Ο Tραμπ και η «γενιά Ζ»

Του Α.Π. Δημόπουλου

Μέχρι το τέλος του 20ού αιώνα και για πολλές δεκαετίες αποτελούσε περίπου πολιτικό αξίωμα ότι οι νέοι διάκεινται ευνοϊκά προς την Αριστερά. Μάλιστα, το αξίωμα είχε αποτυπωθεί στη σχεδόν παροιμιακή φράση (συχνά αποδιδόμενη εσφαλμένα στον Churchill) ότι «αν στα 25 δεν είσαι αριστερός, δεν έχεις καρδιά, εάν στα 30 δεν είσαι δεξιός, δεν έχεις μυαλό», με το νόημα, φυσικά, να είναι ότι η ωριμότητα στρέφει τους ανθρώπους στα δεξιά.

Εντούτοις αυτό το πολιτικό (και εμπειρικά επιβεβαιωμένο) αξίωμα άρχισε να αλλάζει με την έλευση του νέου αιώνα. Γιατί ήταν τότε που άρχισε να καταγράφεται μια απρόσμενη διαρροή νέων ψηφοφόρων προς τα κόμματα της τότε ανερχόμενης «άκρας Δεξιάς» στην Ευρώπη, φαινόμενο που ερμηνεύτηκε αρχικά με τη σκέψη ότι η ανερχόμενη «άκρα Δεξιά» ήταν συγκριτικά ριζοσπαστικότερη από μια Αριστερά που είχε γίνει «καθεστώς» – οι νέοι απλώς ακολουθούσαν το ριζοσπαστικότερο ρεύμα. Μετά το φαινόμενο εκδηλώθηκε και στην Αμερική και είναι τελείως αναγνωρίσιμο σήμερα.

Έτσι, μια από τις πλέον αξιοσημείωτες πραγματικότητες των κρίσιμων προεδρικών εκλογών του προσεχούς Νοεμβρίου στις ΗΠΑ είναι η δημοφιλία του κ. Tραμπ εντός της λεγόμενης «γενιάς Ζ», εκείνης, δηλαδή, που άρχισε να γεννιέται το 1998 και αποτελεί σήμερα την πολιτικά σημαίνουσα κατηγορία των «νέων ψηφοφόρων», ηλικίας 18-24 ετών.

Είναι η γενιά που μεγάλωσε με το ίντερνετ και το κινητό στο χέρι και με την έκθεση στα κοινωνικά μέσα, και την οποία επίσης αποκαλούμε «iGeneration». Γιατί, όπως προκύπτει από τις δημοσκοπήσεις, ο κ. Tραμπ δεν είναι απλώς δημοφιλής εντός μιας γενιάς, την οποία (εκτός από τον ψηφιακό κόσμο) επίσης συνδέουμε και με τις οικολογικές και τις αντιρατσιστικές ακρότητες της εποχής (και τη woke κουλτούρα), αλλά ειδικά στους άνδρες ηλικίας 18-24 η δημοφιλία αυτή δείχνει πλειοψηφική. Και δεν είναι λίγοι εκείνοι στον διεθνή Τύπο που αναζητούν εξήγηση.

Τι άραγε θετικό βλέπει η «γενιά Ζ» στον κ. Tραμπ, παρά την αντίθεσή του στον κλιματικό ακτιβισμό, στη συμπερίληψη της μετανάστευσης και στη woke ατζέντα; Λοιπόν, δεν είναι και τόσο παράδοξο, υπάρχει μια διαδρομή που οδηγεί από τη «γενιά Z» στον κ. Tραμπ – έστω και κάπως τεθλασμένη.

Φυσικά, η κοινωνιολογική ανάλυση της «γενιάς Ζ» είναι ακόμα σε εξέλιξη, αλλά κάποια πράγματα, που τη διακρίνουν σε επίπεδο στάσης ζωής (πέραν της εμπειρικής πραγματικότητας της σχέσης της με τον ψηφιακό κόσμο), είναι μάλλον ορατά – οπότε, να απομονώσω τρία.

