Του Δημήτρη Γαρούφα*
Ο Σεπτέμβριος κάθε χρόνο είναι ο μήνας της Θεσσαλονίκης, γιατί, με αφορμή τη ΔΕΘ, επισκέπτεται τη Θεσσαλονίκη ο εκάστοτε πρωθυπουργός για να εγκαινιάσει την Έκθεση με ομιλία κυρίως οικονομικού περιεχομένου και η επίσκεψη συνδυάζεται και με συνέντευξη Τύπου, στην οποία γίνεται ένας απολογισμός του κυβερνητικού έργου, αλλά και παρουσιάζεται ο σχεδιασμός για το μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό γίνεται και ειδική αναφορά για τη Θεσσαλονίκη, για τα έργα που γίνονται ή πρόκειται να γίνουν, και για τον ρόλο που επιφυλάσσει για τη Θεσσαλονίκη η κεντρική εξουσία.
Την επίσκεψη του πρωθυπουργού ακολουθεί επίσκεψη του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά και όλων των πολιτικών αρχηγών, οι οποίοι σε συνεντεύξεις τους, πέρα από αναφορές στη γενικότερη πολιτική κατάσταση, θυμούνται να πουν και κάτι για τη Θεσσαλονίκη, γι’ αυτά που έγιναν ή γι’ αυτά που δεν έγιναν, αλλά αν κάποιος κρατήσει αρχείο με τις δηλώσεις τους, θα διαπιστώσει ότι όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί επαναλαμβάνουν κάθε χρόνο τις ίδιες διαπιστώσεις και υποσχέσεις, ενώ εμφανώς αγνοούν την πραγματικότητα που βιώνουν η πόλη και η ευρύτερη περιοχή.
Χρήσιμο θα ήταν, για να έχουν πραγματική εικόνα της κατάστασης που βιώνουν η πόλη και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, όλοι οι πολιτικοί που θα επισκεφθούν την πόλη λόγω ΔΕΘ να επισκεφθούν πρώτα τη βιομηχανική περιοχή της Σίνδου, όπου θα δουν το μέγεθος της αποβιομηχάνισης, με τα περισσότερα κτίρια των εργοστασίων κλειστά, σε πλήρη εγκατάλειψη.
Η Θεσσαλονίκη για αιώνες ήταν ένα μεγάλο εμπορικό κοσμοπολίτικο κέντρο. Είχε εμπορική και πολιτιστική ενδοχώρα που εκτεινόταν σε όλα τα Βαλκάνια και το λιμάνι της εξυπηρετούσε όλη την περιοχή. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το κλείσιμο των συνόρων με τα γειτονικά κράτη περιορίστηκε ο ρόλος της, αλλά με την κατάρρευση των κομμουνιστικών καθεστώτων το 1989 και το άνοιγμα των συνόρων δημιουργήθηκαν πάλι οι προϋποθέσεις να ξαναγίνει ένα μεγάλο εμπορικό και πνευματικό κέντρο.
Ήταν η πιο κοντινή στους γείτονες πόλη χώρας-μέλους της Ε.Ε., είχε κάποιες υποδομές, και φυσιολογικά εδώ έπρεπε να εδρεύουν οι φορείς της Ε.Ε. που θα απευθύνονταν στα Βαλκάνια, αλλά δυστυχώς η χώρα μας, με ευθύνη όσων άσκησαν εξουσία, δεν αξιοποίησε τις ευκαιρίες που οι μετά το 1989 γεωπολιτικές εξελίξεις δημιούργησαν.
Δυστυχώς, βλέπω ότι ακόμα και τώρα οι εκπρόσωποι της κεντρικής εξουσίας δεν έχουν όραμα για τη Θεσσαλονίκη, που θα στηρίζεται στην αξιοποίηση των γεωπολιτικών εξελίξεων. Δεν υπάρχει μια συνολική πρόταση και σχεδιασμός στο πλαίσιο του οποίου θα αξιοποιείται το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, η ΔΕΘ, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, η Εθνική Σχολή Δικαστών, το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου, τα αξιόλογα μουσεία της, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, το Διεθνές Πανεπιστήμιο. Όλοι αυτοί οι φορείς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε μια προσπάθεια να λειτουργεί η Θεσσαλονίκη ως εμπορικό και πνευματικό κέντρο της ευρύτερης βαλκανικής περιοχής.
Σε αυτή την κατεύθυνση θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν με στήριξη για επαναδραστηριοποίηση και οι διαβαλκανικές ενώσεις που δημιουργήθηκαν μετά το 1990 με πρωτοβουλία επιστημονικών φορέων της πόλης με έδρα τη Θεσσαλονίκη (ένωση βαλκανικών δικηγορικών συλλόγων, ένωση οικονομικών πανεπιστημίων βαλκανικών χωρών, το δίκτυο πόλεων ΝΑ Ευρώπης, την ένωση θεάτρων ΝΑ Ευρώπης κ.λπ.) που πολλά μπορούσαν να προσφέρουν στον τομέα επαφής και γνωριμίας των λαών της περιοχής με άμβλυνση των αντιθέσεων και δημιουργία κλίματος φιλίας και συνεργασίας στην ευρύτερη βαλκανική περιοχή με προβολή της κοινής ευρωπαϊκής προοπτικής.
Αυτή η προσπάθεια θα εξασφάλιζε για την Ελλάδα πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή και αντανακλαστικά αναβάθμιση του ρόλου της (και της Θεσσαλονίκης) στην Ε.Ε.
*Δικηγόρος, πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης
