Του Βασίλη Γαλούπη
Κάθε τσαρούχι εύζωνα ζυγίζει από 1,5 κιλό. Στη φουστανέλα του λέγεται ότι υπάρχουν 400 δίπλες, όσες και τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Είναι οι συμβολισμοί και το ειδικό βάρος που μπολιάζουν με περηφάνια κάθε νεαρό επίλεκτο όταν φορά αυτή τη στολή. Είναι η ίδια η ενδυμασία και το τελετουργικό που «μεταδίδουν» αυτόματα από γενιά σε γενιά μια ιστορία σχεδόν δύο αιώνων.
Γι’ αυτό και τα δακρυσμένα μάτια του Γιώργου Τσιούλου στην τελευταία του σκοπιά «μίλησαν» στην ψυχή κάθε Έλληνα, γι’ αυτό και τα social media αποθέωσαν τη λεβεντιά του όταν μεταδόθηκαν τα πλάνα.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε μια σημαντική κίνηση, προσκαλώντας στο γραφείο του χθες τον εύζωνα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός με αυτή του την πρωτοβουλία αναγνώρισε την προσφορά της Προεδρικής Φρουράς και έδωσε υπεραξία στο συγκινητικό στιγμιότυπο που κυριάρχησε στα κοινωνικά δίκτυα.
«Τα δάκρυα του Γιώργου για την τελευταία του σκοπιά ως εύζωνα μας συγκίνησαν και μας γέμισαν περηφάνια! Αυτή είναι η Ελλάδα που θέλουμε» έγραψε ο πρωθυπουργός σε ανάρτηση στο Instagram, την οποία συνόδευε η φωτογραφία του ίδιου με τον 24χρονο.
Φιλοξενούμενος στην εκπομπή του Γιώργου Λιάγκα στον ΑΝΤ1, ο Τσιούλος εξήγησε ότι στην τελευταία του υπηρεσία σκεφτόταν όλα όσα βίωσε κατά τη διάρκεια της θητείας του, τις επιτυχίες του και την υποστήριξη που έλαβε από τους δικούς του ανθρώπους.
«Είναι μοναδικό συναίσθημα να φοράς αυτή τη στολή που έχουν φορέσει και έχουν τιμήσει τόσοι άνθρωποι πριν από εσένα» τόνισε. Κλείνοντας, ανέφερε ότι, αν υπήρχε κάτι που τον ενοχλούσε, ήταν η συμπεριφορά ορισμένων τουριστών, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.
Η ιστορία των ευζώνων ξεκινά το 1867, με την ίδρυση τεσσάρων ταγμάτων. Αρχικά, τα συγκροτούσαν εθελοντές, υπαξιωματικοί ή οπλίτες, που κατάγονταν από ορεινές περιοχές συνήθως. Η δράση των Ευζωνικών Ταγμάτων στους Βαλκανικούς Πολέμους υπήρξε καταλυτική. Έκτοτε πέρασαν στη συνείδηση του ελληνικού λαού ως «ήρωες».
Οι εύζωνες είχαν ενεργό συμμετοχή τόσο στη Μικρασιατική Εκστρατεία όσο και στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους. Από τις αρχές του 20ού αιώνα αποτελούσαν ειδική μονάδα, την Ανακτορική Φρουρά. Το 5/42 Σύνταγμα συμμετείχε το 1942 στην Εθνική Αντίσταση κατά των Γερμανών και έδωσε πολλές ηρωικές μάχες στα βουνά της Στερεάς Ελλάδας εναντίον των ναζί. Από το 1974 ονομάζεται Προεδρική Φρουρά και εκτελεί μόνο αποστολές τελετουργικού χαρακτήρα.
Για να γίνει κάποιος εύζωνας σήμερα θα πρέπει να αντέξει στη σκληρή πειθαρχία και την πίεση που απαιτεί η εκπαίδευση. Όσοι υπηρετούν στην Προεδρική Φρουρά χαρακτηρίζουν τη θέση τους ως την πιο τιμητική στα στρατιωτικά τους καθήκοντα. Είναι τέτοια η υποβλητικότητα των στιγμών και της κάθε τους κίνησης, που «διδάσκουν» τι σημαίνει η Ιστορία αυτού του τόπου και των ανθρώπων της.
