμενοι, ρε παιδί μου;
Η Αθήνα ήταν τόπος πραγματικής ομορφιάς αλλά εκείνο το φυσικό περιβάλλον έχει εξαφανιστεί πλέον. Ούτε τα ρέματα υπάρχουν σε φυσική μορφή, ούτε οι ελαιώνες (ο μέγας Ελαιώνας έχει εξαφανιστεί) και τα βουνά έχουν καεί κάμποσες φορές. Όσο για τις μαγικές παραλίες του Φαλήρου και του Φλοίσβου καμιά σχέση πλέον.
Η υποβάθμιση της Αθήνας και του περιβάλλοντός της πρέπει να σταματήσει. Αυτό δεν είναι ευθύνη μόνο του Δήμου της Αθήνας (της οποίας ο Δήμαρχος έχει πολλά πράγματα να κάνει) αλλά και όλων των άλλων Δήμων του λεκανοπεδίου. Μ’ άλλα λόγια η Περιφέρεια θα μπορούσε να παίξει κάποιο ρόλο αλλά δε βλέπουμε τίποτα ενώ και από το Υπουργείο Περιβάλλοντος οι δράσεις είναι λίγες και υπολείπονται πολύ των καταστροφών που προκαλεί η ανάπτυξη και ο τουρισμός.