Ελευθερία λόγου

Του δρος Απόστολου Κρητικόπουλου*

Ο Ίλον Μασκ βάλλεται από κάθε πλευρά με την πρόσφατη καθολική απαγόρευση του X στη Βραζιλία, με την αιτιολογία ότι προάγει τη ρητορική μίσους. Ο κίνδυνος να αποκλειστεί και σε άλλες χώρες του κόσμου είναι ιδιαίτερα σοβαρός, αφού από τη στιγμή που το εξαγόρασε ο Νοτιοαφρικανός κροίσος της τεχνολογίας αύξησε σε ανυπέρβλητο όριο τους βαθμούς ελευθερίας στο συγκεκριμένο μέσο. Ο λόγος είναι ιδεολογικός και προσωπικός.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο διάσημο στέλεχος του CNN Ντον Λέμον, και έπειτα από συνεχείς πιέσεις από τον δημοσιογράφο που έμμεσα τον κατηγορούσε ότι υποθάλπει ακραίες συμπεριφορές, ο Μασκ απάντησε ότι αφενός δεν πιστεύει σε καμία μορφή λογοκρισίας όσο το μήνυμα δεν είναι παράνομο (για παράδειγμα, παιδική πορνογραφία) και αφετέρου ότι δεν θεωρεί πως υπάρχει η έννοια της «ρητορικής μίσους», αφού ο σκοπός της ελευθερίας του λόγου είναι να επιτρέπουμε στην αντίθετη από εμάς και ακόμα και ενοχλητική άποψη να δημοσιεύεται ανεμπόδιστα.

Άποψη που προσωπικά με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο. Όταν μία άποψη και γνώμη είναι νόμιμη δεν πρέπει να τίθεται κανένα αυστηρό όριο στο να εκφράζεται. Αποτυπώνεται, μάλιστα, με ακριβώς τον τρόπο που το διατύπωσε και ο Μασκ στο άρθρο 14 του Ελληνικού Συντάγματος: «Kαθένας μπορεί να εκφράζει και να διαδίδει προφορικά, γραπτά και διά του τύπου τους στοχασμούς του τηρώντας τους νόμους του κράτους».

Ο όρος «ρητορική μίσους» είναι ξενόφερτος και αντιγραμμένος. Έχουμε δικαίωμα ακόμα και να μισούμε αυτά που εμείς θεωρούμε ότι απειλούν τα αγαπημένα μας. Ένα κράτος που μας διδάσκει την πολύπαθη ιστορία του αρχαίου λαού μας, που στο διάβα των αιώνων έπρεπε διά πυρός και σιδήρου να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας και το αίμα μας, κόντρα σε δεκάδες άλλες φυλές που προσπάθησαν να μας εξαφανίσουν, έχει το δικαίωμα να μας απαγορεύει να κουβαλάμε συλλογικές μνήμες από τέτοιες καταστροφές και να αισθανόμαστε αμυντικά απέναντι σε εχθρούς μας;

Για να εκφραστώ και με πολιτικό παράδειγμα, κάποιος που δεινοπάθησε η οικογένειά του κατά τον ανταρτοπόλεμο το 1946-1949, είτε ανήκει στα αριστερά είτε στα δεξιά, έχει δικαίωμα να εκφράζεται βάσει της τραυματικής του εμπειρίας επιθετικά προς την άλλη πλευρά του πολιτικού φάσματος;

Μόνο κρατική παρέμβαση και εξόφθαλμη λογοκρισία συμβαίνουν όταν φιμώνονται πλατφόρμες στα κοινωνικά δίκτυα, και η περίπτωση του Μασκ, που η αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων εφαρμογή είναι μια όαση γνήσιας ελευθερίας, αποτελεί δυστυχώς την αρχή για εφαρμογή απολυταρχικών τάσεων στην παγκόσμια κοινότητα.

*∆ιδάκτορος Πληροφορικής (twitter: @kritikopoulos)