«Κι αν έλθουν δύσκολες ώρες, οι εύζωνες θα βγούμε μπροστά! Να μιλήσουμε για το τι σημαίνει εύζωνας. Τι σημαίνει να κάθεσαι ασάλευτος για ώρες, να σπας τα πόδια σου στον δρόμο με το όπλο στους ώμους, να παρουσιάζεις το όπλο και να μένεις εκεί για αρκετή ώρα! Να τους πούμε ότι ήταν χρέος μας προς την πατρίδα. Να τους πούμε για τη λεβεντιά, την αρχοντιά, τον χαρακτήρα, το φιλότιμο, την ευγένεια, την αλήθεια, την απλότητα, την πίστη, την πειθαρχία, τη θέληση και τη δύναμη της ψυχής του εύζωνα και του Έλληνα» κατέθετε τη μαρτυρία του πριν από μερικά χρόνια ο εύζωνας Στέφανος Αλεξόπουλος.
Ετυμολογικά, εύζωνας είναι αυτός που είναι καλά ζωσμένος. Ως λέξη, το «εύζωνας» το συναντάμε για πρώτη φορά στα έργα του Ομήρου.
Εύζωνες δεν γίνονται όλοι όσοι θέλουν. Πρέπει να αψηφούν τις καιρικές συνθήκες, να αποτελούν πρότυπο πειθαρχίας και να έχουν την ενδεδειγμένη σωματική διάπλαση. Η εκπαίδευσή τους είναι ιδιαίτερα επίπονη. Απαιτεί δύο ώρες ακινησίας στη σκοπιά, ενώ ούτε το βλέμμα τους επιτρέπεται να στρέφεται δεξιά ή αριστερά, παρά μόνο να προσηλώνεται ακριβώς ευθεία. Τα βήματα ενός τσολιά απαιτούν ιδιαίτερη ακρίβεια, ενώ ο βαθμός δυσκολίας αυξάνεται καθώς μόνο τα τσαρούχια ζυγίζουν 3 κιλά.
Ο εύζωνας δεν μπορεί ποτέ να εγκαταλείψει τη θέση του, ακόμα κι αν γύρω του υπάρχουν ακραίες καταστάσεις. Στις μεγάλες και επεισοδιακές διαδηλώσεις του 2011, κάποιοι έκαψαν το φυλάκιο του Αγνώστου Στρατιώτη. Ο εύζωνας που είχε σκοπιά εκείνη τη στιγμή έπρεπε να μείνει στη θέση του, και να την εγκαταλείψει μόνο ύστερα από εντολή του αξιωματικού Υπηρεσίας, και αφότου πρώτα θα ενημερωνόταν ο διοικητής της μονάδας.
Για τον ρουχισμό τους, που κρατά ζωντανή την παραδοσιακή τέχνη, υπάρχει ειδικό εργαστήριο στις εγκαταστάσεις της Προεδρικής Φρουράς. Μόνο για το γιλέκο που φορούν οι εύζωνες απαιτούνται έξι μήνες, αφού όλα είναι ραμμένα εξ ολοκλήρου στο χέρι.
Σε μια εποχή που όλα «πρέπει» να αλλάξουν πάση θυσία και βίαια, σε βάρος των «πιστεύω» αιώνων και αιώνων των ανθρώπων, αποδεικνύεται ότι η φλόγα παραμένει ζωντανή. Ο βουρκωμένος εύζωνας και οι ενθουσιώδεις αντιδράσεις για την εικόνα του επιβεβαιώνουν ότι η άμεση «σύνδεση» του χθες με το σήμερα εξακολουθούν να υπάρχουν. Και θα υπάρχουν όσο μια εικόνα μπορεί να ενώσει όλους τους Έλληνες μέσα σε μια στιγμή.