Πρώτον, είναι μια γενιά αρκετά πεσιμιστική, έχοντας αφομοιώσει (πολλαπλασιαστικά δε, λόγω της υπερέκθεσής της στο διαδίκτυο), επαναλαμβανόμενα δεδομένα κρίσεως για την οικονομία (η «γενιά Ζ» παγίως θεωρεί ότι θα ζήσει με λιγότερη ευημερία και οικονομική ασφάλεια από τους γονείς της) και για το ενδεχόμενο κλιματικών αλλά και γεωπολιτικών καταστροφών, είναι δε η γενιά που επίσης έζησε τους πρωτόγνωρους για την ηλικία της εγκλεισμούς της πανδημίας.

Δεύτερον (και συναφώς), είναι μια γενιά που αποδίδει σημασία στην οικογένεια και στον προσωπικό χώρο ως περίκλειστες περιοχές ασφάλειας (εσωστρεφής ματιά, που υπονοείται και στην κατά βάση ρομαντική απόδρασή της στον κόσμο των e-games και των τηλεοπτικών σειρών σε αντίθεση με άλλες γενιές που σχετίζονταν περισσότερο εξωστρεφώς με τον κόσμο).

Τρίτον (και περαιτέρω συναφώς), συγκριτικά με το παρελθόν, είναι σαφώς μια λιγότερο ερωτικά «διεκδικητική» γενιά, πράγμα που πιθανότατα σχετίζεται με την πρώιμη έκθεση στην πορνογραφία του net και την ευκολία (αλλά και την πλήξη) των «διά της οθόνης» γνωριμιών αλλά και στο φεμινιστικής έμπνευσης νεο-πουριτανικό νομικό πλαίσιο, που την κάνει προσεκτική σε κάθε της βήμα. Και εάν τα συγκρατήσει κανείς αυτά, θα αντιληφθεί γιατί ο κ. Trump μοιάζει «κουλ» (ή ίσως «rizz» με τη δική της αργκό!).

Ο λόγος που ο κ. Tραμπ θέλγει τη «γενιά Ζ» είναι γιατί αποτελεί ζωντανό παράδειγμα της υπέρβασης αυτών που εκείνη φοβάται. Ποια οικονομική και άλλη ανασφάλεια; Ο κ. Tραμπ είναι ένα πολυεκατομμυριούχος που θέλει απολύτως βουλιμικά και μια δεύτερη θητεία στον ισχυρότερο πολιτικό θώκο του κόσμου, παρά τα 78 του χρόνια και τις κολοσσιαίες δικαστικές του εμπλοκές, την ίδια ώρα που ανακοινώνει ευθυτενής και νέα επιχειρηματικά σχέδια.

Ποιο κλίμα, ποιοι πόλεμοι, ο κ. Tραμπ δεν μεγεθύνει αλλά αντίθετα ελαχιστοποιεί αυτά που προβάλλει ως κινδύνους – όταν υπόσχεται να λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία με ένα τηλεφώνημα, αυτό που υπενθυμίζει στη «γενιά Ζ» είναι η επιδραστικότητα με την οποία δεν είναι εξοικειωμένη.

Και ποια woke κουλτούρα, αυτό που βλέπει αυτή η προσωπικά «ολιγαρκής» γενιά στον κ. Tραμπ είναι αυτό που η ίδια αδυνατεί. Μεγάλη οικογένεια, ναι, αλλά ταυτόχρονα και μια προσωπική ζωή, που εντυπώνεται ως «πληθωρική» σε αυτούς τους ενοχικούς δεσμώτες της οθόνης.

Μάλιστα, παρά το προεκλογικό της εποχής, η πρώην πρώτη κυρία Μελάνια Tραμπ δεν δίστασε να υπερασπίσει (και να θυμίσει) πρόσφατα τις τολμηρότατες φωτογραφίσεις της, όσο ήταν ακόμα σε σχέση με τον κ. Tραμπ, προκαλώντας μεγάλη δημοσιότητα, με τη «γενιά Ζ» να μπαίνει κάθε μέρα στο διαδίκτυο και να μαθαίνει πράγματα που αναδείκνυαν τον κ. Tραμπ πολύ πιο δελεαστικά σύνθετο από τους μονοκόμματους αριστερούς ζηλωτές, που θέλουν να τον παρουσιάζουν ως έναν δήθεν προερχόμενο από τον Μεσαίωνα πολέμιο των αμβλώσεων.

Με άλλα λόγια, η εικόνα του κ. Tραμπ, μέσα στις κιαροσκούρο εναλλαγές της θέλγει μια γενιά, που παλεύει ακριβώς με αυτά που εκείνος ως πρόσωπο έχει πλήρως υπερβεί.