Το παράδειγμα της ηγεσίας

Του Δημήτρη Γαρούφα* 

Σε περιόδους κρίσης μιας χώρας η ηγεσία της μπορεί να βοηθήσει για τη σωτηρία της με το παράδειγμά της, λειτουργώντας ηγετικά. Μπορεί να συνεγείρει τον λαό και να δημιουργήσει πνεύμα αλληλεγγύης, υπομονής, ψυχικής ανάτασης, πίστης και ελπίδας, αλλά, ενώ η χώρα μας εδώ και χρόνια βιώνει πολλαπλή κρίση, ο πολιτικός κόσμος δυστυχώς δίνει την εντύπωση ότι έχει παραιτηθεί από τον ηγετικό ρόλο, στέλνοντας λάθος μηνύματα στους πολίτες και ξεχνώντας τον Αριστοτέλη, που από τα βάθη της Iστορίας μας θυμίζει ότι: «και τοις νόμοις και την άλλη οικονομία ούτω τετάχθαι ώστε μη είναι τας αρχάς κερδαίνειν (Πολ. 1308b, 32-34).

Αυτό το παράπονο υπάρχει σε όλους τους πολίτες (υπενθυμίζω ότι εκφράστηκε δημόσια πριν από χρόνια και από εκπροσώπους φορέων) που παραπονούνται και καταγγέλλουν τη συμπεριφορά της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, διότι στα χρόνια της κρίσης επέβαλλαν βάρβαρες περικοπές στις αποδοχές όλων των Ελλήνων πολιτών πλην των δικών τους.

Τα ανέφερα όλα αυτά για να επισημάνω για πολλοστή φορά ότι ο πολιτικός κόσμος, πέραν του ότι με την ανεύθυνη συμπεριφορά του οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία, δυστυχώς και τώρα δεν λειτουργεί ηγετικά, δεν συμμετέχει εμφανώς στις θυσίες, κι έτσι τη στιγμή που πριν χρόνια επέβαλλε θυσίες και άγρια φορολογία σε όλους, φρόντισε ώστε σχεδόν το 70% των κάθε μορφής αποδοχών των βουλευτών να είναι αφορολόγητες.

Οι πολιτικοί μας θα έπρεπε, μελετώντας την Ιστορία, να σταθούν στο παράδειγμα του Σπαρτιάτη στρατηγού Βρασίδα, ο οποίος στην αρχαία Αμφίπολη το 422 π.Χ., όταν ήρθαν να την επανακαταλάβουν οι Αθηναίοι, διάλεξε 150 Σπαρτιάτες και μπαίνοντας επικεφαλής νίκησε χιλιάδες Αθηναίους, γιατί, όπως γράφει ο Θουκυδίδης, τους συνήγειρε λέγοντάς τους: «Θα αποδείξω ότι δεν είμαι καλύτερος εις το να προτρέπω άλλους παρότι είμαι εις το να θέτω εις εφαρμογήν ο ίδιος τας προτροπάς μου».

Ο Βρασίδας με 150 Σπαρτιάτες νίκησε κυρίως γιατί δεν απέφυγε τον κίνδυνο, μπήκε μπροστά ο ίδιος, ενώ οι πολιτικοί μας συνήθως υποχρεώνουν τους πολίτες σε θυσίες από τις οποίες όμως εξαιρούν τον εαυτό τους.

Το πολιτικό σκηνικό εδώ και χρόνια είναι «κινούμενη άμμος», γιατί δεν υπάρχουν σταθερές, γιατί η με ευρεία έννοια ηγεσία απαξιώνεται καθημερινά στη συνείδηση των πολιτών. Αυτή η ηγεσία με ευρεία έννοια πρέπει να ξεφύγει από τα στερεότυπα και να θυμάται ότι για να υπάρχει ελπίδα ανάπτυξης στη χώρα, αντί δυσβάστακτων φόρων, είναι προτιμότερο να γίνει πρωτίστως περιστολή δαπανών του Δημοσίου και αντί εξοντωτικής φορολογίας στον ιδιωτικό τομέα να δημιουργηθούν συνθήκες και κίνητρα για προσέλκυση καινοτόμων επενδύσεων, για αξιοποίηση ορυκτού πλούτου, για πραγματική παραγωγή στον αγροτικό τομέα με εξαγωγικό χαρακτήρα και φυσικά, αν απαιτηθούν θυσίες, να συμμετέχουν όλοι σε αυτές αναλογικά με τις δυνατότητές τους.

Τελειώνοντας επισημαίνω για πολλοστή φορά ότι σε αυτή τη δύσκολη περίοδο η με ευρεία έννοια ηγεσία πρέπει να λειτουργεί ως «λυχνία επί όρους κειμένη», εμπνέοντας με το παράδειγμά της. Φυσικά, δεν θα σωθεί η χώρα αν κοπούν κάποια προνόμια βουλευτών ή μελών της εκτελεστικής εξουσίας. Για να δοθεί τόνος λιτότητας, ίσως πρέπει να μειωθεί ο αριθμός των βουλευτών σε 200, να μην απασχολούν 4-5 δημοσίους υπαλλήλους ο καθένας τους ως συνεργάτες, και αστυνομικούς, που μάλλον εκτελούν χρέη οδηγού, και κυρίως να φορολογούνται κι αυτοί όπως οι άλλοι πολίτες. Είναι άδικο κάποιοι να φορολογούνται από το πρώτο ευρώ και κάποιοι να έχουν αφορολόγητο το μεγαλύτερο μέρος των αποδοχών τους και ήταν ντροπή το ότι πριν χρόνια βρέθηκε να έχει περισσότερους υπαλλήλους το ελληνικό Κοινοβούλιο από το γερμανικό Κοινοβούλιο.

*Δικηγόρος – πρώην πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης